Een pittige kiesstrijd is wat de patiënt nodig heeft

Het is bekend dat zwaar zieke patiënten aan bewustzijnsvernauwing lijden. Ze zijn gefixeerd op hun ziekte en de symptomen ervan. Scrupuleus de richtlijnen van de dokters volgen en alle medicamenten netjes op tijd nemen, wordt een kwestie van leven of dood. De rest is van geen tel meer.

De coronacrisis leidt tot een vergelijkbare bewustzijnsvernauwing, maar dan collectief. De media en de publieke opinie zijn gefixeerd op de talloze regeltjes die virologen en politici ons opleggen. De dagelijkse evolutie van de curve is telkens breaking news. Hoeveel inkt en speeksel is al niet gevloeid over die fameuze vierpersonenregel? Veel meer in elk geval dan over gewone beleidsmaatregelen in het verleden, die meestal een beduidend grotere impact hebben. Denk aan fiscale hervormingen, die jaren bepalen hoe diep we in onze portemonnee moeten tasten. Terwijl de coronaregels soms al achterhaald zijn op het moment dat erover wordt geschreven.

Maar goed, op de korte termijn is de coronatoestand uiteraard bijzonder ingrijpend, met blijvende economische gevolgen op de lange termijn. Alle begrip dus voor de bewustzijnsvernauwing. Alleen, de wereld en de politiek draaien voort. De exclusieve focus op corona maakt dat burgers minder oog hebben voor het bredere plaatje. Daardoor ontstaan mooie opportuniteiten, vooral voor de klassieke partijen.

De kiezer had de traditionele politiek vorig jaar een uppercut gegeven. Maar nu die kiezer enkel met het virus in zijn hoofd zit, lijkt die traditionele politiek op kousenvoeten terug te keren. De formaties die in het politiek correcte discours als 'populistisch' worden bestempeld lijken overal in Europa op hun retour. Het is alsof de transmigranten en de vluchtelingen in rook zijn opgegaan. Dat is vervelend voor de eigenaars van het thema.

In hun kot

Bij het Belgisch establishment leeft de verwachting dat het virus ook de N-VA en het Vlaams Belang terug in hun kot krijgt. Men hoopt dat de burgers mild zullen oordelen over de flaters van de overheid. A la guerre comme à la guerre. En schrijnende toestanden in ziekenhuizen hebben we hier nog niet gezien. Wat een geluk dat we de besparingswoede van de N-VA hebben kunnen afblokken, zegt men nu. Die partij zit gewrongen, half in het bestuur en half erbuiten. De tijd dat het hele politieke gebeuren rond Bart De Wever wentelde lijkt voorbij.

Ook communautair worden de N-VA en het Vlaams Belang in de verdediging gedrongen. Niemand betwist dat de Belgische instellingen een warboel zijn. Meer dan vroeger wordt daaruit de conclusie getrokken dat er moet worden geherfederaliseerd. De meer voor de hand liggende oplossing, het confederalisme, is in elk geval niet meer zo prominent aanwezig als vlak na de verkiezingen. Buiten de Vlaams-nationalisten zegt niemand nog dat een Belgische regering zeker een meerderheid moet hebben in Vlaanderen. Heeft Corona het Vlaams-nationale momentum gebroken? Sommigen zien al een Belgisch reveil gloren aan de horizon. Het orgelpunt moet de 200ste verjaardag van België worden, in 2030.

Dromen mag altijd. Maar ondertussen is er wel het vervelende detail dat geen functionerende Belgische regering kan worden gevormd. Slechts weinigen geloven dat het nog goed komt tussen de PS en de N-VA. Een renaissance van de klassieke politiek kan zich vertalen in een paars-groen-oranje regering van nationale eenheid. Een coalitie van 'verantwoordelijke' partijen, die het land heropbouwen en hopen dat de kiezer hen daarvoor beloont.

Illusie

Zo een coalitie moet wel aartsmoeilijke knopen doorhakken. Als ze volgens het PS-recept de belastingen verhoogt, is het de Vlaamse middenklasse die de coronaput zal vullen. Als de N-VA in de oppositie zit, zal ze niet nalaten dat onder de aandacht van de kiezer te brengen, zacht uitgedrukt. Hoe dan ook, als binnenkort harde economische keuzes moeten worden gemaakt, zal elke illusie van communautaire vrede snel uiteenspatten.

Is het niet beter de kiezer eerst zijn zegje te laten doen over die beleidskeuzes? Corona heeft politieke preferenties en prioriteiten wellicht doen schuiven, zowel bij de burgers als de partijen. Daardoor is de samenstelling van het parlement achterhaald. Verkiezingen zijn een kans om met een wit blad te herbeginnen.

Als de coronacrisis effectief leidt tot een ruk naar het traditionele centrum, moet dat tot uiting komen in de kiesintenties. Vóór de coronacrisis piekten de N-VA en het Vlaams Belang samen op bijna 50 procent. Stel dat de Vlaams-nationalisten in de volgende peilingen een flinke tik krijgen, ten voordele van de traditionele partijen. Dan zullen die moeilijk aan de verleiding kunnen weerstaan meteen winst te nemen. De verwachte spectaculaire score van het Vlaams Belang was tot begin dit jaar uiteindelijk de belangrijkste reden de kiezer te mijden.  

In elk geval, een pittige kiesstrijd is voor de herstellende patiënt de beste remedie om de coronafixatie achter zich te laten.