Het politieke centrum heeft zichzelf kapotgemaakt

Ver in blessuretijd heeft de regering-De Croo de discussies over een nucleaire verlenging bezegeld in een akkoord met Engie. Rijkelijk laat, en rijkelijk weinig (twee centrales voor amper tien jaar). Maar bon, er is een akkoord en dat is beter dan helemaal geen akkoord.

Of dit zeer lastig onderhandelde akkoord de kiezers zal imponeren, valt te betwijfelen. Het werd gesloten met op de voorgrond ongeziene politieke taferelen. Daardoor is Vivaldi, zelfs als het dan eens een beslissing kan nemen, toch een onmachtig kabinet voor de burger, omdat de partijen elkaar afmaken.

Wat hebben we de revue zien passeren? Ten eerste, een peiling die voor drie van de vier Vlaamse meerderheidspartijen een afslachting voorspelt. Ten tweede, de enige rijzende ster aan het firmament van de Vivaldi-partijen, Conner Rousseau (Vooruit), die in een heel lastig parket kwam. Niemand is schuldig tot het tegendeel bewezen is, maar heel Vooruit wacht bang af of de aanklacht tegen zijn voorzitter wegens grensoverschrijdend gedrag een staartje krijgt en Rousseaus politieke functioneren onmogelijk maakt.

Ten derde. Uit het kernkabinet werd gelekt dat de ene vicepremier de andere fysiek had vastgegrepen tijdens een hoog oplopende discussie. Frank Vandenbroucke (Vooruit) en Vincent Van Quickenborne (Open VLD) probeerden na twee dagen voor de bühne te doen alsof het een akkefietje was en alles bijgelegd was, maar de wonden zijn geslagen. Het beeld van een ruziënd kabinet is nog nooit zo ontstellend geweest. Ook de premier kwam er belabberd uit. Een eerste minister die het gedrag van een vicepremier 'onaanvaardbaar' noemt voor de camera's en daarna gewoon doorgaat, toont dat zijn woorden geen gewicht hebben. Samen met de reputatie van Vandenbroucke is ook de autoriteit van De Croo aangetast.

Ten vierde. De affaire-Lahbib, die het beeld van coalitiepartners die elkaar naar het leven staan nog eens versterkte. In elke zichzelf respecterende democratie zou een minister van Buitenlandse Zaken met het verlenen van het Iraanse visum in nauwe schoentjes zijn gekomen. En al zeker als die het nodig vindt er eerst omfloerst over te liegen. Straffer nog dan het feit dat ze bleef zitten, was dat Ecolo en de PS haar tot drie keer toe weer op de pijnbank legden en daarmee de facto met de val van de regering dreigden. Gewoon om MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez een les te leren. De politique politicienne op haar smalst. Of de premier nu 'case closed' gezegd had of niet.

En dan moest de strafste ondermijning nog komen. Geen vijanden zo erg als je eigen vrienden. De Croos eigen partijvoorzitter Egbert Lachaert stapt op. Hij stak daarbij geen moment weg dat de koers van de premier en van Vivaldi voor hem niet meer gaat. Lachaert schatte in dat het politieke zelfmoord is om met dit regeringsbilan als donkerblauwe voorzitter naar de verkiezingen te trekken. Waarmee hij De Croos laatste troefkaart, de kanseliersbonus, in duizend stukjes scheurt.

De wereld wordt in een rotvaart complexer, onzekerder en onveiliger. De uitdagingen van de oorlog, de klimaatverandering, het enorme vergrijzingsprobleem en het energievraagstuk zijn ongezien. Het beeld van onmacht en onderling wantrouwen dat de politiek daar tegenover zet, is nog veel ongeziener. De meerderheidspartijen liggen stuk voor stuk in de touwen. De premier gaat zonder kleren naar de kiezer. Het politieke centrum heeft zichzelf kapotgemaakt. Uitgerekend die partijen die zeiden met een andere stijl aan politiek te zullen doen. Dat is bijzonder wrang.

Oplossingen voor het land en voor de zeer complexe problemen zijn in de praktijk altijd vanuit het centrum gekomen. We gaan voor het eerst in de Belgische geschiedenis naar de kiezer zonder noemenswaardig centrum. Zonder oplossingen in zicht.