U bent er wel klaar voor

De Belg doet volop aan mobiel bankieren. Hoera. Ik zag de berichten overal passeren in kranten, op radio, televisie en hun digitale platforms. De teneur was een ietwat bizarre mix van verrassing, verwondering en ongeloof. Ik vond dat vreemd en veelbetekenend.

Tot voor heel kort bleven partijen als banken en retailers, om er twee te noemen, bij hoog en laag beweren dat ‘de Belg’ nog niet klaar was voor al dat digitale gedoe. Marktonderzoek bewees het. Op de vraag of de Belg mobiel zou bankieren of spullen zou kopen, zei die meestal ‘nee’. Wat een mens niet kent, wenst hij niet, is het enige wat zulk marktonderzoek bewijst. Ooit zag niemand het nut in van mobiele telefonie, smartphones en mobiel internet. Dat was iets voor arrogante zakenmensen, toch? Wie nu geen smartphone heeft en niet online zit, lijkt wel een relikwie uit donkere tijden.

Het gaat echter niet om technologie. Vaak zie je het filmrolletje van Kodak als voorbeeld van de digitale disruptie en dan denkt iedereen dat digitaal analoog heeft vermoord. Nee, wij hebben dat gedaan. Wij, de klant. De kwaliteit van die rolletjes kon ons ineens gestolen worden. Digitale fotografie heeft gewonnen om dezelfde reden waarom de traditionele taxisector niet de bedenker is van Uber, de traditionele hotelsector niet van Airbnb, of traditionele mediabedrijven niet van Facebook.

Niet omdat ze de middelen niet hadden. Niet omdat ze geen toegang hadden tot de technologie - Kodak bedacht zelf de digitale fotografie en Nokia had meer technologische slagkracht dan Apple - maar omdat ze helemaal verkeerd dachten dat de klant er niet klaar voor was en omdat die klant hen vervolgens in de steek liet omdat hij er tot hun verbazing gigantisch klaar voor bleek.

Allemaal maakten ze diezelfde fundamentele fout. Wij, klanten, zijn zo voorspelbaar onvoorspelbaar. Als wat een product of service voor ons doet of wat wij ermee kunnen, makkelijker sneller, eenvoudiger en ook nog eens prettiger kan, dan kiezen we zonder al te veel aarzelen daarvoor en laten we het vertrouwde liggen. Morgen ziet er dan ineens verrassend anders uit dan vandaag.

Geveinsde verbazing

Uber, Airbnb, Facebook en digitale fotografie boden ons vertrouwde dingen en handelingen als taxi’s, hotelkamers, sociale communicatie en fotografie. Niets nieuws, maar wel makkelijker, sneller, eenvoudiger, prettiger dan de traditionele aanbieders. Die bleven focussen op het verbeteren van hun winstgevendheid en hadden daardoor een institutionele onmacht geïnstalleerd om echt innovatief te zijn. Ze verbloemden dat voor zichzelf met ‘de klant is er niet klaar voor’. En daarna is er de geveinsde verbazing.

‘De Belg is er niet klaar voor.’ Ik ben dat spuugzat gehoord. Niet klaar voor de nieuwe mobiliteit bijvoorbeeld, die niet meer opgehangen wordt aan Koning Auto, maar die een app wordt op je telefoon. Het toppunt van mobiliteit is toch als je om het even waar en wanneer van A naar B kan op de manier die jou het meest schikt? Zonder al het gedoe van autobezit. Mét autonome, elektrische, met elkaar verbonden voertuigen die gedeeld worden en die we met een app activeren.

Dat de Belg massaal gaat online bankieren, is geen belangrijk nieuws meer. Dat het Japanse Toyota 500 miljoen dollar in Uber investeert, is dat wel. Dat het grootste autoconcern met de grootste mobilityapp ter wereld gaat samenwerken, bewijst dat de Japanners volop inzetten op de nieuwe wereld. Uber is als mobilityapp klaar voor morgen en wenst dan ook zo snel mogelijk zoveel mogelijk autonome, elektrische en verbonden voertuigen in te zetten voor uw en mijn mobiliteit. Toyota wil graag een deel van die koek.

Toyota is niet de enige autobouwer die daar al mee bezig is. Volvo, niet toevallig in Chinese handen, stelde al zijn concept 360c voor. Een voertuig dat de concurrentie aangaat met hotels, openbaar vervoer, kantoren en de luchtvaart. Een rijdende hotelkamer, vergaderzaal of ontspanningsruimte. Waarom niet retail? Ontspanning? Wat toekomst leek, is nu aan het gebeuren en een nieuw Kodak-moment is in de maak.

Niet vastklampen

De Belg is klaar voor een nieuwe mobiliteit die minder vervuilend en minder schadelijk voor de gezondheid is. Neem dat van mij aan. Hij weet het alleen nog niet. De nieuwe mobiliteit, die net als Spotify en Netflix bezit vervangt door gebruik, zal er snel komen en de Belg zal dat nieuwe gemak even snel omarmen als mobiel bankieren.

De overheid kan nu schakelen: wegen kunnen anders, kruispunten, steden en infrastructuur kunnen worden aangepast, de regelgeving kan anders, het publiek transport kan herdacht worden, net als de fiscaliteit en de inzet van middelen. Ook hebben we dringend nood aan 5G. De Belg is er niet alleen klaar voor, België heeft alle troeven in handen om dit keer niet achter maar voor te lopen in de nieuwe digitale mobiliteit.

Laten we ons in België voor een keer niet wanhopig vastklampen aan ‘het zal niet’ en ‘het mag niet’, laten we voor een keer niet de toekomst in twijfel trekken, laten we niet de voorlopers zwart maken, laten we geen fake news rondstrooien en laten we maar geen marktonderzoek doen. We weten wat er gedaan moet worden. We moeten ambitie en lef tonen.