Notarissen concurreren met Biddit steeds meer met makelaars

Langs de ring van Gent, net buiten het stadscentrum, staat een karaktervol herenhuis te koop: bewoonbare oppervlakte: 327 vierkante meter, zalmroze gevel met frivole erker, ruimte voor een praktijk, vier slaapkamers, stadstuin en zonneterras, vol parket. Instelprijs: 395.000 euro. Hoewel er al acht dagen geboden wordt, is het rustig op het onlineverkoopplatform Biddit. Na zes biedingen staat de teller op 454.000 euro.

Maar dan, een uur voor de biedingsperiode afloopt, begint er iets te bewegen. In 55 minuten lopen meer dan honderd biedingen binnen die de prijs opvoeren tot 581.000 euro. Amper acht seconden voor het einde worden er nog twee uitgebracht, waardoor de biedtijd met 5 minuten wordt verlengd. Dat scenario blijft zich herhalen tot het virtuele hamertje nog eens 45 minuten later afklopt op 621.000 euro.

Zenuwslopende eindspelen zijn het handelsmerk van Biddit, dat in september 2018 door de federatie van notarissen werd opgericht en openbare verkopen van achterzaaltjes en cafés naar een onlineplatform versaste. Intussen vinden vier van de vijf openbare verkopen via Biddit plaats. Het platform veranderde de sector voorgoed: voorbij zijn de tijden waar je in een verlaten parochiezaal een koopje kon doen bij een openbare verkoop. Op Biddit zijn de prijzen op zijn minst marktconform te noemen.

Dat komt niet alleen door een groter bereik, maar ook door de slimme manier waarop het platform is opgezet. De verkopen gebeuren volgens duidelijke regels, onder toezicht van een notaris. Geïnteresseerde kopers kunnen op voorhand het huis of appartement uitgebreid bezoeken, de biedperiode duurt acht dagen (inclusief weekends), biedingen zijn anoniem en elk bod is bindend.

Slimme trucjes

Maar er zijn ook elementen die het spannend maken. Een: wie als eerste biedt en uiteindelijk het hoogste bod uitbrengt, krijgt een premie van 1 procent van dat bod. Twee: als vijf minuten voor het einde van de biedperiode nog een bod valt, komt er een verlenging van vijf minuten. Alleen wie daarvoor al een bod uitbracht, mag verder meebieden. Drie: wie gebruikmaakt van het automatisch biedsysteem - en dus een maximumprijs instelt tot waar het systeem automatisch mag bieden - krijgt voorrang bij een gelijke stand.

Een veelgehoorde kritiek op Biddit is dat het met die slimme trucjes de huizenprijzen opdrijft. Uit cijfers van notaris.be blijkt dat in 2020 bij 77 procent van de biedingen verlengingen kwamen. ‘Het is superstresserend. Je kan bieden tot de laatste minuut en je biedt altijd meer dan je van plan bent’, zegt Charlotte, een dertiger op woningjacht in Gent. ‘Je moet in vijf minuten beslissen, dus maak je een emotionele keuze en bied je 1.000 euro meer. Want wat is dat uiteindelijk? Maar opeens zit je 10.000 tot 15.000 euro boven je maximumprijs.’

Op een moment dat de huizenprijzen al fors gestegen zijn - volgens een onderzoek van de Universiteit Antwerpen en de vastgoedmakelaar ERA steeg de prijs voor een gezinswoning het voorbije jaar met 6 procent - kan dat het zetje te veel zijn. Maar volgens de notarissen is dat perceptie. 'Uit ons onderzoek blijkt juist dat de prijzen op Biddit lager liggen dan bij een gemiddelde verkoop in ons land', zegt notaris Joni Soutaer, woordvoerder van notaris.be. 'Het is geen wondersysteem, al kan een verkoper eens 'chance' hebben als twee mensen gefixeerd zijn op zijn woning.'

2,7 procent van de markt

Ook de populariteit van Biddit wordt volgens Soutaer verkeerd ingeschat. In 2020 werden 5.780 woningen of appartementen op Biddit aangeboden, tegenover 4.027 in 2019. Daarmee is het goed voor 2,7 procent van het aantal verkopen in België, een fractie dus.

'Biddit doet vooral waarvoor het is opgericht', zegt Soutaer. 'De sector van de openbare verkopen nieuw leven inblazen. Die liep niet meer zo goed, de procedure was omslachtig en soms kwam een heel dorp kijken wie wat bood, wat potentiële kopers afschrikte. In dat opzicht is Biddit een succes, want de openbare verkopen marcheren weer. Maar het gaat de vastgoedmarkt niet overnemen.'

De transparantie en efficiëntie van Biddit dragen bij tot dat relatieve succes. In tegenstelling tot bijvoorbeeld een verkoop met gesloten enveloppe weet iedereen hoeveel er geboden wordt en zodra de bieding is afgelopen, verloopt de verkoop een pak sneller. Binnen zes weken na het bod kan een koper al naar zijn nieuwe woning verhuizen.

Dat succes leidt vooral bij de makelaars tot zenuwachtigheid. Ze zien in de nieuwe speler stilaan een concurrent. 'Het is een logische evolutie dat de notarissen digitaliseren', zegt Kristophe Thijs, de directeur communicatie van de vastgoedmakelaarsfederatie CIB Vlaanderen. 'Maar almaar meer notarissen gebruiken het platform om de commerciële toer op te gaan.'

Thijs verwijst naar de grote reclameborden waarmee sommige notarissen panden aanprijzen die op Biddit staan, en naar de algoritmes van het systeem, die ertoe leiden dat bekeken panden op sociale media blijven opduiken. 'Notarissen zijn openbare ambtenaren, maar sommigen gedragen zich steeds meer als makelaars. Dat is hun rol niet. Zo komen ze in ons vaarwater terecht.'