Wat u moet weten over elektrische bedrijfswagens

De Belg heeft traditioneel een baksteen in zijn maag, maar daarnaast is de afgelopen jaren ook nog plaats gebleken voor de bedrijfswagen. In ons land rijden er ruim een half miljoen rond. Aan het principe van de bedrijfswagen wordt voorlopig niet geraakt, wel aan de modaliteiten.

Wat verandert er?

Vanaf 2026 kunnen ondernemingen alleen nog elektrische bedrijfswagens aftrekken van hun belastingen. De hervorming moet een hefboom zijn om het Belgische wagenpark te vergroenen. Diesels en benzines die tot 1 juli 2023 worden ingeschreven als bedrijfswagen, behouden de hele levensduur hun fiscale voordeel. Voor personenwagens op fossiele brandstof besteld tussen 1 juli 2023 en 31 december 2025 komt er een overgangsregeling.

De aftrekbaarheid van auto’s met verbrandingsmotor wordt in 2025 afgetopt op 75 procent. In 2026 wordt dat 50 procent, in 2027 25 procent en vanaf 2028 nul. In lopende contracten wordt niet ingebroken. Voor hybride bedrijfswagens die na 1 juli 2023 worden aangeschaft, wordt de fiscale aftrekbaarheid van de benzine- of dieselkosten beperkt tot 50 procent.

Chauffeurs worden zo aangemoedigd elektrisch te rijden met hun hybride. Lichte bedrijfsvoertuigen vallen alsnog buiten de nieuwe regeling en behouden een fiscaal voordeel voor verbrandingsmotoren. Om een run te voorkomen op lichte vrachtwagens als vervanging voor normale bedrijfswagens komt er een antimisbruikbepaling.

Slaat dit een gat in de begroting?

Het oorspronkelijke voorstel van minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) - 100 procent fiscale aftrek voor elektrische wagens - sloeg volgens socialisten en groenen een gat van 400 miljoen in de vennootschapsbelasting. Dat wordt in het finale compromis rechtgetrokken door de fiscale aftrek vanaf 2026 gradueel te laten dalen: naar 67,5 procent in 2031.

Naast het fiscale luik komt een sociaal luik, waarbij de CO₂-en de minimumbijdrage voor de bedrijven worden opgetrokken. Dat levert op termijn een kleine 300 miljoen op. Aangezien een op de vijf auto’s een bedrijfswagen is, kunnen we ervan uitgaan dat de minderontvangsten van accijnzen op diesel en benzine op kruissnelheid kunnen oplopen tot boven 1 miljard euro per jaar. Alle regeringspartijen relativeren dat echter omdat in heel de wereld een omslag naar koolstofvrije wagens aankomt en de accijnzenbron sowieso zou opdrogen.

Er komt een constante monitoring en als het uit de hand loopt, moet het gat opgevuld worden met andere inkomsten. De regeringspartijen mogen daarvoor voorstellen indienen. Dat kan een nieuw strijdtoneel tussen links en rechts worden. De oppositiepartij N-VA laakt de onduidelijkheid. ‘Het zal wel weer op de kap van de hardwerkende Vlaming zijn.’

Is er effect op de CO2-uitstoot?

Volgens minister Van Peteghem wordt door de hervorming tegen 2039 13 miljoen ton minder CO₂-uitgestoten. De transporteconoom Stef Proost (KU Leuven) relativeert dat. De Europese uitstootnormen laten toe dat de CO₂ die in België wordt uitgespaard in andere Europese landen wel wordt uitgestoten omdat de constructeurs maar een gemiddelde moeten halen. Hij heeft het over een nodeloos dure operatie die de regering een groen imago aanmeet, maar dure bedrijfswagens alleen extra aanmoedigt.

Wat als ik geen bedrijfswagen wil?

Het mobiliteitsbudget, dat iemand in ruil voor een bedrijfswagen kan krijgen, wordt breder, eenvoudiger en soepeler. De werknemer kan er hogere kosten mee betalen voor fietsenstalling of fietsveiligheid, elektrische steps, parkeerkosten op trein- of busparkings en abonnementen op het openbaar vervoer voor inwonende gezinsleden. Ook nieuw is een voetgangerspremie voor woon-werkverkeer. De radius om in aanmerking te komen voor huisvestingskosten wordt uitgebreid tot 10 kilometer van de plaats van tewerkstelling. Ook kapitaalaflossingen van hypothecaire leningen tellen voortaan mee. Of dat zal volstaan om mensen uit hun bedrijfswagen te krijgen, blijft de vraag.

Zullen de files verminderen?

Ook als elektrische auto blijft de bedrijfswagen een fiscaal aantrekkelijke manier van verloning, daarover zijn alle experts het eens. Daardoor zal het aantal bedrijfswagens wellicht niet dalen. Voorts wordt de fiscale aftrekbaarheid van de bedrijfsmotor beperkt van 100 procent (voor zowel de motor als de bijbehorende helm en beschermkledij) tot 50 procent. De motor wordt alom gezien als een alternatief voor de auto om files te verminderen. ‘Als die fiscaal minder aantrekkelijk wordt, dreigt dat motorrijders terug de auto in te jagen en de filedruk weer te verhogen’, waarschuwt Michel Martens, het hoofd van de studiedienst van de autosectorfederatie Febiac.

Wat verandert er voor de werknemer?

Werknemers worden belast op het voordeel alle aard (VAA) dat aan hun bedrijfswagen kleeft. Omdat die CO₂-afhankelijk is, is die belasting bij elektrische auto’s aanzienlijk lager dan die op auto’s met een verbrandingsmotor. Dat mechanisme blijft ook onder de nieuwe regels overeind, waardoor de
belasting op het VAA voor mensen die overstappen op een emissieloze bedrijfswagen daalt.

Verhoogt mijn budget?

Dat hangt af van de werkgever. Die bepaalt de hoogte van het leasebudget waarvoor een bedrijfswagen kan worden gekozen. Het is aan de werkgever om te bepalen of en in welke mate hij het extra fiscale voordeel van een elektrische bedrijfswagen ter beschikking stelt van de werknemer.

Welke elektrische auto’s zijn al op de markt? En welke komen tegen 2026 op de markt?

In de showroom is een ware revolutie gaande. Terwijl veel automerken tot vorig jaar geen of hooguit één volledig elektrisch model aanboden, stijgt het aanbod dit jaar in ons land tot meer dan 200 modellen en types. De komende drie jaar loopt dat nog op. Volvo en Ford hebben aangekondigd tussen nu en tien jaar de verkoop van auto’s met een verbrandingsmotor te stoppen. Ook komen er voor meer budgetten e-auto’s: van de Dacia Sprint (vanaf 16.990 euro) tot de Porsche Taycan (ruim 110.000 euro). Intussen zakt de prijs van autobatterijen. Analisten van de Zwitserse bank UBS voorspellen dat e-auto’s over drie jaar evenveel kosten om te maken als auto’s met een verbrandingsmotor. Dat zou het aanbod nog moeten vergroten. De nieuwe fiscale regels maken van de nu populaire plug-inhybride een uitstervende niche.

Zullen er voldoende laadpalen zijn?

Om in ons land snel meer laadpalen te hebben krijgen bedrijven en particulieren een belastingaftrek op de aankoop en de plaatsing van laadpalen op het bedrijf en bij de werknemer thuis. Werknemers die thuis een laadpaal installeren, recupereren via de belasting 45 procent van die kosten, op voorwaarde dat de paal voor 1 januari 2023 geplaatst wordt. Daarna zakt het fiscale voordeel naar 30 procent. En er geldt een maximum van 1.500 euro. Bedrijven die voor eind 2022 laadpalen op hun parkings plaatsen, kunnen die voor 200 procent aftrekken als ze ook publiek toegankelijk zijn. En de Vlaamse regering belooft tegen 2025 minstens 30.000 extra publieke laadpalen, voor mensen zonder eigen parkeerplaats.

Is ons elektriciteitssysteem er klaar voor?

Experts zien het Belgische elektriciteitsnet niet bezwijken onder al die elektrische auto’s. ‘Uit ons onderzoek blijkt dat als er tegen 2030 zo’n 600.000 elektrische auto’s rondrijden, het elektriciteitsverbruik in ons land amper met 2 procent stijgt. Die extra capaciteit is er’, stelt Maarten Messagie, professor duurzame-energietransitie aan de VUB. Het is wel belangrijk dat niet alle elektrische auto’s tegelijk opladen. Zo’n piek kan het net niet aan. Daarom is een voorwaarde voor de laadpalensubsidie gekoppeld aan een slimme digitale meter. Die kan het opladen doseren en verplaatsen naar nachtelijke uren, wanneer weinig stroom gebruikt wordt.