België heeft innovatieve en toegankelijke biotech nodig

‘Van België de ‘health and biotech valley’ van de toekomst maken is het gezamenlijke doel van de Belgische overheid, de industriepartners en de academische wereld’, zei premier Alexander De Croo.

De regering-De Croo zet in op de versterking van het Belgische biotechecosysteem. De sector verwelkomt dat. Meerdere Belgische biotechbedrijven bereiken het commercieel stadium en staan op het punt wereldspelers te worden. Er doet zich een kans voor om een concurrentievoordeel op te bouwen.

België blinkt uit in onderzoek en innovatie. Het verkrijgen van toegang tot levensveranderende innovaties voor patiënten in heel België en Europa wordt echter almaar complexer. Dat kan de groei van biotech afremmen.

In Europa is België de leider in O&O-uitgaven per hoofd van de bevolking, tweede in octrooiaanvragen en derde voor het aandeel van de beroepsbevolking actief in de biotechsector. In België zijn toonaangevende biotechhubs ontstaan. Met 40.000 werknemers is de sector een hoeksteen van de economie.

Dat komt door een decennialange prioritaire behandeling door Belgische regeringen. Het heeft geleid tot private en publieke samenwerkingen en investeringen in O&O.

Ablynx (overgenomen door Sanofi) is een uitstekend voorbeeld van het succes van Belgische biotechbedrijven. In 2018 had het al een goedgekeurde therapie. Een nieuwe generatie Belgische biotechbedrijven, zoals Argenx, ontwikkelt zich tot internationaal gerenommeerde bedrijven. Agomab Therapeutics, Aelin Therapeutics en PDC*line Pharma SA laten een vergelijkbare groei zien.

Internationale bedrijven vinden hun weg naar België. Van de grootste 30 biotechbedrijven hebben 29 een vestiging in België vanwege het aantrekkelijke klimaat voor O&O en klinische studies.

Terwijl België biotechonderzoek van wereldklasse heeft, lopen patiënten vaak de volledige waarde van de innovaties mis. Dat is geen specifiek Belgisch probleem, maar ons land loopt relatief wel ver achter.

Volgens de Europese Federatie van Farmaceutische Industrieën en Verenigingen (EFPIA) hebben Belgische patiënten slechts toegang tot ongeveer de helft van de geneesmiddelen (87 van de 160) die van 2017 tot 2020 werden goedgekeurd. Daarmee staat België op de twaalfde plaats in de Europese Unie. Wat de tijd tot beschikbaarheid betreft, staat België op de veertiende plek. In België duurt het vanaf de markttoelating gemiddeld 534 dagen tot patiënten toegang hebben tot de geneesmiddelen.

Waarom is er een kloof tussen innovatie en toegang? Want zowel de industrie als de overheid wil dat therapieën patiënten bereiken om hun levens te verbeteren.

Hoge prijskaartjes

Innovatieve therapieën zoals gen- en celtherapieën en RNA-interferentie worden almaar complexer. Ze komen met hoge prijskaartjes, waardoor de gezondheidszorgbudgetten krapper worden. Dat maakt het lastiger patiënten toegang te geven tot innovatieve therapieën.

Hoe kunnen we garanderen dat in België ontwikkelde therapieën zo snel mogelijk hun weg vinden naar Belgische patiënten en niet elders worden gecommercialiseerd?

Een constructieve dialoog is noodzakelijk. We moeten innovatief zijn om levensveranderende therapieën naar patiënten te brengen en ze tegelijkertijd betaalbaar houden.

Biotech Social Pact

Een recent initiatief is het Biotech Social Pact, ondertekend door meer dan 100 biotechleiders. Die willen de uitdagingen op het gebied van patiëntentoegang tot therapieën overwinnen. De ondertekenaars willen een open, op samenwerking gerichte aanpak. Alle beleidsmakers en belanghebbenden worden daarbij betrokken, zodat patiënten en zorgsystemen kunnen profiteren.

Die benadering is nodig om vertrouwen op te bouwen tussen de industrie en de overheid en moet leiden tot het identificeren van gemeenschappelijke doelen als basis voor onderhandelingen.

We moeten realistisch blijven. België is een klein land en niet het enige met deze problemen. Om Europese biotechbedrijven concurrerend te houden en om toegang tot innovatieve therapieën te garanderen, hebben we een consistente en innovatiegerichte benadering op EU-niveau nodig.

De EU zal in één richting moeten bewegen. De hervorming van de Europese farmaceutische wetgeving moet de innovatie bevorderen. Het gebrek aan stimulansen heeft er al toe geleid dat sommige biotechbedrijven hun activiteiten naar buiten Europa hebben verplaatst.

België en Europa zouden profiteren van een kader dat de ontwikkeling van en de toegang tot innovatie tegen duurzame voorwaarden stimuleert. Op die manier kan België zijn reputatie als aantrekkelijke bestemming voor biotechbedrijven versterken en een duurzame toegang tot medicijnen garanderen.