Emma Meesseman, het basketgenie dat België naar de top loodst

Het is ontnuchterend hoe het er achter de schermen aan toegaat bij een van de Belgische blikvangers op de Spelen. Voor een (kort) gesprek met de kapitein van het vrouwenbasketteam Emma Meesseman in het Kortrijkse basiskamp van de Belgian Cats staat in een lege zaal een man trainingsshirts klaar te leggen. De materiaalman blijkt Sven Van Camp, de technisch directeur van de basketfederatie. 'Ik val in omdat onze vaste man vader is geworden', klinkt het.

Het is een voorbeeld van het leven zoals het is in de meeste sporten buiten de traditionele slokoppen die de meeste aandacht en centen genereren. Het is wat de Olympische Spelen zijn: vooral een vierjaarlijks feestje voor de best of the rest. Ook bij de Cats - al toont basket samen met voetbal immens commercieel potentieel in vrouwensport - is het slim omspringen met de centen.

De Cats zijn een sprookje in de Belgische sportgeschiedenis. Prinses van het verhaal is Emma Meesseman (31). Zoals bij haar gewonnen status van rolmodel past, draagt ze op de openingsceremonie de Belgische vlag, samen met ruiter Jérôme Guéry. Het zegt veel over hoe naar Meesseman gekeken wordt, zelfs met olympische kampioenes Nina Derwael en Nafi Thiam in de rangen.

Europees kampioen

Na goede prestaties op EK's, WK's én een net-nietplaatsing bij de laatste vier op de Spelen in Tokio volgde vorig jaar een orgelpunt voor de Cats. Ze werden Europees kampioen.

Winnen is altijd moeilijk. Maar wat het bij de Cats straffer maakt, is succes in een wereldsport die grote landen serieus nemen. Net als bij de mannen is het optornen tegen landen als Frankrijk, Spanje of Servië met grotere vijvers talent. Buiten Europa is er bij de vrouwen ook China en nog altijd de maat der dingen in het basket: de VS.

Het succes van de Cats loopt parallel met de opkomst van Meesseman. Ze bewees haar talent voor het eerst in 2011 met Belgisch goud op het jeugd-EK. Van haar opleidingsclub Blue Cats in Ieper ging het recht naar de top, met één rode draad: winnen.

Dat deed ze eerst jaren bij het Russische Jekaterinenburg en nu bij het Turkse Fenerbahçe. Apart aan het vrouwenbasket is dat Europese toppers carrière in eigen regio combineren met spelen in de VS. Meesseman werd in 2019 kampioen in de Women's NBA met de Washington Mystics. De voorbije seizoenen ging ze niet naar de VS, onder meer omdat ze wilde focussen op de Cats.

Ze zet de deur open voor een terugkeer na de Spelen. 'Er is groot momentum rond de WNBA met nieuwkomers Caitlin Clark en Angel Reese. Hoe ik dat verklaar? Veel is te linken aan sociale media, waardoor Clark al van aan de universiteit populariteit kon opbouwen. Haar fans volgen haar nu naar de profs. Die commerciële boost zou je moeten merken aan een nieuwe mediadeal die in de pijplijn zit.' Die is er intussen ook. Het blijft klein bier in vergelijking met de mannen, maar het Amerikaanse vrouwenbasket ziet zijn inkomsten stijgen van 60 miljoen dollar naar 200 miljoen dollar per jaar.

Poule des doods

Op de Spelen hebben Meesseman en de Cats pech dat ze bij de loting in de poule des doods zijn gevallen, met matchen tegen Duitsland, de VS en Japan. Dat laatste versloeg de Belgen in Tokio in de kwartfinale, met één punt verschil. Japan werd de voorbije weken verslagen in de voorbereiding, net als China (twee keer), Servië, Spanje en Canada. 'Ik had liever eens goed verloren in een oefenwedstrijd om de boel op scherp te zetten', zegt Meesseman. (België verloor in de poulefase van Duitsland en de VS, maar plaatste zich na een stunt tegen Japan rechtstreeks voor de kwartfinales, red)

De zorgeloze aanloop eindigde in een drama met het afhaken van spelverdeelster Julie Allemand door een blessure. Dat hypothekeert de medaillekansen van de Cats die sowieso klein waren.

Het uitvallen van Allemand illustreert het lot van kleine landen zoals België. Dat speelt boven zijn gewicht door een per toeval op aarde geworpen reuzetalent. Verse aanwas van talent, zoals de 19-jarige vervangster van Allemand Nastja Claessens, wijst erop dat de bond goed werk levert.

Zwakke plekken

'Tegelijk verdoezelt Emma veel zwakke plekken in het team. Wanneer ze stopt, wordt het gewoon minder. Dan zullen de subsidies - de basketfederatie krijgt mee dankzij de Cats ruim 1 miljoen euro Vlaamse steun - zakken, omdat die prestatiegebonden zijn. Mogelijk leidt dat vervolgens weer tot minder doorstroming van talent. Het vliegwiel dat door het talent van Emma sneller is gaan draaien, kan na haar exit net omgekeerd beginnen te werken', stelt een insider.

'Rond de Cats zit nu een entourage van 15 man. Professionalisme en goede werking, dat is allemaal goed en wel, maar het is relatief zonder Emma. Het is simpel: ze is een basketgenie. Ik kan het niet anders dan vergelijken met het eens in een generatie talent van voetballer Kylian Mbappé.'

Zelf kijkt ze op een andere manier naar haar erfenis. 'Mijn idool was Ann Wauters, maar ik kon haar nooit zien op tv omdat die wedstrijden nooit op tv waren. Dat is gelukkig veranderd, waardoor we nieuwe generaties meisjes én ook jongens kunnen inspireren. Het is leuk te horen dat gesproken wordt over een Cats-effect - een 'Emma-effect' klinkt raar - met een groei tot bijna 10.000 Vlaamse baskettende meisjes en vrouwen. Al kan het altijd beter met de aandacht. Als ze ook de oefeninterlands van de Rode Duivels uitzenden, waarom dan ook niet die van de Cats?'