Laat deze crisis niet onbenut

De meeste bedrijven hebben nooit zo afgezien. Omzetten storten in, we turen in een vallei waarvan we voorlopig het einde niet zien. Krijgen we het virus deze zomer onder controle of steekt het in het najaar weer de kop op? Gaan we opnieuw in die verplichte kramp? Covid-19 is nefast voor mens en economie. Ook ons bedrijf ziet zwaar af.

Ik ben geen viroloog en lekenverstand is wellicht irrelevant. Wel deel ik het enorme respect voor al het medische personeel op het terrein, en voor alle mensen die de economie - of wat er van overblijft - met lijf en leden draaiende houden. Zij zijn de frontsoldaten.

De meeste bedrijfsleiders treffen wellicht dezelfde maatregelen. Eerst overleven. De auto voltanken met cash en zo zuinig mogelijk rijden: kredietlijnen optrekken, lager werkkapitaal, niet-essentiële kosten eruit, werkloosheid door overmacht waar mogelijk, lagere directievergoedingen, geen consultants, minder fantasie in marketing, lager dividend.

De beste cashmaatregel is de omzet stimuleren. Waar liggen nieuwe routes naar de klanten nu veel vertrouwde poorten gesloten zijn? Welke marketinginspanningen brengen echt geld op? Moeten we terug naar ‘cash & customer’, ook al kunnen en mogen we sommige wensen van klanten - ‘graag alle voorraad terugnemen en geld terug’ - niet inwilligen? Een brandweerman kan pas mensenlevens redden als hij eerst zijn eigen leven verantwoord beschermt.

Voorts moeten we 2021 voorbereiden. Er is optimisme nodig en alles wat 2021 activeert, vertragen we best zo weinig mogelijk. De wereld moet doordraaien - anders weliswaar, met scherper denken, maar hij stopt niet. Als het geloof in morgen ophoudt, valt alles stil. Hou voldoende tijd en middelen over om ‘morgen’ in te vullen.

Gezichten

Ten slotte is er de immense behoefte aan persoonlijke communicatie. Nu we mensen niet meer fysiek mogen aanspreken, helpen cameragestuurde technologieën ons persoonlijk en open te communiceren. Het zijn niet de mails die ons geruststellen, maar gezichten. Als mensen begrijpen waarover het gaat, waarom het nodig is en het verhaal geloven, krijgen we samen opvallend veel gedaan.

‘Elk nadeel heb zijn voordeel’, zei Johan Cruijff. Never waste a good crisis. Wat hadden we al lang niet meer nodig? Hier zijn drie intenties waaraan ik hard wil meewerken.

1. Streef naar minder 'Big Company People'. Mensen die hun buikgevoel kwijt zijn en zich vasthouden aan functiebeschrijvingen, organigrammen, key performance indicators, analyses, presentaties, vergaderingen, procedures, governance codes, SWOT-analyses. Mogelijk helpt Covid-19 ons om stafdiensten te verminderen, tussenlagen te elimineren en iedereen terug te brengen naar de essentie: durf, snelheid, duidelijkheid, cash, klant, passie. Dan is deze crisis niet onbenut gebleven. We hebben meer ondernemen en leiden nodig, minder managen.

2. Stop met vijfjarenplannen. Welke raad van bestuur durft nog een vijfjarenplan op te dringen? Denkt nog iemand dat de toekomst voorspelbaar is? Durven we eindelijk kompasnaalden te hanteren? Die wijzen de richting aan - vanuit de kracht en de visie van een bedrijf - naar een onzekere toekomst waar onderweg keuzes over segmenten, markten en technologieën worden gemaakt. Richting, geen chaos, zonder bureaucratische toekomstvoorspellingen na maanden vergaderen. Weg met die rommel.

3. Zorg voor sterkere culturen. Meer dan ooit is er behoefte aan inspiratie, ruggengraat, focus, teamwerk, snelle implementatie, rechtstreeks contact met vloer en markt. We zien nu waar en hoe scherpte en eendracht zich vormen. Tous ensemble. Wie kiest voor zichzelf eerder dan voor het team, wie verschuilt zich of moppert egocentrisch over eigen nadelen? Om een schip door deze storm te loodsen, moet de hele bemanning - los van rang, geslacht, godsdienst, leeftijd - ervoor gaan. Uiteraard binnen veilige regels. Leve de mens die zijn best doet!

De kernvraag is niet hoe we alles stilleggen, wel hoe we zoveel mogelijk draaiende houden zonder gezondheidsrisico voor de deelnemende mens. Als iedereen zo denkt, komen we wellicht tot creatievere oplossingen. Laat ons vooral leren uit vandaag om morgen beter voorbereid te zijn. Allemaal samen. We raken erdoor, als we karakter tonen, terug naar de essentie gaan en uiteraard ook wat geluk hebben. Blijf gezond en draag zorg voor elkaar.