Overgewicht is de olifant in de covidkamer

In september verscheen een studie in het vakblad Cardiovascular Endocrinology & Metabolism over de grote verschillen in Covid-19-sterfte tussen landen. De conclusie was opmerkelijk. De beste voorspeller voor de sterfteverschillen bleek het overgewicht van het land in kwestie. Hoe dikker het land, het groter de menselijke tol.

De sterftecijfers in bijvoorbeeld China, Japan en grote delen van Afrika zijn al bij al beperkt, stuk voor stuk regio’s waar overgewicht en obesitas weinig voorkomen. Zo heeft in een rijk en dichtbevolkt land als Japan slechts een kwart van de bevolking overgewicht (Body Mass Index groter dan 25) en is nauwelijks 4 procent van de bevolking obees (BMI groter dan 30). Niettegenstaande Japan een heel oude - en dus kwetsbare - bevolking heeft, telt het land vandaag nauwelijks 15 Covid-19-doden per miljoen inwoners.

Ook België is rijk en dichtbevolkt, maar daar stopt de vergelijking. Bij ons heeft 60 procent van de bevolking overgewicht en is maar liefst een kwart obees. Wij tellen zowat 1.300 coviddoden per miljoen inwoners. Overgewicht is grootste gemene deler tussen zwaar getroffen landen als België, de Verenigde Staten, Italië en Brazilië.

Met een minder dikke bevolking waren de ziekenhuizen minder snel volgelopen, hadden we minder oversterfte gehad en hadden we geen draconische lockdowns nodig gehad. Dan hadden tienduizenden mensen hun job niet verloren en waren onze schulden niet geëxplodeerd. Ons collectief overgewicht is vele malen dodelijker en duurder dan we ooit hadden gedacht .

Coronakilo's

Vandaag lachen mensen vanachter hun mondmasker dat ze coronakilo’s zijn bijgekomen. Dat is wel heel cynisch. Uitgerekend die extra kilo’s vergroten de kans op een ziekenhuisopname en een dodelijke afloop na een besmetting. Te dikke mensen hebben drie keer meer kans om te sterven aan Covid-19 en zeven keer meer kans om aan de beademing te eindigen dan mensen zonder overgewicht.

Mensen kiezen er nooit bewust voor om te dik te zijn, maar maken wel bewuste keuzes die leiden tot overgewicht. Hoe zwaar je weegt, is zowat altijd het gevolg van eigen keuzes. Te veel sociale media en dus te weinig beweging, te weinig sport, te veel eten, te veel suiker.

Vandaag rekenen we allemaal op een vaccin om Covid-19 onder controle te krijgen. Een deus ex machina waardoor we weer onbezorgd door het leven kunnen gaan. Toch kunnen we vooral zelf iets doen. Gezonder eten, meer bewegen en kilo’s kwijtraken. We kunnen niet meer op restaurant, op café, naar de bioscoop of op familiebezoek. We verliezen geen tijd meer op trein, tram of in de dagelijkse files. Elke week krijgen we er dus tien, twintig of zelfs meer uren bij. Gratis en voor niks.

Antidepressiva

Wie nu begint om daarvan een stuk te besteden aan sport of beweging, krijgt daar heel wat voor in ruil. Wie vaak beweegt en gezond eet, leeft langer en is langer in goede gezondheid. Sport en beweging leiden bovendien ook tot een betere mentale gezondheid. Wetenschappelijke studies tonen aan dat obesitas de kans op depressie vergroot en vice versa. Bij sporten en beweging komen endorfines, dopamine en serotonine in het lichaam vrij. Exact de componenten die vaak in antidepressiva worden gebruikt.

De wereld na corona zal er helemaal anders uitzien. Er zal heel veel veranderen en het meeste hebben we zelf niet onder controle. Het allerbelangrijkste hebben we echter wel in de hand. Wie deze moeilijke periode gebruikt om vanaf nu meer te bewegen en gezonder te eten, verandert zijn levensloop voor altijd. Sport en beweging maken je als persoon sterker, optimistischer, gezonder en levenslustiger. Als maatschappij maakt dat ons sterker, weerbaarder en gezonder dan ooit tevoren. Wie echt een positieve impact wil hebben, kan zelf iets doen. Het beste moment om je leven voor altijd ten goede te veranderen is vandaag.

Peter De Keyzer

Managing partner Growth Inc.