Collectief ontslag in Vlaams bedrijf flink duurder

De arbeidsbemiddelaars Actiris in Brussel en Forem in Wallonië zijn al sinds 2016 bevoegd voor het beleid inzake outplacement, de begeleiding die bedrijven moeten aanbieden om ontslagen werknemers aan een nieuwe job te helpen. Voor de VDAB duurde het wat langer voor de bevoegdheid werd overgedragen met de zesde staatshervorming, omdat Vlaanderen een eigen koers wilde uitstippelen.

Daarvoor zijn de krijtlijnen nu getekend. Bedrijven die tot collectief ontslag overgaan, krijgen vanaf volgend jaar niet langer tot 2.000 euro per werknemer terugbetaald, maar maximaal 900 euro.

De voorwaarden voor de outplacementsubsidie worden ook aangescherpt. Bedrijven die de deuren sluiten of wegtrekken, moeten het outplacement in de toekomst volledig uit eigen zak betalen. Enkel ondernemingen die na de herstructurering een deel van de tewerkstelling in Vlaanderen behouden, krijgen nog een tegemoetkoming voor hun ontslagbegeleiding.

‘De kosten van een collectief ontslag zijn de verantwoordelijkheid van het bedrijf, dat verplicht is outplacement te financieren’, is te horen op het kabinet-Muyters. ‘Het is absurd dat de overheid die kosten terugbetaalt als een bedrijf wegtrekt uit Vlaanderen.’

Rompslomp

Werkgevers en vakbonden hadden graag de hogere terugbetalingen behouden. 'Maar we zijn ook tevreden dat de terugbetaling niet wordt afgeschaft, zoals aanvankelijk de bedoeling was', zegt Sonja Teughels, arbeidsmarktexperte bij werkgeversorganisatie Voka.

Vlaanderen is de enige regio die het mes zet in de subsidies voor outplacement. Tegelijk wordt de administratieve rompslomp ingeperkt. De terugbetaling hangt niet langer af van het aantal uren begeleiding dat de werknemer krijgt bij een outplacementkantoor.

In Brussel en Wallonië bleef het systeem met de regionalisering onveranderd. Bedrijven in herstructurering krijgen er tot 1.000 euro voor de ontslagbegeleiding van werknemers jonger dan 45 en tot 2.000 euro voor 45-plussers.

2.500 euro per werknemer

Sinds 2008 moeten bedrijven in herstructurering voor de getroffen werknemers verplicht ontslagbegeleiding aanbieden en financieren. Vlaams minister van Werk Philippe Muyters (N-VA) is er principieel tegen de overheid te laten opdraaien voor de kosten van een collectief ontslag. Hij wil enkel nog een deel van de outplacementkosten terugbetalen als een bedrijf na de herstructurering nog tewerkstelling behoudt in Vlaanderen.

De kostprijs voor outplacement varieert gewoonlijk tussen 1.800 en 2.500 euro per werknemer. Als de overheid minder bijpast, kost het bedrijven meer om ontslagen werknemers in te schrijven bij een outplacementkantoor. ‘Daar krijgt de werknemer in eerste instantie psychologische begeleiding om zich over het ontslag heen te zetten’, zegt Herwig Muyldermans, de topman van de koepelorganisatie van uitzend- en outplacementbedrijven Federgon. ‘In een volgende fase wordt gekeken naar iemands competenties en carrièremogelijkheden en leren we hem weer hoe hij het best kan solliciteren.’

Vlaanderen is veruit de regio met het meeste outplacement, blijkt uit cijfers van Federgon. Vorig jaar kregen 13.300 Belgische werknemers ontslagbegeleiding. Vlaanderen nam daarvan 60 procent voor zijn rekening, Brussel 25 procent en Wallonië 15 procent.

Collectief ontslag

In 2.700 gevallen ging het om outplacement na een collectief ontslag, waarbij de overheid voorziet in een gedeeltelijke terugbetaling. 10.600 werknemers kregen outplacement na een individueel ontslag. Sinds 2002 zijn bedrijven daartoe verplicht als ze een 45-plusser ontslaan. Bedrijven die zich daar niet aan houden, riskeren boetes tot 1.800 euro. De VDAB en het Vlaams departement Werk worden volgend jaar verantwoordelijk voor die sancties.

Op het hoogtepunt van de crisis in 2010 kregen 17.700 Belgen outplacement. Dankzij de gunstige conjunctuur ligt hun aantal nu een kwart lager, op het laagste niveau in negen jaar.