Amper vijfde van leden stuurt Eva De Bleeker en Vincent Verbeecke naar tweede ronde voorzittersverkiezingen Open VLD

Vlaams Parlementslid Eva De Bleeker en liberale belofte Vincent Verbeecke stoten door naar de tweede ronde van de voorzittersverkiezingen bij Open VLD. De Bleeker haalde in de eerste ronde - die tot zaterdag liep - 2.203 stemmen, goed voor ruim een kwart van de uitgebrachte stemmen. Verbeecke werd tweede, met 1.803 stemmen (21,5%). De beslissende stemming begint maandag. De uitslag volgt op 24 augustus.

Het was min of meer verwacht dat De Bleeker en Verbeecke het onder elkaar zouden uitvechten. Die eerste staat symbool voor de gebelgde basis, misnoegd over jaren van slap liberaal beleid en een partijtop die het om de posten te doen was. Onder Vivaldi werd De Bleeker al gebombardeerd tot een blauwe martelares. Premier Alexander De Croo verwijderde haar als staatssecretaris van Begroting uit zijn coalitie, omdat ze in een begrotingsdispuut zijn autoriteit betwistte.

Na een vergeefse poging om de Europese lijst te trekken bij de verkiezingen op 9 juli raakte De Bleeker vanop de derde plek in Vlaams-Brabant enigszins onverwacht verkozen in het Vlaams Parlement. Ze haalde net geen 10.000 stemmen, achter Vlaams minister Gwendolyn Rutten en parlementslid Maurits Vande Reyde. Die was een van De Bleekers zeven tegenstanders bij de huidige presesverkiezingen. Vande Reyde haalde net geen 20 procent van de stemmen. Hij bleef daarmee nipt de zoon van liberale coryfee Karel De Gucht, ondernemer Frédéric De Gucht, voor.

Geen onbeschreven blad

Verbeecke kan alleen al omdat hij jong en onbekend is de noodzakelijke boodschap van vernieuwing uitstralen. Buiten de Wetstraat is hij onbekend, al is hij in de bubbel geen onbeschreven blad. Hij werkte als kabinetsmedewerker. Zijn handicap is dat hij gepercipieerd wordt als een anti-De Bleeker. Hij wordt neergezet als de kandidaat van het establishment. Daarmee wil de basis na de electorale afgang net meer dan ooit afrekenen.

Verbeecke was tot voor kort de woordvoerder van Rutten. Daarvoor was hij de woordvoerder van Ruttens voorganger als Vlaams minister, Bart Somers. Die vertrok eind vorig jaar vervroegd, naar eigen zeggen om zich te richten op zijn thuisstad Mechelen. Hij raakte op 9 juni niet verkozen voor het parlement.

Rutten volgde begin deze maand hetzelfde scenario, door zich op Aarschot terug te plooien. Dat deed ze voor een nieuwe Vlaamse regering is aangetreden. Haar move zette veel kwaad bloed over het continue jobhoppen, vooral ook in eigen rangen.

21 leden van partijbestuur bekend

Die liberale boosheid lijkt zich nu ook vertaald te hebben in de kiesresultaten van het partijbestuur. Dat is definitief verkozen en zal 21 leden tellen die samen met de toekomstige voorzitter de lijnen zullen uitzetten.

Van 18 kandidaten op de lijst met mandatarissen zijn Rutten, maar ook gewezen vicepremier in Vivaldi Vincent Van Quickenborne opvallend genoeg niet verkozen. Van Quickenborne nam vorig jaar ontslag als minister van Justitie in de nasleep van de dodelijke aanslag op Zweedse fans in Brussel. Hij is intussen ook geen kandidaat meer om opnieuw burgemeester te worden in Kortrijk. De waarnemende burgemeester Ruth Vandenberghe werd de afgelopen jaren erg populair. En Van Quickenborne kwam ook negatief in de pers, zoals met een privéfeestje bij hem thuis.

Bij de politici met een mandaat is Alexander De Croo wel verkozen met 3.692 stemmen, al noemen liberale stemmen dat ook een pandoering omdat hij bij de verkiezingen voor het partijbestuur in 2020 een veel hoger percentage van de leden achter zich wist te scharen. Nu haalt hij minder stemmen dan Eva De Bleeker (4.118) en iets meer dan oud-voorzitter Egbert Lachaert (3.657).

Lachaert en De Croo hadden in Vivaldi-tijd geen al te beste verstandhouding, door het continue schipperen tussen twee strategieën. Voluit varen voor de premier of ook het roer blijven richten op liberale accenten leggen in de federale regering.

Andere verkozen mandatarissen zijn Stephanie D'Hose, Mathias De Clercq, Willem-Frederik Schiltz, Hilde Vautmans, Jasper Pillen, Marianne Verhaert en Katja Gabriëls. Opmerkelijk is dat De Croo straks in een partijbestuur kan zetelen, mogelijk zelfs als ondervoorzitter, met De Bleeker als kopvrouw.

'Gewoon dramatisch'

Bij de niet-mandatarissen haalde Frédéric De Gucht op een lijst met 121 kandidaten de beste score. Ook twee kandidaat-voorzitters die uit de race zijn, Tineke Van Hooland en Bert Schelfhout, zijn verkozen voor het partijbestuur. Dat geldt ook voor Julie Asselman, Kris Luyckx, Bob Savenberg, Eva Vanhengel, Tess Minnens, Vincent Stuer, Robby De Caluwé en Philippe Nys.

Stuer was vorig jaar nog uitdager van Tom Ongena, die toen voorzitter werd maar na de slechte verkiezingsuitslag besloot op te stappen. De leden mochten maar op één voorzitterskandidaat stemmen, maar op meerdere kandidaten voor het partijbestuur.

In Open VLD wordt vooral gewezen op de bijzonder lage opkomst, als bewijs voor de liberale existentiële malaise. Ongeveer een op de vijf leden bracht een stem uit voor een nieuwe voorzitter. '8.500 leden stemden voor een voorzitter. Maar er waren bijna 140 kandidaten voor het partijbestuur die allemaal campagne hebben gevoerd. Al dat volk samen heeft dus niet meer leden kunnen laten stemmen. Dit is gewoon dramatisch', luidt het.