De sputterende aanvoer van talent

‘Schaarste op de arbeidsmarkt’, kopt onze favoriete krant. Voor elke vacature zijn er minder dan twee werkzoekenden. De reden? Vergrijzing en de bedroevend lage werkzaamheidsgraad in België.

‘Where are the workers?’, vraagt The New York Times zich wanhopig af. De Verenigde Staten kampen met een nooit gezien personeelstekort. Er zijn meer vacatures dan werkzoekenden. De reden? The Great Resignation: mensen zijn hun loopbaan beu en dienen massaal hun ontslag in.

‘Send migration signal to compete in global talent war’, roept The Australian Financial Review wanhopig. Restaurants moeten noodgedwongen de deuren sluiten. Aan ons vaste ontbijtplekje hangt een bordje: ‘sorry, gesloten wegens geen personeel’. De reden? De Australische grenzen waren twee jaar gesloten en veel migranten zijn vertrokken.

‘UK unemployment falls to 48 year low’, titelt The Guardian. Voor de eerste keer sinds de cijfers worden verzameld zijn in het Verenigd Koninkrijk minder mensen zonder werk dan vacatures. De reden? Brexit natuurlijk.

Vreemd, nietwaar? Exact dezelfde historische krapte op de arbeidsmarkt in elk land, maar telkens komen kranten met een uitleg die het probleem bij gebrekkig lokaal beleid legt. In de analyses zit natuurlijk een grond van waarheid; cijfers onderbouwen dat. Maar je hoeft geen groot econoom te zijn om te zien dat we iets missen. Als in alle landen dezelfde recordkrapte heerst, is het weinig waarschijnlijk dat die in elk land een andere oorzaak heeft.

Wat is de olifant in de kamer? Covid natuurlijk. Covid heeft indirect tot drie grote storingen geleid. Ten eerste kozen bijna alle centrale banken voor dezelfde gratisgeldstrategie om de economie te beschermen. In de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Canada en Australië hebben die centrale banken de voorbije weken met een flinke snok de rentes omhooggetrokken om de economie af te koelen. Als die afkoeling de komende maanden al te bruusk verloopt, zal de globale competitie voor talent snel voorbij zijn.

Toiletpapier

Het tweede probleem is de aanvoerlijn. Veel mensen vielen zonder job of verlieten de arbeidsmarkt (of het migratieland) tijdens de pandemie en moeten nu schoksgewijs de weg terugvinden. Dat is een klassiek supplychainprobleem. Weet u nog toen we tijdens corona plots toiletpapier hamsterden? De reden daarvoor was niet een tekort aan toiletpapier. Het was een allocatieprobleem. Toiletpapier werd aangevoerd naar bedrijven, maar daar waren geen werknemers meer om het te gebruiken, want die werkten thuis. En omdat ze thuis wel dringend naar het toilet moesten, werd massaal toiletpapier aangekocht. De allocatie van toiletpapier aanpassen, vraagt tijd.

Op dezelfde manier sputtert de aanvoerlijn voor talent. Sommige sectoren proberen opnieuw op te bouwen, terwijl andere trager of sneller draaien dan voorheen. Al dat talent opnieuw efficiënt in nieuwe banen leiden, vraagt tijd. Het is de ketchupflestheorie van aanvoerlijnen. Een verstoorde aanvoerlijn spuit in horten en stoten. Capaciteit opschalen duurt een hele tijd en als dat eenmaal is gebeurd, is het vaak niet meer nodig.

Het derde probleem is een mismatch van skills. De pandemie met haar lockdowns en thuiswerk heeft de digitalisering van de globale economie abrupt versneld. Dat betekent dat bedrijven volop digitaal talent nodig hebben. Te weinig mensen hebben die vaardigheden. Op LinkedIn zie je telkens dezelfde digitale vereisten terugkomen.

Van de drie problemen hebben bedrijven zelf het meest controle over dat laatste. Je kan bedrijven verwijten dat ze niet op lange termijn denken en te weinig investeren in talentontwikkeling. Je wil de talentpool niet verkleinen door te hamsteren, maar vergroten door zelf op te leiden. Maar dat is complexer dan je denkt. Het vraagt een veel bredere kijk op wat talent voor de organisatie is en waar het te vinden.

Bij leven en welzijn beantwoorden we volgende keer die vraag: talent, wat is dat eigenlijk?