Ook voor De Wever geldt: België is belangrijker dan Antwerpen

Zondag mag u zich uitspreken voor uw lokaal bestuur. Die lokale verkiezingen worden deze keer uitgevochten via een recordaantal lokale lijsten zonder expliciet nationale kleur, mee in de hand gewerkt door de gewijzigde regels rond wie eerst aan zet komt na de verkiezingen en wie burgemeester kan worden. In dat opzicht zijn de lokale verkiezingen nog nooit zo lokaal geweest.

Kunnen burgemeesters de wereld redden? Het lokale niveau is van alle politieke niveaus misschien het best werkende. Soms gaat het over tergende trivialiteiten, maar ook met de meest rechtstreekse macht en impact op kleine en grote thema's die relevant zijn in concrete levens van mensen, zoals wonen, veiligheid of mobiliteit. Als Conner Rousseau (Vooruit) zo hardnekkig burgemeester wil worden van Sint-Niklaas en Zuhal Demir (N-VA) zegt de sjerp van een middelgrote stad als Genk te verkiezen boven de superportefeuille van Vlaams minister van Onderwijs, Werk en Justitie, zegt het iets over de macht die nationale politici toedichten aan die lokale sjerp.

Afgaande op het bonte allegaartje van lijsten doen de nationale partijkleuren er almaar minder toe bij die lokale thema's. En toch zullen de lokale verkiezingen ook nog nooit zo nationaal zijn geweest als zondag. Door de timing en de context van de regeringsvorming. Met voorop: hoe groot blijft de ster van formateur Bart De Wever (N-VA) in Antwerpen schitteren? En hoe gaat dat zijn ambities voor Wetstraat 16 beïnvloeden?

Die Wetstraat 16 is nu al maanden in een comateuze toestand. Na de kiescampagne en een vrij snedige start van de formatie verdampten de wil en de moed voor een snelle regering, werd de compromisnota van De Wever door een veto van de MR van tafel geveegd en staat sinds augustus de formatie op 'lokale' pauze. Niemand had de moed om zijn lokale strijd om de burgemeesterssjerp te 'bezoedelen' met onpopulaire maatregelen. Alsof broodnodige saneringen en hervormingen plots minder urgent zijn en makkelijk kunnen wachten.

Donderdag kregen de vijf formerende partijen tijdens hun lokale 'pauze' een zoveelste wake-upcall. De volgende federale regering moet de groei van de overheidsuitgaven met 16 miljard (!) euro temperen, zei de Nationale Bank.

Terug naar de tekentafel

De coalitiepartners in spe mogen terug naar de tekentafel voor besparingen van twee keer meer dan wat al op tafel lag. De Wever voorzag in zijn supernota weliswaar een saneringsoefening van ongeveer 27 miljard, maar daarbij ging het om 19 miljard terugverdieneffecten (wat de Europese Commissie niet wil meerekenen) en 'slechts' 8 miljard echte besparingen.

Die bijzonder lastige noten moeten de komende dagen en weken gekraakt worden, met een deadline die volgens De Wever op eind november ligt. Alle teksten over besparingen en belastingen moeten voor eind december door het parlement goedgekeurd worden om in 2025 effectief te kunnen ingaan. Anders kijken we aan tegen nog maar eens een verloren jaar. Het leek de afgelopen weken alsof dat er allemaal even niet meer toe deed. We staan voor de zwaarste sanering in jaren, terwijl massale investeringen in onder meer defensie, zorg en energie nodig zijn en onze industrie reddingsboeien nodig heeft.

Al wie De Wever ook maar een beetje kent, weet dat zijn hart duizend keer meer in Antwerpen dan in de Belgische Wetstraat 16 ligt. Hij heeft de verkiezingen in juni echter gewonnen met een campagne rond ingrijpende hervormingen. Met het grote mandaat dat hij daarvoor van de kiezer kreeg, moet hij het nu ook doen. En het Antwerpse pluche, dat zoveel zachter zit dan de stoel van de Wetstraat 16, aan iemand anders overlaten. Ook voor de Vlaams-nationalist moet België op dit moment belangrijker zijn dan Antwerpen.