Belastingen verhogen is geen tax shift

Door Anton Van Zantbeek, advocaat bij het kantoor Rivus.

In de marge van het sp.a-congres in Gent zette staatssecretaris John Crombez nog maar eens de plaat op van het verschuiven van de lasten op arbeid naar vermogen. Blijven kloppen op de nagel van de tax shift wekt de perceptie dat inkomsten uit vermogen te laag belast zijn en dat daar dus de oplossing ligt voor al onze fiscale zorgen. Dit is onjuist. Verder is het grijsgedraaide discours van de verschuiving onderhand ongeloofwaardig geworden. Verschuiven is een eufemisme gebleken voor platte belastingverhogingen.

Al van bij het akkoord van december 2011 wordt unisono geroepen dat Di Rupo I de lasten zal verschuiven. Een verschuiving betekent evenwel dat de ene belasting stijgt terwijl een andere belasting evenredig wordt verlaagd. Maar wat blijkt? Er is geen noemenswaardige lastenverlaging op arbeid. Integendeel zelfs. Voor velen zijn de lasten zelfs nog verhoogd (verhoging voordeel in natura van een auto, woning, …)

Lawine

Wat betreft de verhoging van de belasting heeft men de laatste twee jaar wel woord gehouden. Die lawine heeft menig particulier zelfs helemaal murw geslagen. Zo zijn de beurstaksen tot twee maal toe verhoogd; is de rijkentaks ingevoerd; zijn de VVPR-strips afgeschaft; is de roerende voorheffing  twee maal verhoogd van 15 naar 21 naar 25%; is de liquidatiebonus van 10 naar 25% verhoogd. Recent werden de beleggers in obligatiefondsen fiscaal geradbraakt. Niet enkel zien zij hun rendement plots belast worden met 25%, maar bovendien heeft men beslist om dat te doen met terugwerkende kracht tot 2008…

Het is dan ook manifest ongeloofwaardig om na twee jaar regeren te wijzen op de noodzaak van een tax shift. Om geloofwaardig te zijn, moeten dan eerst de lasten op arbeid evenveel dalen als de belasting op vermogen is gestegen.

Maar er is meer. Na het tapijtbombardement van belastingverhogingen is er geen rek meer om de belasting op vermogen nog een keer substantieel te gaan verhogen. De marge is al volledig weg belast. Door het lagere nominale tarief lijkt het enkel alsof de belastingdruk laag is. Maar dat is niet zo. Qua belastingdruk bevindt België zich midden in het Europese peloton. Dat is jammer genoeg niet zo voor wat betreft de lonen; daar rijden we nog steeds alle Europese landen los uit het wiel. Dat probleem blijft bestaan en moet opgelost worden. Maar hiertoe zal uit andere vaatjes moeten worden getapt dan alweer de belasting op inkomsten uit vermogen te verhogen.

Vet

Die andere vaatjes zijn er. Natuurlijk moet verder vet wegsneden worden bij de overheid. Ook moet men zich durven afvragen welke taken de overheid allemaal op zich moet nemen. Dit is natuurlijk eindig. Want uiteindelijk snijd je ook in het vlees of raak je aan de basistaken van de overheid. En dus moet ook de fiscaliteit grondig herdacht worden.

Alles begint bij de omgangsvormen tussen overheid en de burgers. Ook moet er een rechtszeker en stabiel wettelijk kader komen. Op het vlak van de inkomstenbelastingen is een verregaande vereenvoudiging nodig. Het bos van de belastingaftrekken, belastingverminderingen, vrijstellingen, verlaagde tarieven en uitzonderingsregelingen moet gerooid worden. Tot slot moet nagedacht worden over een andere fiscaliteit dan belasting op inkomen. Waarom niet meer inzetten op milieufiscaliteit (vervuiler betaalt), transactietaksen (Tobin, Elia heffing), een vlaktaks (al dan niet met enige progressiviteit), een lineaire btw-verhoging, enzovoort?

Vaatjes genoeg om uit te tappen dus. Jammer genoeg stelde Crombez op het sp.a-congres vooral te kijken richting naar nog meer belastingen op vermogen. Milieubelasting sluit hij uit. Indien ze efficiënt zijn, leveren deze immers niets op, luidt het. Dat is natuurlijk pure fictie. Tenzij men er als ware futuroloog van uitgaat dat we binnenkort met z’n allen niet meer vervuilen. In één adem bestempelde Crombez overigens de broeksriem aanhalen en de overheid afslanken ook als nonsens. Eerder was een lineaire btw-verhoging ook onbespreekbaar.

Willen we komen tot een gezonde staatshuishouding dan moet iedereen zijn loopgraven verlaten en het debat open aangaan. Niet op grond van de oude, vastgeroeste en dogmatische overtuigingen. Wel vanuit concepten als billijkheid, efficiëntie, activering, kansen, privacy en competitiviteit. De staatskas zal er wel bij varen.