Dit Waals economisch model verdient geen navolging

Het voorbije weekend claimde zowel Paul Magnette (PS) als Raoul Hedebouw (PVDA-PTB) het failliet van het kapitalisme en het einde van het neoliberale verhaal. Het was niet meteen duidelijk welk alternatief de partijvoorzitters voorstellen, maar allebei pleiten ze voor fors hogere overheidsuitgaven gefinancierd met extra belastingen.

Magnette en Hedebouw willen ook een sterkere rol van de overheid, onder meer via de nationalisering van de energieproductie. En ze sturen aan op een sterkere loongroei, ongeacht de implicaties voor de concurrentiepositie van de bedrijven. Dat is opmerkelijk, zeker gezien de prestaties van het Waalse ‘economische model’.

Sinds begin jaren 80 is de PS maar vier jaar niet aan de macht geweest in Wallonië. Het economische model dat daar toegepast wordt, kan moeilijk aan het kapitalisme of neoliberalisme gelinkt worden. Vandaag werkt amper 41 procent van de Waalse 25- tot 64-jarigen in de private sector, het laagste cijfer van Europa. In Vlaanderen is dat 52 procent, in Zwitserland zelfs 62 procent.

Bijna een op drie van de Waalse 25- tot 64-jarigen is niet aan het werk, en 28 procent werkt bij de overheid. Dat laatste cijfer komt ook tot uiting in het totale aandeel van de publieke sector in de economische activiteit, dat in Wallonië ook bij het hoogste onder de Europese regio’s hoort.

De resultaten van dat ‘model’ kunnen moeilijk als een succes bestempeld worden. Zo liep in 2020 een op vier Walen het risico op armoede of sociale uitsluiting, opnieuw bij de zwakste regio’s van Europa. In Vlaanderen lag dat risico bijna de helft lager.

Tijdelijk en gericht

Dat in de huidige energiecrisis nagedacht wordt over extra steunmaatregelen voor wie het moeilijk heeft, is volstrekt logisch. Maar dat kunnen dan best tijdelijke en gerichte maatregelen zijn om de crisis te overbruggen. Daarnaast moeten we werk maken van een structurele versterking van de economie. De belangrijkste Waalse partijen kijken evenwel in de andere richting.

Permanente verhogingen van de uitgaven zullen de overheidsfinanciën, die al diep in het rood zitten, verder ondergraven. En de private sector nog meer onder druk zetten met extra belastingen en een aangetaste concurrentiepositie zal het economisch potentieel allesbehalve versterken. We hebben trouwens vandaag al de derde hoogste belastingdruk onder de industrielanden.

Net als de coronacrisis zouden we ook de energiecrisis kunnen aangrijpen om ons economisch potentieel structureel op te krikken. Helaas gaan in de regio die dat soort ingrepen het meest nodig heeft de voorstellen vooral in de andere richting. De private sector nog verder uithollen is geen geloofwaardig recept voor toekomstige welvaart.