En nu even serieus, beste regering

Talloze bedrijven stellen de komende weken hun groeiplan 2022 voor. Het vertrekpunt is een duidelijke visie op lange termijn, met twee kernvragen. 'Hoe bouwen we het bedrijf verder uit rond onze unieke kracht? 'Hoe vertalen we die route in waardecreatie voor klant en aandeelhouder?’

Eigenlijk is 2022 niets meer dan het eerste jaar van een langetermijnvisie die als baken voor de toekomst fungeert, waarrond een directieteam gezamenlijk de rug kromt. Heel wat ondernemingen hebben daarenboven de diepe vallei van tegenvallende omzetten in ’20 en ’21 moeten trotseren en hebben die periode gebruikt om hun kosten te verlagen, hun cultuur te versterken en nieuwe wegen naar omzet te vinden en zo sterker uit de crisis te komen.

Bij de regeringspartijen lijkt die mindset ver weg en is eerder de speeltijd begonnen. De begroting wordt de eerste echte test voor de Vivaldi-coalitie. Nu de tijdelijke covidlijm uitgewerkt is, stelt zich de vraag of dit een team is dan wel een tijdelijk samenraapsel. De vraag stellen, is ze beantwoorden. Hoe goed de premier ook zijn best doet om rust, pragmatisme en geloofwaardigheid te belichamen, leidt hij een hecht team, dan wel een bonte verzameling van partijen die niet gebonden zijn door enige gemeenschappelijke visie?

De PS is alvast in vorm. Voorzitter Paul Magnette wil gratis treinen, minister van Werk Pierre-Yves Dermagne werkloosheidsuitkeringen voor wie er zelf de brui aan geeft en zijn collega van Pensioenen Karine Lalieux een pensioenparadijs. Dat komt neer op het geld van een ander weggooien in een zinloos opbod tegen de PTB-PVDA. Ik pas ervoor de toekomst van mijn kinderen in hun handen te leggen. Gelukkig is er meer gezond verstand aan Vlaamse socialistische kant.

Voetballobby

Aan de andere kant van het spectrum hebben de liberale voorzitters zich blijkbaar laten beïnvloeden door de voetballobby. Dat de liberalen onvoldoende ruggengraat hebben, is al 20 jaar duidelijk. Onder hun regeringsdeelname is België verder weggegleden in alle rankings voor economische concurrentiekracht. De liberalen zijn gebuisd, voor hun eigen hoofdvak.

Het land is daarenboven duurder en complexer geworden. Dat ze nu de absurd bevoorrechte sociale zekerheid voor profvoetballers verdedigen of bagatelliseren, is het summum van principeloosheid. Hoe kan je door dat symbool te verdedigen een rechtvaardige maatschappij voorstaan? Tenzij ze de mening zijn toegedaan dat de achterkamers van de voetbalwereld een beloning verdienen als toonbeelden van goed beleid.

Terug naar de essentie, en graag het antwoord op de twee bovenstaande kernvragen, verder uitgediept. Hoe geraken we ooit in de top 10 van de internationale concurrentiekracht?  Wanneer gaan we het land besturen vanuit een confederaal model, waarin elke kiezer zijn eigen keuzes betaalt? Durft de regering een begroting in te dienen met een lagere belastingdruk? In een bedrijf zou je het directiecomité dagenlang opsluiten met een duidelijke boodschap: ‘Je komt niet buiten tot de begroting een positief saldo vertoont zonder enige vorm van lastenverhoging.'

Waar moet het nodige geld vandaan komen? Uit elke vorm van geldverkwisting in manke overheidsstructuren, onnodige subsidies, levenslange werkloosheidsuitkeringen, misbruiken in de ziekenzorg, hoge pensioenkosten voor zij die het niet nodig hebben, uitzonderingsstatuten voor profvoetballers … Alles waarvan een rechtgeaarde burger zegt dat hij dat niet met zijn eigen centen zou betalen.

Vertrouwen

Twee slogans kunnen helpen: less is more en spend imagination before you spend money. Je bouwt een land enkel op via een focus op waardecreatie en principes van faire herverdeling. Daarvoor heb je mentaal houvast nodig, waardoor mensen vertrouwen hebben in de keuzes van hun leiders. België lukt daar al decennia niet in, wellicht nooit.  Mag het stoppen met loze kreten in de pers? Dat is marktkramerij, geen leiderschap.

Ook dit land heeft 18 maanden gehad om na te denken over ‘hoe sterker na covid’.  Wanneer wordt die blueprint - als die zou bestaan - gepresenteerd? Werk maken van een lager break-evenpunt? Nieuwe economische groeipolen? Een simpeler fiscaliteit? Een hervorming van Brussel? Alleen al het feit dat het aantal bedden op intensive care - het focuspunt van 2.000 waarop covidmaatregelen werden afgestemd - niet verhoogd is in de covidperiode, is geen toonbeeld van vooruitziendheid. 

MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez en Magnette hebben publiek verklaard dat deze regering tot 2024 doorgaat. Nu we toch over voetbal bezig waren, lijkt die taal verbazingwekkend veel op de woorden van een voetbalvoorzitter die het nodig acht om openlijk te zeggen dat hij ‘achter zijn trainer staat’. Meestal volgt het ontslag een paar weken nadien, in ieder geval voor 2024.