Ondernemers wegjagen

Om het luidst lossen de PVDA-PTB, de PS, Groen en Ecolo en Vooruit schoten voor de boeg voor een vermogens­belasting, met voorstellen tot jaarlijks liefst 16 miljard euro ­nieuwe belastingen.

Meer dan 400 ondernemers zetten hierover vandaag beargumenteerd de hakken in het zand. Wie extra belastingen op vermogen creëert, belast ook het vermogen om welvaart te creëren. Het ondermijnt de creatie en groei van bedrijven, jobs en welvaart.

Het scenario van privébedrijven die wegtrekken of ­simpelweg niet meer gesticht worden, doet ­huiveren. Toch schrikt het contraproductieve van zo’n rijkentaks
de linkse ­partijen blijkbaar niet af. De hardnekkigheid waarmee in deze ­campagne dit thema bespeeld wordt, is immers opmerkelijk.

Elke verkiezing wordt er weleens een ballonnetje opgelaten over een vermogensbelasting. De voorbije jaren kenden we al een ver­hoging van de roerende voorheffing en de invoering van de ­effectentaks. Die hebben er overigens mee voor gezorgd dat de ­Brusselse beurs verder leegloopt en dat onze hoofdstad in de internationale ranking van financiële centra wegzakt.

Maar deze keer zou een echte vermogensbelasting er zomaar nog ’ns bovenop kunnen komen. De toestand is gekend: we stevenen af op een overheidstekort van 45 miljard euro. Is de economie tijdens en na de crisis overeind gebleven, het drama van de Vivaldi-regering is dat ze intussen verzuimd heeft om ook maar één grootscheepse hervorming voor de lange termijn te doen. De lijm tussen de zeven partijen was telkens spenderen, spenderen, spenderen. Dat is een tijdbom. Bovendien zullen niet alleen de vergrijzing, maar ook ­defensie - door de veranderde geo­politieke context - en de klimaattransitie nog een pak meer investeringen vergen.

De politieke wil ontbreekt bij de meeste partijen nog altijd om te besparen op wat geen kerntaak is. Zo moeilijk als ze het hebben met besparen, zo makkelijk hebben politici het met nieuwe belastingen. De ‘makkelijkste’ oplossing is echter ook de gevaarlijkste. Ze riskeert dat kapitaal dat wordt ingezet voor de ­creatie of groei van private ondernemingen in een vingerknip verhuist. Vermogens zijn vluchtig, waarschuwen ook de veelal familiale ondertekenaars van de brief. Familiebedrijven hebben zich hier ­verankerd, en het is de gok van politici dat die vermogende families - een fundament voor onze lokale welvaart - toch niet zullen wegvluchten. Aan de beroering in de ondernemerswereld te zien, ­onderschatten politici het ongenoegen evenwel schromelijk.

Niet dat er niks kan veranderen. Een fiscale hervorming kan een billijker belastingsysteem uittekenen, met minder lasten op arbeid. Maar politici rekenen zich beter niet rijk met die vermogenstaks. Het merendeel van de Europese landen waar wel met een vermogenstaks is geëxperimenteerd, heeft dit inmiddels moeten terugdraaien door ongewenste neveneffecten. In België bestaan bovendien al allerlei vormen van kapitaalbelasting. ‘Door het hoge belastingniveau lijkt de ruimte voor het mobiliseren van extra belastinginkomsten relatief beperkt’, schrijft het IMF in zijn verslag over ons land.

Het vergt moed om de sanering via een andere manier aan te ­vatten. Met echte hervormingen, met een efficiëntere overheid en met het snijden in uitgaven die niet essentieel zijn. Wat daarnaast wél zinnig is, is dat er internationaal gewerkt wordt aan een minimum­taks voor rijken. België kan daarin een voortrekkersrol opnemen. Dat is minder onbereikbaar dan het op het eerste gezicht lijkt. Ook de minimumtaks voor multinationals werd jarenlang weggehoond als onhaalbaar, maar krijgt toch vorm.

Intussen is die Belgische vermogenstaks vooral een fausse bonne idée. Tenzij men ondernemers wil wegjagen en privé-initiatief nog meer ontmoedigen. Op een economisch kerkhof bouw je niks, geen energietransitie, geen defensie, maar ook geen vangnet voor wie het echt nodig heeft en geen welvaart. Moeilijk te geloven dat de rode en groene partijen dat zouden beogen.