Vlaamse partijen clashen over leerstof

‘Een van de meest fundamentele debatten van ons onderwijs.’ Zo noemde Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) het debat over wat leerlingen in de toekomst moeten leren. De eindtermen werden twintig jaar geleden opgesteld en zijn dus aan een opfrisbeurt toe.

Crevits bevroeg leerlingen, ouders en het onderwijsnet over hun visie op de leerstof van de toekomst. De politici namen een jaar geleden de resultaten van dat maatschappelijke debat in ontvangst, maar sindsdien bleef het stil.

Een rondvraag bij de betrokken parlementsleden leert dat de inhoudelijke discussie over wat toekomstige leerlingen moeten kennen en kunnen nog niet is gevoerd. Eerst wilden ze de juridische contouren afbakenen, maar daar botsen ze op een uiterst gevoelig punt: de vrijheid van onderwijs.

Beschuldigende vinger

Zowel de N-VA, Open VLD, de sp.a als Groen hamert op de transparantie van de nieuwe eindtermen die door de onderwijsverstrekkers in leerplannen worden gegoten. ‘Duidelijkheid creëert vrijheid’, zegt Vlaams Parlementslid Koen Daniëls (N-VA). ‘Als je als leerkracht weet wat moet, weet je ook wat mag. De leerkrachten moeten het verschil zien tussen wat de overheid van hen verwacht en wat van de onderwijskoepels komt.’

De partijen wijzen met een beschuldigende vinger naar de katholieke onderwijskoepel, die via CD&V zou weigeren om de nieuwe eindtermen letterlijk in de leerplannen op te nemen. ‘Die weerstand bij Katholiek Onderwijs Vlaanderen moeten we inhoudelijk counteren’, zegt Vlaams Parlementslid Jo De Ro (Open VLD). ‘Het doel van meer transparantie voor de leerkrachten moet voor het parlement volstaan om door te duwen.’

Elektronische link

Volgens CD&V en de Guimardstraat is die discussie intussen beslecht. Ze hebben er geen probleem mee dat de eindtermen zichtbaar zijn, luidt het. ‘We leggen in ons nieuwe leerplan basisonderwijs bijvoorbeeld een elektronische link naar de eindtermen’, zegt topman Lieven Boeve. ‘Leraren kunnen doorklikken naar de relevante eindtermen voor bepaalde leerplandoelen.’

Maar dat is voor de andere partijen niet voldoende. ‘Zo’n digitale link verdwijnt in de handboeken’, luidt het ook in de meerderheid. ‘Die discussie is nog lang niet beslecht. De leraars moeten zwart op wit zien wat Vlaanderen van hen verwacht.’

Een tweede twistpunt is de invulling van een deel van de eindtermen. Naast de algemene eindtermen zijn er ook eindtermen die specifiek voor een richting gelden. De onderwijsverstrekkers willen die voor het algemeen secundair onderwijs zelf invullen.

‘De Vlaamse overheid heeft gevraagd dat de onderwijsverstrekkers curriculumdossiers opstellen om de inhoud van studierichtingen over de netten heen meer op elkaar af te stemmen’, zegt Boeve. ‘We stellen voor dat de onderwijsverstrekkers die richtingspecifieke eindtermen formuleren en het Vlaams Parlement ze daarna valideert.’

Experts

Dat is ook de vraag van CD&V. ‘We moeten dat overlaten aan de experts op het terrein’, zegt Kathleen Helsen, voorzitter van de Commissie Onderwijs. ‘Dat is een andere visie op de rol van de overheid.’ Alle andere partijen noemen het logisch dat de overheid ook voor de specifieke eindtermen de pen vasthoudt.

‘Voor CD&V zijn die punten cruciaal, want het gaat over de vrijheid van onderwijs. Maar ondertussen is nog geen seconde gesproken over wat de leerlingen in de toekomst moeten leren’, luidt het bij een betrokkene. Helsen komt binnenkort met een voorstel. Daarna kan de inhoudelijke discussie starten.

‘We zijn klaar om het proces in een stroomversnelling te brengen’, zegt Vlaams Parlementslid Caroline Gennez (sp.a). Ook Elisabeth Meuleman (Groen) zegt dat dit ‘geen uitstel meer verdraagt’. De onderwijsverstrekkers waren vragende partij om de nieuwe eindtermen te laten ingaan bij de start van de modernisering van het middelbaar onderwijs op 1 september 2018. ‘Maar in onderwijstermen is dat gisteren’, zegt een gesprekspartner.