Dankzij data kan Europa weer ‘seat at the table’ bij grootmachten krijgen

Iedereen had het de voorbije dagen over Europa’s toenemende machteloosheid in het grote machtsspel tussen andere continenten. Dat de EU en Oekraïne zelfs niet uitgenodigd waren bij de vredesgesprekken tussen de Verenigde Staten en Rusland, maakt me ongerust als vader van drie kinderen.

Wat me nog meer bezorgd maakt, is het negatieve discours van de Europeanen zelf. Met een 'I told you so' of 'We staan helemaal alleen' is niemand geholpen. We hebben daadkracht nodig. Sommigen beweren dat we met zijn allen veel meer moeten investeren in defensie. Daar ga ik me niet over uitlaten, want dat is mijn expertise niet. Waar ik wel in geloof, is het belang van de data-economie om onze relevantie opnieuw te verhogen.

Dit is namelijk het tijdperk van de technopolitiek. Technologie en politiek zijn heel nauw met elkaar verstrengeld in de machtigste landen van het moment: China en de VS. In China omdat de staat het machtigste orgaan is, dat alles te zeggen heeft over de techbedrijven. In de VS omdat techkeizers, zoals Elon Musk en Sam Altman (OpenAI), president Donald Trump aan nog meer macht kunnen helpen. Enkele jaren geleden klonk het al dat 'data de nieuwe olie is'.

In die context geloof ik dat een sterke AI- en data-economie een van de belangrijkste ingrediënten is om van Europa weer een gerespecteerde gesprekspartner te maken.

Het talent hebben we alvast. Zo is het AI-bedrijf DeepMind, intussen overgenomen door Google, aan het brein van drie Londenaars ontsproten. Het is ook geen toeval dat Microsoft verleidelijk lonkt naar Mistral, de Franse ontwikkelaar van generatieve AI-modellen. Dichter bij huis mogen we best trots zijn op ons Gentse AI-ecosysteem, met koplopers als Robovision, Silverfin en Lighthouse. Of denk aan BiFast (een start-up met een handvol ingenieurs, red.), ook uit Gent, dat werd overgenomen door de chipgigant Nvidia.

We moeten gewoon meer ons best doen om dat talent hier te houden. InvestAI, een initiatief van Commissievoorzitster Ursula von der Leyen om 200 miljard euro te investeren in Europese AI, lijkt al een stap in de juiste richting.

Van gymbezoek tot weerbericht

Maar voor mij ligt de grootste waarde van AI de komende jaren in de toepassingen, en de data. Het onderliggende model en zijn algoritmes zullen niet meer doorwegen, zeker als we evolueren naar een opensourcetechnologie, zoals spelers als Meta en DeepSeek in gedachten lijken te hebben. Iedereen krijgt dan toegang tot dezelfde modellen, voor dezelfde prijs. Alleen de applicaties en hun data zullen het echte verschil maken.

Daarom ben ik een groot voorstander van het bouwen van data-ecosystemen. Daarbij verzamelen, verwerken en delen verschillende partijen data, om tot nieuwe inzichten te komen. De sterkte en intelligentie van AI-applicaties neemt exponentieel toe met de hoeveelheid, de kwaliteit én de diversiteit van hun data.

Een gezondheidsapp die alleen bloeddruk, beweging en hartslag meet, zal nooit even nuttige inzichten leveren dan als je de app zou verbinden met informatie over iemands gymbezoeken, locatie (werk, thuis of op de baan), huisvochtigheid, calorieverbruik, restaurantbezoeken en de luchtkwaliteit. Of beeld je in welke intelligentie we rond energie kunnen vergaren als we productdata van windmolens, thuisbatterijen en zonnepanelen kunnen verbinden met info over onder meer het verbruik of het weer.

Zulke data-ecosystemen zijn de slimste en snelste manier om het Europese innovatiepotentieel een boost te geven. En dat zal ons helpen weer een 'seat at the table' te krijgen in internationale discussies.