Tussen China en Amerika draait het niet om handel maar om technologie

Het lijkt erop dat de Chinees-Amerikaanse handelsoorlog tijdelijk ontmijnd is. Op de G20 in Buenos Aires hebben de Chinese president Xi Jinping en zijn Amerikaanse ambtgenoot Donald Trump afgesproken voorlopig geen nieuwe invoerheffingen in te voeren. Beide landen willen ook binnen negentig dagen een akkoord bereiken over onder meer landbouw, handelsbelemmeringen, intellectueel eigendom en cyberdiefstal.

Vooral die laatste twee zijn de kern van het probleem. Dat de Verenigde Staten sinds begin dit jaar een handelsoorlog zijn begonnen, heeft weinig te maken met handel. Het is vooral een manier, en misschien een eerste stap van vele, om China’s gestage opgang als technologische wereldmacht te fnuiken.

De regels van de globale handel veranderen in sneltempo. Het importeren en exporteren van goederen is iets van de 20ste eeuw. Het importeren van ideeën en technologie wordt in de 21ste eeuw immens veel belangrijker. Handel wordt meer technologisch gerelateerd, waardoor een van de grootste conflicten voor de volgende tien jaar draait rond de technologische suprematie van de VS en China.

Die strijd is al een tijdje bezig, maar bereikt een hoogtepunt nu China massaal inzet op innovatie en onderzoek en ontwikkeling (O&O). In 2017 spendeerden Chinese bedrijven en de overheid 279 miljard dollar aan O&O, waarbij ze alleen de VS moesten voorlaten. Sinds 2003 groeit het aantal internationale patentaanvragen van Chinese bedrijven jaarlijks met 13 procent. 20 procent van alle internationale patentaanvragen komt uit China.

Vooral het ambitieuze Made in China 2025-beleid is een doorn in het oog. Met dat beleid, dat in 2015 gelanceerd werd, heeft China zich voorgenomen wereldleider te worden in hoogtechnologische sectoren als elektrische voertuigen, artificiële intelligentie, robots, ruimtevaart, microchips, enzovoort.

Artificiële intelligentie wil het tegen 2030 uitbouwen tot een sector van 150 miljard dollar. China is al de grootste markt ter wereld voor de productie en consumptie van elektrische voertuigen. China bereidt zich voor op de toekomst. Het investeert massaal in sectoren die belangrijker worden, waardoor het rechtstreeks de technologische concurrentie met de VS aangaat.

Spionage

Daarnaast investeren Chinese bedrijven en fondsen al jaren in Amerikaanse technologiebedrijven. In 2017 bedroeg het aantal investeringen met Chinees geld in Amerikaanse start-ups 165, goed voor ongeveer 9 miljard dollar. En waar technologie niet meteen ingekocht kan worden, wil China die verkrijgen via techtransfers of andere wetten. Aan dat ambitieuze technologische beleid, dat de wereldwijde handel op zijn kop kan zetten, proberen de VS paal en perk te stellen.

De VS hebben China al herhaaldelijk beschuldigd van het stelen van intellectuele eigendom en Amerikaanse technologie door spionage, investeringen in Amerikaanse techbedrijven en het dwingen van Amerikaanse bedrijven in China hun intellectuele eigendom over te dragen aan lokale joint ventures. Die beschuldigingen zijn soms gegrond. De methodes maken nu eenmaal deel uit van de massale ‘upgrading’ van de Chinese economie.

Twee weken geleden beschuldigden de VS in een rapport van 53 bladzijden China nog eens van het stelen van technologie. Onlangs besliste het Committee on Foreign Investment in the United States (CFIUS), dat buitenlandse investeringen in de VS onderzoekt op kwesties van nationale veiligheid, striktere screenings uit te voeren. Dat moet vooral Chinese investeringen en joint ventures in technologie, telecommunicatie en andere hoogtechnologische sectoren tegengaan.

China kan niet anders dan slagen in zijn beleid. Aan Chinese kant is er een enorme gedrevenheid bij de overheid, de bedrijven en de burgers om de economie volledig te moderniseren en een technologische supermacht te worden.

Daarom proberen de VS een beleid op poten te zetten dat hun bedrijven beschermt. Of ze daarin slagen, is maar de vraag. Terwijl Trump vroeg of laat met pensioen moet, zit er nog altijd geen sleet op het beleid van de Chinese communistische partij.