Nadruk moet blijven op verhogen werkzaamheidsgraad

Door Andreas Tirez, kernlid denktank Liberales. Hij blogt op economieblog.be

De Tijd schreef vorige maand dat Nederland België macro-economisch met 4-0 naar huis speelt. De crisis was in Nederland dan misschien langer en dieper, het herstel verloopt nu een stuk sneller, klonk het.

Dat werd geïllustreerd met vier grafieken over werkloosheid, begrotingssaldo, bbp-groei en overheidsbeslag. Telkens met cijfers voor de periode van 2007 tot 2017. Ik heb wat kritische bemerkingen bij de grafieken, maar vraag me ook af of de impact van de crisis nog relevant kan zijn voor het beleid.

Het is belangrijk voor ogen te houden wat vergeleken wordt. Het ging De Tijd niet om het feit dat Nederland het economisch beter doet. Daar bestaat weinig discussie over, denk ik. De oefening ging over hoe de twee landen de crisis hebben aangepakt en doorstaan. Dat is ook de reden waarom wordt vergeleken met 2007. De prestaties uit het verdere verleden zijn dus irrelevant in deze oefening.

Als we met 2007 willen vergelijken, moeten we dus de verandering bekijken, en niet het niveau. Het klopt dat de werkloosheid in België nog altijd fors hoger is dan die in Nederland. Maar tegenover 2007 is ze wel slechts met 0,4 procentpunt gestegen, tegen 1,1 procentpunt in Nederland.

Een andere kritiek gaat over het begrotingssaldo van de twee landen. Dat zal dit jaar in Nederland weer een evenwicht vertonen, terwijl voor België een tekort van 2,3 procent wordt voorspeld. Toch is de vraag of de verandering van de schuldratio geen betere indicator is. Het is best mogelijk dat het begrotingssaldo beter is maar dat de schuldratio stijgt, omdat je je kapot bespaart. Als je de verandering van de schuldratio bekijkt zal België, met een stijging met 20 procent van het bruto binnenlands product (bbp), het nagenoeg even goed doen als Nederland, met een stijging van 19 procent.

Groeicijfers

Ook de gekozen economische groeicijfers zijn belangrijk. De Tijd toont de jaarlijkse groeicijfers van het bbp en constateert dat die in 2017 hoger liggen voor Nederland dan voor België. Maar als je naar het bbp per capita kijkt en vergelijkt met 2007, blijkt België nog steeds een halve procent meer te zijn gegroeid dan Nederland.

België heeft de crisis dus beter doorstaan dan de grafieken tonen. De vraag is wat de relevantie nog is. We zijn nu 2017, bijna tien jaar na het begin van de financiële crisis en vier jaar na de tweede dip in 2013. Als de economische prestaties in de toekomst tegenvallen, kan de schuld minder en minder aan die vermaledijde bankiers gegeven worden.

De crisis uit het verleden mag geen excuus meer zijn om het grote probleem van onze economie aan te pakken: de werkgelegenheidsgraad. Daar is Nederland nog steeds gidsland: in 2015 werkte 74 procent van de beroepsbevolking. In België is dat 62 procent, nagenoeg constant tegenover 2007. Dat blijft een enorme kloof met Nederland.

Die kloof wordt vooral veroorzaakt in de groep van 55- tot 64-jarigen. De bijgaande grafiek laat zien dat de werkzaamheidsgraad in die leeftijdscategorie sterk is gestegen in België: van 34 procent in 2007 naar 44 procent in 2015. Maar in Nederland steeg de werkzaamheidsgraad nog ietsje meer: tot bijna 62 procent.

Dat de werkzaamheidsgraad bij de 55-64-jarigen blijft stijgen, is zonder meer een goede zaak. Het is noodzakelijk, wil België op langere termijn in de buurt komen van Nederland voor de macro-economische prestaties. De focus van deze regering mag aan het einde van de loopbaan dan ook niet verslappen, en wint steeds meer aan belang in vergelijking met het bestrijden van een crisis uit het verleden.