Een valselijk goed idee: 6 in plaats van 19 Brusselse gemeenten

Een tijd geleden lekte een interne nota uit van formateur Elke Van den Brandt (Groen), die met Vooruit, Open VLD en de N-VA aan Vlaamse kant een meerderheid had gevonden in de Brusselse regeringsvorming. In die nota stonden institutionele voorstellen om de Brusselse instellingen te rationaliseren. De zes politiezones zouden gefuseerd worden, net als de 19 gemeenten en OCMW’s.

De Franstalige partijen verslikten zich meteen in hun verontwaardiging en vervloekten die onaanvaardbare aantasting van de sacrosancte gemeentelijke autonomie. Maar de PS heeft een sterke studiedienst die de anderen altijd een paar stappen voor is. De partij zal dan waarschijnlijk niet betrokken zijn bij een nieuwe staatshervorming, ze probeert toch de Franstalige strategie te beïnvloeden.

Daarom werd vorige week Henri Simons uitgestuurd. Het voormalige boegbeeld van Ecolo verkaste na een politiek conflict naar de PS. In Le Soir formuleert Simons een recept om het gewest te doen ‘herleven’. Daarbij begint hij over het ‘carcan’ waarin Brussel opgesloten zou zitten. Dat is een begrip dat het FDF jaren gebruikte om de uitbreiding van de gewestelijke grenzen te verkrijgen.

Natuurlijk weet Simons dat de Vlamingen dat nooit zullen aanvaarden. Maar die hoge inzet is opzettelijk: als de Franstaligen die tijdens onderhandelingen intrekken, kunnen ze dat als een toegeving voorstellen. Vooral het institutionele deel van Simons’ ideeën is van belang. Hij wil het aantal Brusselse gemeenten tot zes reduceren en ze laten samenvallen met de politiezones.

Dat is wat men in het Frans noemt: une fausse bonne idée. Een voorstel dat alleen op het eerste gezicht positief lijkt. Want als je Simons voorstellen zou volgen, ontstaat een machtig blok van zes burgemeesters, aan het hoofd van gemeenten met tussen de 150.000 en 270.000 inwoners. Nergens zegt Simons dat die supergemeenten als districten hiërarchisch ondergeschikt zijn aan het Brussels Gewest.

Dat zou dus een dubbele structuur opleveren. Want de zes burgemeesters zouden zo tegenover de verplicht tweetalige gewestregering een concurrerende Flämenfreie Conferentie kunnen vormen. Want het mag duidelijk zijn dat dat de motivatie is: zoveel mogelijk vermijden dat de Franstaligen de macht met Nederlandstaligen moeten delen.

Met een streven naar goed bestuur heeft dit voorstel niets te maken. Het gaat vóór alles over het behoud van machtsposities. Alle Brusselse Franstalige partijen zeggen dat ze de gemeenten verdedigen omwille van de ‘proximité’. Maar die nabijheid tot de burger zou niet verloren gaan mochten de gemeenten het statuut van district krijgen. De waarheid is dat de partijen allemaal hun burgemeesters en schepenen hebben en ze die niet willen verliezen...

Federaal infuus

Daar komt natuurlijk nog iets bovenop waarover Simons om begrijpelijke, want partisane redenen zwijgt: de manier waarop zijn partij is omgegaan met het Brusselse geld. Onder het beleid van de socialistische minister-president Rudi Vervoort heerste een ongebreidelde uitgavendrift. Sven Gatz, de liberale minister van Financiën, beloofde een begrotingsevenwicht dat er nooit kwam. Het tekort loopt nu tegen 1,5 miljard euro aan, dat is meer dan 20 procent van de inkomsten.

Zonder bijstand van buitenaf en een infuus van federaal geld gaat het Brussels Gewest failliet. Er moet dus stevig onderhandeld worden. De Franstalige partijen weten dat ze in ruil voor een herziening van de Brusselse financiering zullen moeten toegeven aan Vlaamse eisen over hervormingen. Maar het plan om het aantal gemeenten tot zes te reduceren is niet meer dan een misleidend schijnvoorstel. Een valselijk goed idee om meteen in de prullenmand te dumpen.

Je kan alleen maar hopen dat geen Vlaamse partij zich zal laten verleiden door die fata morgana...