Stroomverbruik blijft hoog ondanks piekende prijzen

Maandag verbruikten de Belgische bedrijven en de industrie samen op de avondpiek iets voor 6 uur 's avonds bijna 12.000 megawatt aan elektriciteit. Voor dinsdag verwacht de hoogspanningsnetbeheerder Elia een nog hogere piek van bijna 12.500 megawatt. Het elektriciteitsverbruik ligt volgens Elia-marktanalist Rafael Feito-Kiczak 'hoger dan normaal' eind november. 'Maar van een absoluut piekniveau kunnen we zeker nog niet spreken. Die pieken vallen normaal in december, januari of februari en kunnen oplopen tot 13.000 à 14.000 megawatt.'

Eerder deze maand werden al twee andere pieken bereikt van meer dan 12.500 megawatt, een niveau dat tijdens de laatste maanden van 2020 nooit werd gehaald. Het hoge verbruik is opmerkelijk, want zou de grote aandacht voor recordprijzen van stroom en gas net niet leiden tot verbruiksdalingen? Net als sommige gezinnen hun verbruik proberen te drukken verminderden industriële bedrijven, van BASF Antwerpen tot Nyrstar, hun productie. Andere bedrijven, waaronder Volvo Car Gent, moesten de band stilleggen door leveringsproblemen. Toch uit zich dat niet in lage verbruiksniveaus.

Koude

De grootste oorzaak van het hoge elektriciteitsverbruik is het weer. 'Hoe kouder, hoe hoger het verbruik omdat dan meer elektrische verwarming en warmtepompen worden ingezet. En met de korte dagen in de winter is er ook meer verbruik door verlichting', zegt Feito-Kiczak. 'Pieken werden meestal gehaald in de week voor de kerstvakantie en in de tweede helft van januari'. Hij schat dat voor elke graad dat de temperatuur zakt 100 tot 150 megawatt nodig is. In Frankrijk, waar zeer veel elektrisch wordt verwarmd, is dat zelfs 2.400 megawatt per graad.

De Elia-analist wijst er ook op dat coronamaatregelen ook een impact kunnen hebben. Toen vorig jaar heel wat sectoren stillagen en thuiswerk verplicht was, leidde dat duidelijk tot een daling van het stroomverbruik. Al wijzen sommige sectorkenners erop dat op dat het thuiswerk net tot meer energieverbruik kan leiden: zowel op kantoor als thuis wordt energie verbruikt.

Het hoge verbruik helpt niet om de energieprijzen te drukken. Maar de belangrijkste reden voor de forse elektriciteitsprijzen zijn de hoge aardgasprijzen en het feit dat gascentrales nu de marktprijzen bepalen in Europa. De prijzen blijven op recordniveau in ons land: maandag werd stroom voor levering tijdens de piekuren op dinsdag verhandeld tegen 328 euro per megawattuur. Dergelijke prijzen werden de voorbije weken nog al twee keer gezien, maar zijn zeer uitzonderlijk.

Ook in de buurlanden zijn de prijzen hoog. In Frankrijk breken de stroomprijzen records door het koude weer. Het land heeft een uitgebreid nucleair park dat vaak leidt tot lage prijzen, maar bij enorme pieken moet ook Frankrijk veel andere centrales inzetten of stroom invoeren. De jongste dagen heeft Frankrijk hogere stroomprijzen dan in andere landen van het noorden en westen van Europa. Op de elektriciteitsbeurs Epex Spot waren de gemiddelde dagprijzen voor Frankrijk (272 euro) ruim dubbel zo hoog als die in Duitsland (124 euro). België zat daar met 214 euro tussenin. Ter vergelijking, een jaar eerder was dat nog tussen 50 en 60 euro.