We kunnen beter dan Monty Python

Was ik nu de enige die zich bij de ochtendkoffie verslikte in de voorbarige aprilgrap van PS-voorzitter Paul Magnette, die België liever uit e-commerce ziet stappen? Die koffie smaakte - ondanks drie suikerklontjes - pas echt bitter toen bleek dat de staatssecretaris voor Relance, Thomas Dermine, mee aan tafel zat. Die laatste klonk alsof Elon Musk elektrische auto’s wil afschaffen. ‘Laat België maar een land worden zonder e-commerce, met echte winkels en bruisende steden’, de Monty Python-versie van twee toekomstvisionairs, toevallig toppers van de grootste partij in Vivaldi. Het is zelfs geen uitdaging hen af te kraken. Het lijkt zinvoller stil te staan bij vier diepere denkpistes.

De huidige weelde van België - en Europa - is er dankzij vorige generaties en biedt geen garantie op een sterke toekomst. Het gericht en overtuigd inzetten van die rijkdom in een ondernemend ecosysteem van geld, durf, zweet, gemotiveerde mensen, infrastructuur, juiste keuzes, toegevoegde waarde, winnende bedrijven en rechtvaardige sociale regels des te meer.

Economische kracht is een basispijler voor toekomstige generaties, overal ter wereld. De scheidsrechter daarvan is de wereldwijde klant. Rond die klant moet een model van product- en servicekwaliteit worden gesmeed, met uitstekende ervaringen online en offline. Die twee vullen elkaar erg goed aan, mits de consument de spil blijft.

Een voorbeeld: de pralinemaker Neuhaus groeide vorig jaar veel sterker in lokale winkels dan in het precovidjaar 2019. Tegelijk verviervoudigde hij de e-commerceomzet. Je moet de klant via links en rechts bedienen, en beide sterk invullen. Aanvallend denken, steeds beter willen worden. Defensieve reflexen doen de opgespaarde rijkdom geleidelijk verdampen. Koop niet Belgisch omdat het Belgisch is, koop Belgisch omdat het beter is. Dat is de uitdaging.

Kwaliteit en een hoge servicegraad moeten onze wapens zijn, pas dan volgen de kosten. Flexibiliteit in attitude en systemen is daarbij een hoeksteen. De voorspelbare wereld heeft nooit bestaan, behalve bij plannenmakers. Een wendbare focus is de tovercombinatie.

Gezamenlijke plicht

We hebben de plicht te onderhandelen over werkbare omstandigheden. Elke bedrijfsleider die niet zelf met e-commerce te maken heeft, moet de film ‘Sorry we missed you’ van Ken Loach (2019) gezien hebben. Wie mensen behandelt als inruilbare goedkope pseudoslaven, steelt hun waardigheid.  Ook al staat de consument centraal, we mogen niet toegeven aan plat opportunisme. Jij krijgt misschien graag je boek binnen 24 uur gratis geleverd, maar wil je dat ook als je zoon of dochter - of die van iemand anders - daaraan kapotgaan?

Flexibiliteit heeft een prijs en we moeten bereid zijn die te betalen, mits die prijs onze flexibiliteit niet tegenhoudt. Een no-go is geen optie, een ‘how to go’ is de uitdaging. Vakbonden en bedrijfsleiders hebben een gezamenlijke plicht om die toekomst mogelijk te maken.

Als we willen dat onze steden aangename, kwaliteitsvolle en bruisende winkels tellen - een streven waar ik volledig achter sta - moeten we die steden makkelijk bereikbaar houden. Ook hier moeten we creatief aanvallend denken en ons niet verstoppen achter eenzijdige groene reflexen als ‘ban de auto’. Wat baten mooie winkelervaringen als ik er niet raak? Het ‘afsluiten’ van steden voor autoverkeer is een gevaarlijke fetisj. De uitdaging is om toegankelijkheid te bevorderen, gekoppeld aan levenskwaliteit.  Het is, net zoals bij online en offline, een en-enverhaal: betere fietsinfrastructuur, ruime parkeermogelijkheden op wandelafstand, modern openbaar vervoer. 

Bouchez

Veruit het schrikwekkendste van Magnettes betoog is dat we afhangen van leiders met zulke ideeën. De PS is de grootste Waalse partij. Magnette en Dermine mogen van mij zeggen en doen wat ze willen, zolang de toekomst van mijn kinderen niet van hen afhangt. Er rest geen andere route meer dan fiscale autonomie voor Vlaanderen in een confederaal België. Als Wallonië voor linkse leiders kiest, moet het zijn keuzes betalen, en niet exporteren. Het is mijn stelligste overtuiging dat de Vlaamse kiezer het nooit zover zal laten komen. Vlaanderen en Wallonië (Brussel inbegrepen?) zijn twee businessunits van de kleine holding België, met andere visies en snelheden. Laat ze hun eigen potentieel invullen en elkaar niet afremmen.

Als Magnette overigens vindt dat de MR het enige probleem is in Vivaldi, zie ik wel een oplossing. We importeren Georges-Louis Bouchez, maken hem Vlaming en krijgen meteen een geloofwaardige Vlaamse liberale voorzitter. Als Bouchez natuurlijk zijn unitaire denken wil opzijzetten. Misschien zou hij dat als Vlaming wel doen.