Kennis en talent gedijen niet in angst, maar in openheid

Vorige zomer, na de eerste golf van de coronacrisis, deden leiders uit de bedrijfswereld en de academische wereld hier een oproep: vorm een coalitie die durft te investeren in kennis en talent. Het zijn onze basistroeven om Vlaanderen duurzaam, aantrekkelijk en veerkrachtig te maken.

Bijna een jaar later, in de naweeën van de derde golf, doen we weer een oproep. Omdat het nodig is. Iedereen beseft nu dat het nieuwe normaal geen voorspelling maar een zekerheid is. Toch worden nog te veel maatregelen en initiatieven ingegeven door angst. Wellicht een natuurlijke reflex in deze onzekere tijden, maar nefast voor de relance. Zet die angst om in het samen omarmen van verandering.

Leercultuur

Als we onze basistroef kennis willen stimuleren, is inzetten op een leercultuur meer dan ooit de boodschap. Levenslang leren geldt al decennia als de heilige graal om mensen, organisaties en de maatschappij weerbaar te maken. Toch hinken we in Vlaanderen beduidend achterop, vooral voor inclusie en levenslang leren. Ondanks goede initiatieven om mensen om of bij te scholen blijft de weerstand tegen of de desinteresse in levenslang leren hoog, ook in deze coronatijden. Bovendien stelt het probleem zich nog scherper bij wie het meeste risico op jobverlies loopt, wegens bijvoorbeeld een hoge anciënniteit in combinatie met de digitalisering.

We kunnen die negatieve trend pas doorbreken als we op alle niveaus onze verantwoordelijkheid nemen en op alle domeinen tegelijk gecoördineerde stappen zetten. Aan elk individu om zijn persoonlijke groei en loopbaan in handen te nemen en niet alleen naar de overheid of de werkgever te kijken. Aan het onderwijs om niet langer jongeren op de arbeidsmarkt te plaatsen met de mentaliteit dat hun ‘schoolloopbaan’ erop zit. En in het bijzonder aan het hoger onderwijs om te bedenken hoe het de rol van levenslange leerpartner kan opnemen.

Het is aan organisaties om hun medewerkers te stimuleren om nieuwe competenties en loopbaanpaden te verkennen. Aan de overheid om samen met het onderzoeks-, onderwijs- en werkveld de competenties van de toekomst scherp te stellen en een langetermijnbeleid te voeren. En aan ons allen om de mobiliteit van mensen binnen of tussen organisaties te bevorderen in plaats van strikte kaders op te leggen. Het is ook aan ons allen om kwetsbare groepen daarin extra te ondersteunen en mattheuseffecten weg te werken.

War for talent

Dezelfde shift en gecoördineerde samenwerking zijn nodig voor talent. De war for talent speelt mogelijk nog meer in een internationale context dan kennis. Ook de negatieve impact van de coronacrisis laat zich scherper voelen door het op slot gaan van de grenzen. Hoe tegennatuurlijk het in deze tijden mag lijken, we moeten af van de reflex op onszelf terug te plooien. We hebben nood aan internationaal talent om onze organisaties en maatschappij te versterken. Omgekeerd hebben onze jongeren nood aan sterkere internationale en interculturele competenties om kansen te grijpen in onze geglobaliseerde maatschappij.

Ook hier gaat het om een gedeelde verantwoordelijkheid. Aan het onderwijs om in te zetten op het aanleren van interculturele competenties en internationale leerervaringen, zodat jongeren voorbereid zijn op onze diverse wereld. Aan het onderwijs om mee in te staan voor de uitbouw van sterke internationale scholen. Aan organisaties om internationale studenten de kans te geven om naar de Vlaamse arbeidsmarkt door te stromen en ze zich hier thuis te doen voelen. Aan de grotere bedrijven met goed uitgebouwde internationale programma’s om kmo’s die niet die schaal hebben daarin te ondersteunen.

International house

Aan de overheid om mobiliteit te stimuleren in plaats van strikte taaleisen op te leggen. En om Vlaanderen en onze grootsteden in de markt te zetten als een open-minded, kwaliteitsvolle omgeving, onder meer via het concept van een international house, dat internationaal talent verwelkomt en ondersteunt. En tenslotte aan ons allen om de schouders te zetten onder een sterke promotie van onze troeven en succesverhalen, in het belang van onze internationale concurrentiële positie.

Om buitenlandse investeringen binnen te halen slagen we er goed in de krachten te bundelen. We moeten dat ook kunnen om internationaal talent te koesteren en het levenslang leren te stimuleren. Enkel dan bereiken we op alle niveaus de mindshift voor een succesvolle relance van Vlaanderen, en bij uitbreiding België en Europa. Enkel zo doorbreken we de angst en kunnen we de nieuwe mogelijkheden van een postcoronatijdperk volledig benutten. Kennis en talent gedijen niet in een voedingsbodem van angst en onzekerheid. Ze komen enkel tot hun recht door openheid en samenwerking.

Ondertekenaars:

Steven De Haes (decaan Antwerp Management School), Alain Beyens (operating partner, Mid Europa Partners /Chairman of the Board of Directors, AMS), Jan Remeysen (CEO BASF Antwerpen), Dirk Coorevits (CEO Soudal), Françoise Chombar (CEO /Chair Board of Directors Melexis), Jacques Vandermeiren (CEO Port of Antwerp), Mimi Lamote (CEO Mayerline Brussels), Griet Helsen (partner Entrepreneurial Business, Culture & Innovation, PwC Belgium), Eddy Annys (managing director Randstad Group Belgium), Herman Van Goethem (rector University of Antwerp), Chris Wuytens (managing director Acerta), Jan Van der Goten (head Janssen Beerse Campus & Strategic Partnership), Johan Van Genechten (CEO 4C Salesforce Consultancy), Koen Vandenbempt (dean Faculty of Business and Economics, University of Antwerp), Michael Peeters (CEO LAMMP), Ilse Daelman (PhD, managing director AMS), Ans De Vos (SD Worx Chair Next Generation Work, AMS), J. André de Barros Teixeira (Faculty, and Associate Partner, Globalpraxis).