Onderschat China niet in vaccinrace

Drie Chinese bedrijven ontwikkelen vier vaccins, die al op honderdduizenden mensen getest worden. Twee van de drie bedrijven, Sinovac en Sinopharm, zijn voorlopers en zitten met hun vaccin net zoals Pfizer en Astrazeneca in de fase 3 van de klinische tests.

Niettegenstaande het vaccin dus nog niet helemaal getest is en dus ook niet klaar is voor de markt, zijn de afgelopen zomer al Chinezen ingeënt, als een noodmaatregel. Het gaan onder andere om medisch personeel dat het vaccin toegediend kreeg omdat het meer kans heeft blootgesteld worden aan het virus, of Chinese burgers die naar het buitenland vertrokken om er te gaan werken aan infrastructuurprojecten.  Daarnaast kan ook de gewone Chinese burger zich op eigen risico laten inenten. In meerdere steden wordt het vaccin in de ziekenhuizen toegediend aan iedereen die het wil en zolang de voorraad strekt.

Maar hoe effectief is het Chinese vaccin eigenlijk? Volgens de gouverneur van de Braziliaanse staat Sao Paolo is het vaccin van Sinovac het veiligste en effectiefste van alle daar geteste vaccins. En Brazilië kan het weten. Aangezien het land wereldwijd het derde grootste aantal besmettingen kent, voeren vijf van de tien grote vaccinmakers er fase 3-klinische tests uit. Volgens Sinopharm had niemand van de honderdduizend personen die het vaccin toegediend kregen last van bijwerkingen. Daarnaast heeft ook niemand van de 56.000 ingeënte personen die naar het buitenland reisden het virus daar opgelopen.

Onder controle

Omdat er in China zelf zo weinig gevallen zijn, worden de klinische test ook in een groot aantal andere landen uitgevoerd, waaronder Egypte, Peru, Marokko en Bahrein. In Brazilië werden de tests vorig week dan wel stopgezet, maar dat heeft hoogstwaarschijnlijk eerder politieke dan medische oorzaken. Sinopharm zegt dat wetenschappelijke data aantonen dat het vaccin werkt, en het bedrijf maakt zich sterk dat het 100 miljoen dosissen ter beschikking zal hebben tegen het einde van het jaar, en dat het 1 miljard dosissen zal produceren in 2021.

De vraag is natuurlijk of al die inentingen als een noodgeval kunnen worden beschouwd. Terwijl grote delen van Europa en de Verenigde Staten een recordaantal nieuwe gevallen noteren, is in China het coronavirus sinds maanden zo goed als onder controle, met in totaal een paar honderd besmette patiënten. Tijdens de recente zogenaamde ‘Gouden Week’ - een week verlof waarin traditioneel massaal gereisd wordt - trokken niet minder dan 637 miljoen Chinese burgers er in het eigen land op uit. China houdt de grenzen met de rest van de wereld wel angstvallig gesloten, bevreesd als het is om het virus te importeren.

Bakken kritiek

Een van de hoofdredenen waarom China zo hard inzet op het vaccin is van politieke aard. Het land heeft bakken kritiek gekregen omdat het bij de uitbraak van de crisis in China de toestand heeft laten escaleren. Daarom ook dat als vorm van goodwill naar de wereld toe China in mei samen met 168 andere landen toetrad tot het zogenaamde Covax-programma van de Wereldgezondheidsorganisatie. Het programma stelt zich tot doel coronavaccins eerlijk te verdelen over alle landen, vooral de ontwikkelingslanden, en wil tegen eind 2021 2 miljard vaccins afgeleverd hebben. De Verenigde Staten zijn niet toegetreden tot Covax.

Het blijft afwachten welke van de wereldwijd nieuw ontwikkelde vaccins het effectiefst zal zijn. Maar het is ondertussen wel duidelijk dat het ontwikkelen en distribueren van vaccins ook tot de nieuwe geopolitieke realiteit behoort. Het lijkt onwaarschijnlijk dat de Verenigde Staten een vaccin willen gebruiken dat ontwikkeld is door China. Ook zal China niet zomaar een Amerikaans vaccin aanvaarden. Maar het is wel belangrijk op te merken dat China en de Verenigde Staten nu ook op wetenschappelijk gebied meer en meer de competitie met elkaar aangaan, en aan elkaar gewaagd zijn.

Sven Agten

Voorzitter Asia-Pacific van Rheinzink, een Duitse multinational