Vaneeckhout en Naji niet opnieuw kandidaat bij voorzittersverkiezingen Groen

Amper 7,3 procent in juni, 9,3 procent bij de provincieraadsverkiezingen en zwakke scores in veel gemeenten vorige week zijn het sein voor de covoorzitters Nadia Naji en Jeremie Vaneeckhout om het toneel bij Groen te verlaten. Geen van de twee zal bij de voorzittersverkiezingen van december opnieuw kandidaat zijn. Het duo volgde in 2022 Meyrem Almaci op als voorzitter, die er na intern gerommel zelf vroegtijdig de brui aan gaf.

'De voorbije twee jaar hebben we ons met veel energie en gedrevenheid elke dag gesmeten, vaak in uitdagende omstandigheden. En hoewel we, gesteund door jullie, opnieuw voor trots, teamspirit en vuur konden zorgen bij Groen, is dat nog niet terug te zien in verkiezingsresultaten. Daarvoor is meer tijd en werk nodig', zeggen ze.

Quid De Sutter?

Ontslagnemend vicepremier en Groen-boegbeeld bij de verkiezingen Petra De Sutter lijkt de logische opvolger, maar ze liet eerder aan De Tijd al weten dat haar kandidatuur afhangt van een ‘intern debat over wat de partij nodig heeft qua richting en stijl’. Daar blijft ze bij. 'Het debat zal intern gevoerd worden en dan zullen we zien welke rol ik in een nieuw verhaal eventueel kan opnemen', zegt ze in een reactie op het vertrek van de covoorzitters.

In juni ging de partij fors achteruit tegenover 2019, toen de groenen in de golf van de klimaatprotesten hun beste score ooit boekten. De deelname aan Vivaldi - waarin minister van Energie Tinne Van der Straeten onder vuur lag voor de kernuitstap - betaalde de partij cash. Zowel op federaal als Vlaams niveau kozen Naji en Vaneeckhout voor de oppositie. Alleen in Brussel, waar Groen in juni wel overeind bleef, voert kopstuk Elke Van den Brandt voorlopig nog coalitiegesprekken, al zit Groen er op ramkoers met MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez.

Wat met kernenergie?

In de gemeenteraadsverkiezingen waren de resultaten in Mortsel, Oud-Heverlee en Gent een opstekertje, maar op die eerste twee na kon Groen in geen enkele gemeente de leidende partij worden, terwijl de groenen in Gent uit de coalitie dreigen te worden geknikkerd. In Antwerpen en zeker in Leuven, waar de partij in 2018 nog sterk stond, was er fors zetelverlies.

Partijtoppers geven aan dat Groen dringend aan herbronnen toe is. Dat de partij in het klimaatvraagstuk nog altijd niet weet hoe ze het antinucleaire standpunt kan rijmen met de grotere vraag naar elektriciteit blijft een angel. 'Fundamentele debatten over ecologie en economie worden uit de weg gegaan door te focussen op woke, gender, hoofddoeken, abortus en Gaza. En wanneer er felle tegenwind ontstaat tegen groen beleid, slaat de twijfel toe, zoals nu ook Filip Watteeuw in Gent ervaart', zo liet een kopstuk deze week verstaan.

De vraag is ook wie nog in staat is om Groen opnieuw op sleeptouw te nemen, want met Nadia Naji en Jeremie Vaneeckhout koos de partij al voor vernieuwing en verjonging, zonder dat dat voor een nieuw elan zorgde. Integendeel, beide covoorzitters bleven nobele onbekenden voor het grote publiek. Alleen De Sutter kon als vicepremier in de regering-De Croo uitgroeien tot een boegbeeld met enige naamsbekendheid. Ze zat ook sterk in de verkiezingscampagne, zeker toen het plots ging over gender. De vraag is of zij de trekker kan zijn van de heropstanding van Groen, of dat de partij voor nieuwe gezichten kiest.