Depraetere, De Ridder en Van Achter nieuwe gezichten in Vlaamse regering, Demir op Onderwijs, Gennez op Welzijn

Niet de laatste inhoudelijke knelpunten, wel de verdeling van de ministersposten was in de nacht van vrijdag op zaterdag het lastigste obstakel voor een regeerakkoord. Dat werd uiteindelijk pas zaterdagnamiddag geruimd. Het verdict is dat de N-VA vijf ministers binnenhaalt, inclusief de minister-president. Vooruit en CD&V krijgen er elk twee, maar de socialisten mogen nog de parlementsvoorzitter aanduiden. Opvallend is dat het met zes vrouwen op negen ministers de meest vrouwelijke Vlaamse regering ooit wordt. Wie zijn de ministers in de regering-Diependaele?

Matthias Diependaele (N-VA): minister-president en minister van Economie, Innovatie, Industrie en Buitenlands Beleid

Matthias Diependaele heeft zijn opdracht als formateur tot een goed einde gebracht en mag maandag als Vlaams minister-president de eed afleggen in het Vlaams Parlement. Hij staat als ontslagnemend minister van Financiën en Begroting bekend als een koele cijferaar, maar weet na vijf begrotingsrondes in de vorige regering wat het is om deals te maken. Niet toevallig sloot hij afgelopen maandag eerst een deal over de begrotingscontouren. De uitdaging is om Vlaanderen beter te verkopen dan Geert Bourgeois en Jan Jambon. Diependaele krijgt er de bevoegdheden Economie, Innovatie en Industrie bovenop. Dat laatste kan tellen als signaal naar de industrie, die in zwaar weer zit.

Lees hier het portret van de nieuwe minister-president van Vlaanderen.

Zuhal Demir (N-VA): minister van Onderwijs, Werk en Justitie

Zuhal Demir is na haar sterke verkiezingsresultaat gestegen in de pikorde en kan zo beslag leggen op de post Onderwijs, die de voorbije jaren bekleed werd door Ben Weyts. Als minister van Omgeving en Energie en met een uitgekiende communicatiestrategie joeg ze haar populariteit de hoogte in, maar zette ze ook meermaals de Vlaamse regering op stelten. Het katholiek onderwijs mag zich schrap zetten. Demir is allergisch voor de zuilen en het onderwijsluik in het regeerakkoord draagt een sterke N-VA-stempel.

Demir krijgt er haar stokpaardje Justitie, waarover ze stevig onderhandelde, en Werk bovenop. Werk is een bevoegdheid die ze vijf jaar geleden tot haar grote teleurstelling niet kreeg, maar is een bijhuisje geworden, nu de bevoegdheid minstens een half miljard lichter wordt. Al is de combinatie met Onderwijs en dus de voorbereiding op de arbeidsmarkt wel logisch. De Limburgse mag haar mouwen opstropen voor een hervorming van de arbeidsbemiddelaar VDAB, die geregeld kritiek krijgt vanuit de politiek voor zijn starheid. De vraag is wat Demir, die burgemeesterskandidaat is in Genk, doet als ze Wim Dries (CD&V) op 13 oktober zou verslaan.

Ben Weyts (N-VA): viceminister-president en minister van Financiën en Begroting, Dierenwelzijn, Onroerend Erfgoed en Vlaamse Rand

Ben Weyts krijgt niet één, maar twee troostprijzen voor het verlies van Onderwijs. De Vlaams-Brabander blijft op post als viceminister-president en mag daarbij Financiën en Begroting nemen. Met een aantal lastenverlagingen, zoals in de registratie- en erfbelasting, heeft hij genoeg in handen om mee uit te pakken. Weyts staat bovendien geboekstaafd als een consensuszoeker, waardoor N-VA-voorzitter Bart De Wever in hem een geschiktere viceminister-president ziet dan de andere N-VA’ers. Verder krijgt hij opnieuw Dierenwelzijn en Vlaamse Rand. Toch zal de oppositie hem en zijn partij gretig blijven confronteren met de degradatie.

Annick De Ridder (N-VA): minister van Sport, Mobiliteit en Openbare Werken

Het werkte De Wever de voorbije jaren danig op de zenuwen dat ontslagnemend minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters (Open VLD) vanuit haar bevoegdheden Antwerpen geregeld een pad in de korf zette. Met Annick De Ridder, huidig havenschepen in Antwerpen, posteert hij er een trouwe luitenant, die erop moet toezien dat de Oosterweelwerken gesmeerd blijven draaien en de uitbreiding van de Antwerpse haven van de grond komt. Na de exit van Jambon moet De Ridder de nieuwe smoel uit de provincie worden. Ze krijgt ook de bevoegdheid Sport, waarin ze mag proberen een Finse piste te leggen die de vijf provincies verbindt, zoals in het regeerakkoord staat.

Cieltje Van Achter (N-VA): minister van Brussel en Media

Het tweede nieuwe gezicht bij de N-VA is Cieltje Van Achter, die tot nu toe in het Brussels Parlement zat. Ze krijgt de bevoegdheden Brussel en Media, waardoor ze dus voogdijminister van de VRT wordt. De vraag is of N-VA'ster Frieda Brepoels moet schuiven als voorzitter van de raad van bestuur. In Vlaanderen is het een informele afspraak dat een partij niet de minister én de VRT-voorzitter levert.

De N-VA kiest expliciet voor vijf ministers - en niet voor de voorzitter van het Vlaams Parlement - en krijgt zo een meerderheid op negen in de regering. Huidig parlementsvoorzitter Liesbeth Homans verdwijnt na jaren van het toneel. Vooruit maakt de parlementsvoorzitter pas morgen bekend.

Caroline Gennez (Vooruit): minister van Welzijn, Armoede, Cultuur en Gelijke Kansen

Vooruit-voorzitter Conner Rousseau had gehoopt de hand te leggen op Onderwijs, maar dat weigerde De Wever te lossen. Welzijn was evenmin de voorkeur van Caroline Gennez - ze was liever minister van Onderwijs en Kinderopvang geworden. Maar van Rousseau krijgt ze met Welzijn, Armoede, Cultuur en Gelijke Kansen nog altijd een bijzonder stevige portefeuille. Ze zal ook bevoegd zijn voor de subsidies voor warme maaltijden op school, een belangrijke eis van Vooruit.

Bovendien mag ze ruim 1 miljard euro meer uitdelen, al blijft Welzijn de sector van nooit genoeg. Met de aanduiding van Gennez komt een einde aan een onafgebroken periode van 20 jaar van CD&V-ministers op de post. Gennez, die tussen 2007 en 2011 partijvoorzitter was, zal wel ontslag moeten nemen als federaal minister van Ontwikkelingssamenwerking.

Melissa Depraetere (Vooruit): viceminister-president en minister van Wonen, Energie, Klimaat, Toerisme en Jeugd

Rousseau beloont federaal parlementslid Melissa Depraetere voor de depannage als partijvoorzitter. Met Wonen, Energie en Klimaat en het viceminister-presidentschap krijgt ook zij stevige bevoegdheden. Vooruit wil een nieuwe wind laten waaien in de sociale woningsector, waar Diependaele volgens de socialisten de voorbije jaren te weinig naar omkeek. In het regeerakkoord is bovendien verworven dat het Vlaamse klimaatbeleid socialer wordt.

Hilde Crevits (CD&V): viceminister-president en minister van Binnenlands Bestuur, Integratie, Inburgering, Visserij en Sociale Economie

In de lange lijst van ministersposten die Hilde Crevits, huidig minister van Welzijn, al mocht bekleden, ontbraken er nog een paar bevoegdheden, zoals Binnenlands Bestuur, Integratie en Inburgering. In de bevoegdheid Binnenlands Bestuur mag ze vers geld uitdelen aan de landelijke gemeenten, die de laatste machtsbastions zijn van de partij. En anders dan onder Bart Somers hoeven die burgemeesters deze legislatuur niet te vrezen voor pleidooien voor verplichte gemeentefusies.

Crevits mag zich dus opmaken voor een vijfde mandaat in de Vlaamse regering, ondanks eerdere strubbelingen met voorzitter Sammy Mahdi en een naar eigen zeggen zware vorige legislatuur. In 2029 zal ze bovendien 15 jaar onafgebroken Vlaams viceminister-president zijn. Of niet? Haar naam gaat ook over de tongen als de volgende West-Vlaamse provinciegouverneur, een post die in september 2025 vacant wordt.

Jo Brouns (CD&V): minister van Landbouw en Omgeving

Jo Brouns leek een certitude voor het eeuwige CD&V-domein Landbouw, nadat hij zich de vorige legislatuur succesvol in de markt had gezet als verdediger van de boeren. Tot zijn grote vreugde krijgt de Limburger er ook Omgeving bij. De N-VA wilde vermijden dat Landbouw en Omgeving weer samen zouden belanden - omdat de natuurbelangen volgens de partij dan ondergesneeuwd raken - maar dat is niet gelukt.

Met Binnenlands Bestuur, Landbouw en Omgeving heeft CD&V zo drie strategische bevoegdheden in handen. Zeker Omgeving is belangrijk om de landbouwers te behoeden voor strengere natuurregels, na een legislatuur waarin de partij continu overhoop lag met Demir. Opmerkelijk is dat Brouns het zwaarbevochten stikstofdecreet zal mogen herstellen, mocht dat sneuvelen bij het Grondwettelijk Hof. Verder is het ook aan Brouns om vergunningen uit te delen.