Datamicrobe heeft Belgische voetbalclubs te pakken
Met een karrenvracht aan data en analysesoftware speuren Belgische voetbalclubs naar de beste koopjes op de zomermercato. ‘We maken er een eerste screening mee en houden een vinger aan de pols in de competities in alle uithoeken van de wereld’, zeggen Club Brugge en KAA Gent.
De Belgische transferperiode loopt op zijn laatste benen, maandagnacht sluit de zomermercato zijn deuren.
Vooral Club Brugge toonde zich heel actief met het aantrekken van onder meer Simon Mignolet, David Okereke en Percy Tau. Mogelijk wordt daar deze week nog Victor Wanyama van Tottenham Hotspur aan toegevoegd, als concurrent voor middenvelder Mats Rits.
De transfers zijn het werk van een scoutingcel van zeven mensen, waarvan twee ‘screeners’ die de scouts van de nodige datarapporten voorzien in hun zoektocht naar de juiste profielen. Club Brugge put daarbij uit de data en analyses van het Nederlandse SciSports, het Belgische SoccerLab, het Amerikaanse STATS en het Italiaanse Wyscout.
Astrofysicus
Het zijn slechts enkele van de tientallen databedrijven die het voorbije decennium als paddenstoelen uit de grond rezen, omdat Engelse voetbalclubs in navolging van het baseball en basketbal in de VS de datawetenschap omarmden om de grasmat met betere spelers en dito tactiek te betreden. Topclubs als Manchester City en Liverpool hebben een hele batterij data-analisten in dienst. Bij Champions League-winnaar Liverpool heeft het datateam een astrofysicus, een schaakkampioen met een wiskundediploma, en een doctor in de fysica in de rangen. Ze gebruiken data niet alleen voor scouting en transfers, maar ook voor wedstrijdvoorbereidingen, coaching en preventie van blessures.
De datamicrobe waaide de voorbije jaren ook over naar ons land. Heel wat clubs wierven data-analisten aan en gingen in zee met dataleveranciers die werken met abonnementen van duizend tot duizenden euro per maand.
Peter Verbeke, sportief manager van KAA Gent, kan zich een scouting zonder het gebruik van data niet meer voorstellen. ‘We krijgen tijdens de mercato elke week bijna honderd spelers aangeboden, vooral door makelaars. Daarnaast analyseren we zelf ook spelersdata. In de enorme geglobaliseerde voetbalmarkt zijn data een essentieel onderdeel geworden van een goede scouting. Zo hebben we voelsprieten van Japan over Algerije tot in Zuid-Amerika.’
Verbeke was zelf een veelbesproken transfer toen hij bijna een jaar geleden overstapte van Club Brugge naar KAA Gent. Sindsdien trok hij een voltijdse datascout aan - een handelsingenieur met master in data-analyse - die naast het gebruik van bestaande software ook eigen algoritmes schrijft om de oceaan aan spelers te screenen.
Witte merels
Met data wordt niet alleen de kans op een miskoop verkleind, het is vooral zaak de witte merels te vinden die veel meer waard zijn dan hun vraagprijs. Bij de Belgische clubs slaagt Club Brugge daar de jongste jaren bijzonder goed in. Op de verkoop van Wesley Moraes, Stefano Denswil, Arnaut Danjuma en Marvelous Nakamba verdiende blauwzwart 50 miljoen euro.
Een eerste stap in het aanwervingsproces van speler is een blik op hun SciSkill-index, een product van het Nederlandse SciSports (omzet niet bekend, 52 medewerkers) dat zes jaar geleden door twee twintigers werd opgericht. ‘Het zijn twee cijfers die de scoutingcel in minder dan een minuut een indicatie geven van het huidige prestatieniveau en het potentieel van een speler. Zo krijg je meteen een benchmark ten opzichte van de eigen spelerskern’, zegt Roel Vaeyens, sporthoofd van Club Brugge.
De SciSkill-index is gebaseerd op een algoritme dat wekelijks de prestaties (goede passes kopballen, afgelegde meters, enz.) van 350.000 voetballers in 2.000 wedstrijden in ruim 200 competities verzamelt en analyseert. Die data zijn ook de grondstof van uitgebreide rapporten die SciSports bezorgt aan clubs als Genk, Ajax, Lyon, Sheffield en Basel. De Rode Duivels waren het eerste nationale team om met SciSports in zee te gaan, vorig jaar op het WK in Rusland. Met succes. Herinner u de derde goal in de wedstrijd tegen Japan. De legendarische goal van Nacer Chadli was mede te danken aan de analyse van de opstelling van de Japanners bij hoekschoppen.
Artificiële intelligentie
Terug naar Brugge, waar de scoutingcel de SciSkill-index probeert na te bootsen door (wereldwijd) te screenen op onder meer leeftijd, lengte, aantal gespeelde wedstrijden, doelpunten, assists en key passes. Na deze eerste filters bekijken de scouts eerst beelden en vervolgens volledige matchen. Oogt een speler dan nog altijd goed, wordt overgegaan tot live scouting.
Club Brugge ontwikkelde jaren geleden zelf ook een database met spelersdata en gebruikt eigen algoritmes en artificiële intelligentie van een Belgisch bedrijf om bijvoorbeeld verbanden te leggen tussen de medische en fysieke scores van de spelers. Zo kunnen de coaches de individuele trainingsprogramma’s beter afstemmen op de noden van de spelers.
Blauwzwart maakt ook gebruik van SoccerLab (1,5 miljoen euro omzet, 25 werknemers), een platform voor spelersstatistieken (wedstrijden en trainingen), medische data en video-analyses. Er is ook een tool om schaduwspelers op te volgen. Met SoccerLab krijgen scouts heel snel een videocompilatie van iemands laatste 30 dribbels of een lijst van alle spelers van 1,80 meter die goed rechts aanvallen.
Meer dan 70 clubs zijn klant, en het zijn niet van de minste: PSG, Leverkusen, PSV, LA Galaxy en Qatar Aspire Academy in de aanloop naar het volgende WK (2022). ‘Drie sjeiks bekijken dagelijks op een tablet wie de twaalf beste spelers van Qatar zijn, teneinde het beste team samen te stellen tegen 2022’, zegt Wim Vanden Driessche, hoofd van Inspire Sports. Dat is de sporttak van Cronos, de IT-groep die vorig jaar SoccerLab, een spin-off van Universiteit Hasselt, overnam.
Inspire Sports herbergt ook ook een platform voor tennissers (TennisLife) en wielrenners (InTheRace). Met Panega worden alle Belgische atleten klaargestoomd voor de Olympische Spelen van Tokio (2020) en Parijs (2024).
Miljardenbusiness
De jonge markt van sportdatabedrijven is in volle bloei. De jaarlijkse groei wordt op 40 procent geschat, wat in 2022 tot een waarde van 3,5 miljard euro kan leiden.
‘Het is een heel versplinterde markt die zich nog aan het zetten is. Er is geen enkel platform dat alles in huis heeft’, zegt Vanden Driessche. Een logisch gevolg is consolidatie: het Amerikaanse Hudl nam het Italiaanse Wyscout over, het Engelse StatsBomb kocht het Egyptische ArqamFC.
Vaeyens (Brugge) en Verbeke (Gent) beamen dat de heilige graal nog niet gevonden is. De objectieve cijfers vergen nog altijd een subjectieve kijk op basis van beelden en live scouting. Zeker bij jonge spelers waar nog maar weinig data voorhanden zijn, stelt Verbeke. ‘Elisha Owusu had voor zijn komst Gent nog maar een seizoen in de Franse tweede klasse gespeeld. Zijn cijfers waren niet representatief, maar de scouting was wel overtuigend. De jongste wedstrijden bevestigen dat het een veelbelovende transfer is.’ µ
Vaeyens: ‘Een keeper moet voor ons in principe 1,85 m zijn. Maar Mathew Ryan, onze beste keeper van de voorbije jaren, was een centimer kleiner. Je mag data niet te strikt toepassen. Soms heeft een speler uitzonderlijke skills waarmee hij zijn tekortkomingen compenseert.’
Makelaars
Scouts moeten dus nog niet meteen voor hun job te vrezen. En met de data in de hand zijn ze minder de speelbal van dubieuze makelaars. ‘We schakelen de makelaars niet uit, maar ons model zorgt voor een gezonder evenwicht’, besluit Giels Brouwer, mede-oprichter van SciSports.
Meest gelezen
- 1 Verkoop e-auto's trekt aan, Tesla halveert in Europa
- 2 ‘Van 0 naar 1939 in 3 seconden’: affiches dopen Tesla om tot ‘Swasticar’
- 3 Musk botst op weerstand bij Amerikaanse ambtenaren
- 4 De Wever saneert dit jaar hooguit de helft van wat Europa vraagt
- 5 Jarenlange rechterhand van De Wever maakt comeback in Antwerpse politiek