Alle provincies voeren oppompverbod in

Boeren mogen vanaf donderdag over heel Vlaanderen niet meer zomaar water oppompen uit beken en rivieren. Na eerder al in Antwerpen hebben woensdag ook alle andere provinciegouverneurs een verbod uitgevaardigd om nog water te gebruiken uit verschillende beken en rivieren. Ze volgen daarmee een advies van de Vlaamse droogtecommissie.

Nog nooit werd zo vroeg in het jaar zo drastisch ingegrepen. In heel Vlaanderen is code oranje van kracht. De maatregelen moeten vermijden dat kwetsbare beken en waterlopen droog komen te staan, waardoor planten en dieren uitsterven. ‘Vorig jaar kwam er pas begin juli een captatieverbod, maar door de extreme droogte moeten we nu vroeger ingrijpen’, zegt West-Vlaams gouverneur Carl Decaluwé daarover.

Na drie droge jaren zijn de waterbuffers in Vlaanderen beperkt. Daar komt nog eens bij dat de maartse buien en aprilse grillen uitbleven, waardoor het voorjaar van 2020 momenteel het grootste neerslagtekort kent sinds de start van de metingen in 1901. Bovendien wordt de komende twee weken amper neerslag verwacht, waardoor de situatie nog zal verergeren.

Diepgangbeperking voor scheepvaart

In verschillende rivieren staat het water nu al uitzonderlijk laag. 'In de IJzer, Dender en de Dijle zijn de debieten zelfs zeer laag voor de tijd van het jaar', zegt de droogtecommissie woensdag in een droogte-update. Om die reden zijn er de eerste diepgangbeperkingen ingevoerd voor de scheepvaart op de IJzer en de Dender.

Het water uit de IJzer mogen boeren voorlopig wel nog gebruiken, maar veel reserve is er niet meer. Het water staat er nog 3 meter hoog. Als het peil er onder 2,9 meter zakt, wordt ook in de IJzer een oppompverbod ingevoerd, liet Decaluwé verstaan. De boeren in de Westhoek zouden dan toegang verliezen tot een van hun belangrijke irrigatiekanalen.

Vee mag wel nog drinken

Nog niet overal is het verboden om akkers te beregenen met rivierwater. In West-Vlaanderen geldt het verbod in een paar kwetsbare beken zoals het Blankaartbekken, de Poperingevaart en de Kemmelbeek. Ook in de bochten van de Leie en de Schelde is het niet meer toegelaten water op te pompen. In Limburg is het captatieverbod van kracht over 80 procent van het grondgebied. In Oost-Vlaanderen gaat het om 19 onbevaarbare beken en riviertjes, in Vlaams-Brabant om 13 waterlopen.

Antwerps provinciegouverneur Cathy Berx voerde op 8 mei als eerste een captatieverbod in voor een paar kleinere waterlopen. Vanaf donderdag wordt het verbod ook uitgebreid naar grotere rivieren zoals stukken van de Grote en de Kleine Nete. Door de droogte is het ook in heel Antwerpen verboden om nog een kampvuur te maken.

Het oppompverbod van de verschillende provincies geldt voor het beregenen van akkers. Boeren mogen wél nog beperkt water oppompen om te zorgen dat vee te drinken krijgt of als aanmaakwater om gewasbeschermingsmiddelen te kunnen sproeien. Ook de productie van drinkwater is nog toegelaten en de droogtecommissie wijst er op dat er nog geen problemen zijn met de drinkwatervoorziening.

Ook in de ons omringende landen is er sprake van uitzonderlijke droogte. In verschillende Nederlandse gebieden is al een sproeiverbod van kracht. In Duitsland is er ongerustheid dat de Rijn weer droog kan komen te staan, waarmee de Duitse industrie haar belangrijkste bevoorradingsroute zou verliezen.