Het Kraaienest | Alarmsignaal voor Europa (en België en Vlaanderen)

Het Draghi-rapport over de tanende concurrentiepositie van de Europese economie zou op alle beleidsniveaus de alarmbellen moeten doen afgaan. De voorbije 25 jaar groeide de economie van de eurozone met 37 procent (of gemiddeld 1,3% per jaar). In dezelfde periode liet de Amerikaanse economie een groei van 68 procent (2,1% per jaar) optekenen.

Die economische activiteit wordt bepaald door twee factoren: hoeveel mensen werken en hoeveel output ze leveren per hoofd (hun productiviteit). De werkgelegenheid steeg de voorbije kwarteeuw in de eurozone net iets meer dan in de VS. De groeiachterstand van de eurozone is dus volledig toe te schrijven aan de magere productiviteitsgroei. Die was in de VS bijna drie keer hoger dan in de eurozone (gemiddeld 1,4% versus 0,5% per jaar) en dat is bijna volledig te danken aan de ICT-sector en de digitale diensten.

De impact van die lagere productiviteitsgroei op de welvaart in de eurozone is enorm. Hadden we in Europa over de voorbije 25 jaar hetzelfde groeitempo als in de VS kunnen realiseren, dan lag de totale economische activiteit in de eurozone vandaag 3.400 miljard euro hoger. Vertaald naar Belgische normen zou dat overeenkomen met bijna 140 miljard euro extra bruto binnenlands product (bbp) per jaar. Die extra welvaart had gebruikt kunnen worden voor hogere lonen, extra investeringen in zorg, hogere pensioenen... Europa laat op dat vlak enorme kansen voor extra welvaart liggen. En erger, de productiviteitsgroei nu is onvoldoende om de huidige welvaartsstaat overeind te houden.

Inhaalbeweging

Meer nog, zoals het er nu naar uitziet, dreigt Europa de komende jaren nog meer terrein te verliezen. We lopen achter in veel digitale technologieën die ons naar extra productiviteitsgroei kunnen leiden. Dat is onder meer het geval voor AI, chips, clouddiensten en kwantumcomputing (waarbij met snelle computers parallelle be­re­ke­nin­gen kun­nen wor­den ge­maakt).

Op elk beleidsniveau - Europees, nationaal en regionaal - moet werk gemaakt worden van een inhaalbeweging in de digitalisering van onze economie. Het Draghi-rapport zet hopelijk op Europees niveau eindelijk wat zaken in beweging.

Ook de nieuwe Belgische en de Vlaamse regering moeten aan de bak. Initiatieven zoals het Wintercircus, een hub voor techstart-ups in Gent, kunnen belangrijke impulsen geven. Maar er is veel meer nodig, onder meer in het onderwijs (we hebben in Vlaanderen bij het laagste aantal STEM-afgestudeerden in Europa), in digitale infrastructuur (we verliezen al jaren terrein in vergelijking met de rest van Europa), in de talrijke barrières voor ondernemerschap (we hebben bij het laagste aantal starters van Europa) en in de kapitaalmarkt (we slagen er niet in een voldoende groot deel van het spaargeld in te zetten als durfkapitaal).

De nodige sense of urgency lijkt op de verschillende beleidsniveaus nog altijd te ontbreken. Ondertussen blijft de teller van gemiste welvaart oplopen.