Ons eigen Europees lied, zonder Franse dirigent

Door Sander Loones, Europees Parlementslid en N-VA-ondervoorzitter

Wie het Europese politieke debat volgt, gelooft vaak zijn oren niet. In steeds meer lidstaten groeit de kritiek op de continue bevoegdheidsoverdrachten naar Europa, blijkt uit verkiezingsuitslagen en referenda. Tegelijk dromen regeringsleiders en Europese bobo’s steeds enthousiaster van grote stappen in de Europese eenmaking.

Europawatchers staren met grote ogen naar de razend ambitieuze ‘Leaders’ Agenda’ van Europees Raadsvoorzitter Donald Tusk. Na een aantal jaar van reflectie, rapporten en witboeken willen de leiders van de EU de komende twee jaar knopen doorhakken. Op een ongezien aantal Europese toppen, met een Franse president Macron die staat te springen om daarbij de eerste viool te spelen.

Met een typische Franse centraliseringsdrang wil Macron Parijs opnieuw aan het stuur van de Europese Unie brengen. Hij kiest daarom voor een groot EU-budget, een geharmoniseerde vennootschapsbelasting, een Europese minister van Financiën, een eengemaakt sociaal beleid en nieuwe Europese belastingen.

Het is de Franse keuze voor een ‘soeverein, democratisch en eengemaakt’ Europa. Maar die verdere politieke centralisatie botst met onze Europese verscheidenheid. De Franse voorstellen zijn in het nadeel van kleinere landen en regio’s als Vlaanderen. Ze dienen in de eerste plaats Frankrijk en de andere grote EU-lidstaten.

Rutte III

Helemaal anders klinkt de muziek in Nederland. Daar legt de regering-Rutte III vandaag de eed af. En zij wil alvast níét opdraaien voor de negatieve gevolgen van een falend beleid in andere lidstaten. Daarom komt er - als het aan premier Mark Rutte ligt - geen gezamenlijke financiering van de schulden, geen evolutie naar een transferunie, geen eurobonds, geen budget voor de eurozone.

Wat wel nodig is, zijn geloofwaardige en simpele begrotingsregels en lidstaten die hun verantwoordelijkheid nemen. Kortom, een nuchtere visie die ervan uitgaat dat goede afspraken de beste vrienden maken.

Ook de Nederlandse premier droomt van een internationale carrière: voorzitter worden van de Europese Raad, Donald Tusk opvolgen. En toch lijkt Rutte te weigeren de hits van het Zuid-Europese songfestival mee te neuriën. Hem wacht nu de aartsmoeilijke opdracht om zijn meer realistische positie binnen te halen.

En België? Laat ons eerlijk zijn: traditioneel kijken de vaak francofiele Belgische staatsmannen automatisch naar het transferlievend en daarom eurofiele Zuid-Europa en minder naar het realistischer Noord-Europa. Onze eigen belangen worden daarbij vaak aan de kant geschoven. Het is hoog tijd dat we die naïviteit laten varen. En dat we de EU gebruiken als een instrument om onze welvaart en gemeenschap te beschermen, niet ze te ondergraven.

Sociale zekerheid

We zijn in Vlaanderen én Wallonië volop jobs aan het creëren. Waarom dan een Europees beleid steunen dat ertoe zou leiden dat die jobs verschuiven naar de andere, grotere lidstaten? We zijn volop de fundamenten van onze sociale zekerheid aan het versterken. Waarom dan een Europees beleid steunen dat Vlaamse belastingcenten blind doorschuift naar Zuid-Europa?

Vlaanderen, België en Nederland moeten op zoek gaan naar partners, zodat we ons niet laten wegspelen door de Macrons van deze wereld. De Franse economische visie werkt gewoon niet meer. Het volstaat niet langer om de staat te laten optreden als dirigent en van bovenaf te laten zorgen voor de welvaart van zijn burgers. De gezwollen Europese retoriek van Macron is niet meer dan een echo uit het verleden.

We moeten integendeel volop de productieve concurrentie tussen steden, regio’s en landen aanmoedigen. Het is die concurrentie die ons allen net voortstuwt. Het maakt de EU als geheel sterker.

Een oproep dus - ook aan de traditionele partijen in ons parlement - om niet slaafs de partituur van de Franse president te volgen als het gaat over de toekomst van Europa. Samen met Nederland en andere kleine noordelijke lidstaten kunnen we best een eigen Europees lied zingen. De Unie zal er wel bij varen.