Uitbreiding van belastingverlaging om leegstand aan te pakken

De Vlaamse regering breidt het plan om leegstand aan te pakken verder uit. Wie een leegstand pand verbouwt, een leegstaande winkel ombouwt tot woning of wie boven een winkel gaat wonen krijgt, krijgt vijf jaar lang een vrijstelling van de onroerende voorheffing. Dat heeft de Vlaamse regering beslist. Minister van Financiën en Begroting Bart Tommelein (Open Vld), minister van Wonen Liesbeth Homans (N-VA) en minister van Omgeving Joke Schauvliege (CD&V) kondigen de uitgebreide maatregelen vrijdag samen aan.

Beschikbare ruimte

'Leegstaande gebouwen creëren een gevoel van onveiligheid. Met deze belastingverlaging willen we dat probleem aanpakken', aldus de drie ministers. De twee fiscale maatregelen van Tommelein hebben als doel om verdere leegstand en verloedering van heel wat steden en gemeenten aan te pakken. De ingrepen passen ook in de filosofie van het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen (BRV), zegt minister Schauvliege: 'In kader van het BRV willen we de beschikbare ruimte minder en beter benutten. Extra woningen creëren boven winkels kan daarbij helpen.'

Om weer wat meer leven in de leeglopende winkelbuurten te krijgen, geniet iedereen die een leegstaande winkel ombouwt tot woning van een fiscaal voordeel. Het gaat om een vijf jaar durende vrijstelling van de onroerende voorheffing. Vorig jaar werd deze maatregel al gelanceerd door Tommelein, maar wordt nu uitgebreid naar kernwinkelgebied. De initiële vrijstelling gold namelijk enkel voor panden in winkelarm gebied. Vanaf het aanslagjaar 2019 krijgt wie in kernwinkelgebied een woning creëert boven een winkel, dezelfde korting voor een duur van vijf jaar.

Onbewoonnbaar verklaard

De tweede financiële maatregel beslaat enerzijds de woningen die ongeschikt zijn of onbewoonbaar verklaard zijn en anderzijds leegstaande of verwaarloosde bedrijfsruimtes. Wie zo'n pand, dat op de gewestelijke inventarissen staat, sloopt en vervangt door nieuwbouw, zal voor vijf jaar ook geen onroerende voorheffing moeten betalen. Voor woningen wordt het voordeel afgetopt op 1.000 euro per jaar en voor bedrijfsruimten op 4.000 euro.

Ook deze maatregel was al in werking, maar wordt nu ook uitgebreid. Tot nu toe gold de vrijstelling enkel op het verschil in kadastraal inkomen tussen het oude en nieuwe gebouwen en was de vrijstelling slechts drie jaar geldig. Tommelein zegt met deze maatregel twee vliegen in één klap te slaan: 'we gaan leegstand tegen en we maken onze gebouwen energie-efficiënter. Slopen en heropbouwen maakt gebouwen immers bijna altijd energiezuiniger dan renovatie', aldus de liberale minister. Net zoals de eerste maatregel, gaat ook deze vrijstelling in werking vanaf aanslagjaar 2019.

Oprukkende leegstand

Deze laatste maatregel komt als geroepen want woensdag bleek uit cijfers van minister van Omgeving Joke Schauvliege (CD&V) dat leegstaande bedrijfsgebouwen oprukken in centrumsteden. In 2017 werden er 543 leegstaande gebouwen geteld in dertien centrumsteden, met Leuven en Oostende als grootste stijgers en Antwerpen als koploper in absolute waarde. Vlaams parlementslid Mercedes van Volcem (Open Vld), die de cijfers opvroeg, gaf toen als reactie dat steden hun kernen moeten versterken om leegstand te vermijden.

Misgelopen inkomsten

Dergelijk fiscaal voordeel is wel nadelig voor gemeenten want zij lopen inkomsten mis. Daarom zal de Vlaamse overheid deze misgelopen inkomsten compenseren. Deze ingreep wordt geraamd op een half miljoen euro in 2019 en zal naar alle waarschijnlijk oplopen tot 2,3 miljoen euro in 2024, wanneer de maatregel in volle werking is.