Neem het alarmsignaal van ondernemers ernstig

Als meer dan 400 ondernemers van grote familiebedrijven via een open brief waarschuwen voor de perverse effecten van extra vermogensbelasting voor de welvaartscreatie in ons land, is dat een opmerkelijk feit. Ondernemers in België zijn doorgaans discreet en houden zich ver van de politiek, uitzonderingen daargelaten. Als zo’n sterke en massale oproep gebeurt tijdens een kiescampagne die bulkt van het belastingopbod is dat een politiek statement vanjewelste.

De reacties spreken boekdelen. Wat overheerst, is oorverdovende stilte. De politieke partijen geven geen krimp. De kiescampagne dendert verder in totale ontkenning. Zeldzame opiniestukken zetten de oproep van ondernemers weg als zelfbediening of afdreiging, of vinden vermogensbelastingen een evidente must met minimale risico’s.

Collectieve noodkreet

Er is ook een andere manier om te lezen en te luisteren. Wij lezen een unieke en publieke oproep van een grote en tweetalige groep van de belangrijkste ondernemers en ondernemersfamilies vooral als een collectieve noodkreet. Wij denken dat het belangrijk is te luisteren naar de emotie en de psychologie rond vermogensbelasting.

Ondernemers zijn de zeldzame risiconemers in onze risicoaverse samenleving. Ze investeren, bouwen en vernieuwen constant en botsen daarbij voortdurend op de systemische gebreken van ons land. Werkt justitie efficiënt? Is de overheid een betrouwbare partner? Handelt de fiscale administratie zakelijk en klantvriendelijk? Zijn vergunningen transparant, rechtszeker en worden ze tijdig afgeleverd? Is er goed bestuur voor wat betreft infrastructuur, mobiliteit, energiemarkt en elektriciteitsprijzen? Is ons menselijk talent goed opgeleid en inzetbaar? Sporen de loonlasten en de arbeidskosten met de productiviteit?

We weten dat het antwoord op die vragen vooral eerder negatief is. We weten dat andere en vergelijkbare landen daarin vaak beter scoren. Maar voor u en mij, voor de doorsnee burger, politicus of opiniemaker, zijn dat abstracties die we hooguit voelen als we zelf in de file staan, als de trein vertraging heeft, als onze straat herstelling vergt. Voor de ondernemers is dat een dagelijkse en oplopende frustratie die zich vertaalt in lagen van kosten, vertragingen en mislukkingen.

Opgejaagde minderheid

Krijgen we in België, in ruil voor een van de duurste overheden, een van de meest genereuze welvaartsstaten en een belastingdruk die een van de hoogste is, een maatschappelijke cohesie, een beleidskader en een cultuur van respect voor wie risico neemt en investeert? Opnieuw, voor velen onder ons is dat een abstractie, maar voor wie onderneemt, is het opbod aan belastingideeën het zoveelste bewijs van een land dat ondernemerschap liever wegjaagt of afstraft dan het te vieren.

Ondernemend België voelt zich een opgejaagde minderheid en dat signaal moeten we ernstig nemen. We staan voor cruciale jaren. Terwijl de begroting kapseist, de demografische vergrijzing weegt en de maatschappelijke diversiteit piekt, moeten we onze industrie vergroenen, strategische bedrijfsactiviteit verankeren in een vijandige wereld, nieuwe technologie ontwikkelen in Europa, defensie opkrikken, allemaal met enorme investeringen en allemaal tegen een internationale golf van protectionisme. Dat alles vergt een grote samenwerking tussen overheid en bedrijf, tussen publiek en privaat. We hebben nood aan een gemeenschappelijke visie waarin we de ondernemende krachten en families mobiliseren voor een gedeelde ambitieuze toekomst.

We moeten belastingen bekijken in hun totaliteit, zonder dogma maar ook zonder fetisj. Als een einddoel van eenvoud, gelijkheid, rechtvaardigheid, competitiviteit en welvaart kan vooropstaan, is vermogensbelasting geen stopverf op de kap van de rijken, maar een integraal deel van een belastingsysteem dat welvaartscreatie op een faire wijze combineert met herverdeling. Dat is een constructieve waardepropositie waarin we het stimuleren van ondernemerschap combineren met een ‘fair share’ voor wie succes behaalt. Als we dat kunnen koppelen aan de echte hervormingen die ons land en onze economie op vele fronten dynamischer en duurzamer zullen maken, als we daarbij een cultuur van ambitie en succes kunnen cultiveren, dan versterken we de basis van de welvaart waarop alle bescherming, duurzaamheid, inclusie en veiligheid moet steunen. Dan geven we het enige echte en juiste antwoord op de collectieve noodkreet van ondernemend België.