Engie zet 10.000 Belgische werknemers in etalage

Een van de grootste werkgevers in België staat op het punt opgesplitst te worden. De Franse energiegroep Engie wil twee derde van de dienstenactiviteiten verkopen of afzonderlijk naar de beurs brengen. Dat plan krijgt stilaan concreter vorm en heeft grote gevolgen in België, waar Engie eigenaar is van de energieleverancier Electrabel. Van de 17.000 werknemers van Engie in België zijn er 10.000 die deel uitmaken van de nieuwe dienstenpoot die mogelijk wordt verzelfstandigd.

Het gaat om de Belgische dienstenbedrijven Engie Fabricom (elektrische installaties), Engie Cofely (gebouwenbeheer), Engie Axima (koeling en verwarming) en enkele kleinere installatiebedrijven die onlangs werden overgenomen. Met die bedrijven is Engie marktleider in België in verschillende domeinen, zoals het onderhoud en het beheer van technische installaties en industriële apparatuur.

Strategische oefening

'De strategische oefening is gemaakt', zegt Hellen Smeets, woordvoerder van Engie Electrabel. 'De groep wil zich concentreren op de twee belangrijke assen rond hernieuwbare energie en infrastructuur. De diensten met betrekking tot de installatie en het onderhoud van energiesystemen behoren niet langer tot de kernactiviteit.'

Engie bracht de Belgische activiteiten van Cofely, Axima en Fabricom deze zomer samen onder de nieuwe koepel Engie Solutions. 'Die nieuwe divisie wordt als geheel naar de markt gebracht en verzelfstandigd', zegt Smeets. 'Voor het Belgische management was het belangrijk dat de dienstenactiviteiten één geheel blijven vormen. Er zal dus geen impact zijn op de werkgelegenheid. Integendeel, de verzelfstandiging moet de dienstenpoot net toelaten verder te groeien.'

14 miljard euro

Engie maakte vrijdagochtend bekend welke onderdelen 'van eigenaar kunnen veranderen'. In totaal staat voor 13 à 14 miljard euro omzet aan dienstenactiviteiten in de etalage, goed voor 74.000 werknemers, vooral in Frankrijk en de Benelux, maar ook elders in Europa en in Noord-Amerika.

Diensten voor gebouwbeheer, de installatie en onderhoud van elektrische toestellen, radiatoren, ventilatie en airco behoren niet langer tot de kernactiviteiten. Ook dochterbedrijven actief in IT en telecommunicatie hoeven geen deel uit te blijven maken van de groep.

De grootschaligere energiediensten rond infrastructuur voor overheden, steden en bedrijven wil Engie wel behouden. Het gaat dan bijvoorbeeld om stedelijke warmte- en koudenetten, alles wat te maken heeft met ‘slimme stadstechnologie’, groene mobiliteit, decentrale energieproductie en energie-efficiëntie. Samen vertegenwoordigen die diensten 7 à 8 miljard euro omzet en ongeveer 35.000 werknemers.

Vakbonden ongerust

Engie lichtte vrijdagochtend de vakbonden in via een bijzondere Europese ondernemingsraad en aparte ondernemingsraden in België. Het nieuws kwam niet echt als een verrassing. Engie had in juli al zijn strategische oefening aangekondigd. De vakbonden voelden de bui hangen en voerden begin oktober al eens actie aan het hoofdkantoor in Brussel.

‘De plannen veroorzaken ongerustheid’, zegt Mo Sabhaoui, Engie-coördinator bij de socialistische vakbond ABVV. ‘Als je de ondersteunende diensten zoals boekhouding, IT, hr en aankoop meetelt, spreken we van 11.000 rechtstreekse jobs die in het uitstalraam komen te staan. Het management in België heeft nu de opdracht gekregen het geheel op te frissen en de bruid mooi te maken voor verkoop. Binnen zes à acht maanden, ten laatste eind 2021 moet de servicetak die ze Bright noemen ofwel beursgenoteerd zijn ofwel verkocht aan een kapitaalkrachtige speler.’

Voor de Belgische vakbondsman is het slechtst mogelijke scenario dat er geen koper opduikt voor het geheel van Engie Solutions. ‘Het zou geen goede zaak zijn als de marktleider in België uiteenvalt in verschillende delen die apart verkocht worden’, zegt Sabhaoui. ‘Als werknemer verzwakt je positie als je plots deel uitmaakt van een bedrijf van 200 in plaats van 10.000 mensen. Het zou ook tot meer concurrentie leiden op de markt.’

Grote kuis

De poging om Engie te vereenvoudigen komt er vooral op aandringen van voorzitter Jean-Pierre Clamadieu (ex-Solvay). De Fransman nam de touwtjes stevig in handen en wees begin dit jaar CEO Isabelle Kocher naar de uitgang, omdat ze niet meeging in zijn poging meer focus te brengen. Sindsdien hield hij grote kuis. De historische participatie van 29,9 procent in de afvalverwerkingsgroep Suez werd voor 3,4 miljard euro verkocht aan Veolia. Daarnaast is Clamadieu van plan het belang van 40,4 procent in de gasopslagspecialist GTT van de hand te doen.

De volgende stap moet de verzelfstandiging van de dienstenactiviteiten worden. Voor de nieuwe CEO Catherine MacGregor wordt het meteen de topprioriteit als ze op 1 januari aantreedt.