Wouter Vandenhaute: ‘Televisie is genadeloos'

Woensdagnamiddag, even voor 16 uur. Terwijl hij ons door enkele spierwitte gangen leidt, komt er een telefoontje binnen op de gsm van Kristof Demasure. De woordvoerder van De Vijver Media (DVM), de holding boven het productiebedrijf Woestijnvis en de tv-zenders VIER, VIJF en ZES, kijkt naar zijn scherm. Het is Otto-Jan Ham, de presentator van het satirisch actualiteitsmagazine ‘De ideale wereld’, een van de producties van Woestijnvis. Terwijl Demasure ons doorstuurt naar het kantoor van zijn baas Wouter Vandenhaute, haakt hij zelf af om het telefoontje aan te nemen.

Als we hem zeggen waarom zijn woordvoerder nog in de gang staat, weet Vandenhaute (56) meteen waarom Ham aan de lijn hangt. ‘Ze hadden weer iets wreed geestigs bedacht rond het nieuws van de verkoop aan Telenet’, lacht de oprichter, voorzitter, en tot nog geen 24 uur geleden medeaandeelhouder van DVM. ‘Maar ik kan niet altijd als ik in het nieuws ben in een sketch opdraven, hé. De vorige keer is nog geen drie maanden geleden (de hilarische ‘Coucke is kaka’-sketch, toen Vandenhaute naast de overname van Anderlecht had gegrepen, red.).’

Vandenhaute is opvallend rustig. Goedgeluimd zelfs. Niet meteen wat je zou verwachten van iemand die net de aandelen van zijn levenswerk heeft verkocht. Die voormiddag is aangekondigd dat het kabel- en mediabedrijf Telenet , dat al 50 procent van DVM in handen had, zijn mede-aandeelhouders Mediahuis en Waterman & Waterman (Vandenhaute en zijn vennoot Erik Watté) uitkoopt. Voor het eerst sinds hij Woestijnvis 21 jaar geleden mee boven de doopvont hield, heeft Vandenhaute dus de facto geen zeggenschap meer over de toekomst van ‘zijn’ bedrijf. Het bedrijf dat in de voorbije 21 jaar de lat voor televisie in Vlaanderen hoger legde. Maar ook het bedrijf dat, na de gewaagde overname van de zendergroep SBS, in woelig water verzeilde.

Geen echt afscheid

Als er al emotie mee gepaard gaat, blijft die goed verborgen. ‘Catherine (Van Eylen, Vandenhautes echtgenote, red.) vond dat ook al zo vreemd. ‘Hoe komt het dat je zo rustig blijft’, vroeg ze mij. ‘Doet dat niets met jou?’ Natuurlijk wel. Maar dit proces was al lang bezig. Doordat er zoveel tijd is over gegaan, kon ik wennen aan het idee. Bovendien is het geen echt afscheid, ik blijf betrokken als voorzitter. Ik heb dus niet het gevoel dat het verhaal hier stopt. Zolang Telenet met mij voort wil, blijf ik dit met hart en ziel doen, aandelen of geen aandelen.’

Er lagen meerdere pistes op tafel voor De Vijver Media. Waarom is 100 procent Telenet het beste scenario?
Wouter Vandenhaute: ‘Het landschap is in volle verandering en het kijkgedrag wijzigt snel. Ik denk dat Telenet zowel SBS als Woestijnvis kan helpen om een nieuwe plek te vinden. Als je bekijkt wie zich de voorbije decennia het meest ambitieus heeft opgesteld in het landschap, dan is het niet onlogisch dat de strijd in commerciële televisie nu tussen De Persgroep en Telenet zal worden gestreden. Ik denk dat dat ook het beste is voor het televisielandschap. Twee commerciële televisiegroepen, met elk één sterke aandeelhouder, die er beide belang bij hebben het ecosysteem in stand te houden en zelfs uit te bouwen, dat is een goede propositie.’

Voelt het feit dat u geen aandeelhouder meer bent ook als een opluchting? U hebt de voorbije jaren onder zware financiële druk gestaan.
Vandenhaute: ‘Van het financiële heb ik nooit wakker gelegen. Ja, we hebben met de overname van SBS zeven jaar geleden een serieus risico genomen. Maar ik heb dat altijd ervaren als een berekend risico. Het was op dat moment ook de beste strategische keuze die we konden maken. En volgens mij ook de enige keuze.’

Hoezo?
Vandenhaute: ‘Wij zijn als productiehuis heel erg opgegroeid in de schoot van de openbare omroep. Maar ons exclusiviteitscontract met de VRT liep ten einde en het stond ook overal onder druk. De VRT wilde ons in een afbouwscenario duwen. Dan moet je nadenken over de toekomst. Op dat moment waren enkele scenario’s denkbaar. Wij waren absoluut bereid om na te denken over een publiek-private samenwerking met de VRT. Een project waarmee we samen naar het buitenland konden kijken, een beetje naar het model van de BBC en haar interne productiehuis. Daar lag volgens mij potentieel, maar de geesten waren niet rijp en dus is die piste nooit serieus onderzocht.’

‘En dus verwachtte de markt dat Woestijnvis gewoon voor de beide lokale spelers zou gaan werken, VRT en VTM. Dat we wat we bij de ene zouden verliezen, goed zouden maken bij de andere. We hebben indertijd ook over Woestijnvis en VTM gepraat met Christian Van Thillo (als CEO van De Persgroep eigenaar van VTM, red.). Hij heeft toen een enthousiaste presentatie gegeven voor onze mensen, een zeer intense namiddag. Maar er was in ons bedrijf gewoon geen draagvlak om voor VTM te werken, dat voelde je. Na die presentatie van Christian voerde ik Mark Uytterhoeven naar huis. We keken naar elkaar en schudden tegelijk het hoofd. Het klopte gewoon niet. Het was alsof je jarenlang voor Anderlecht had gespeeld en plots ook voor Brugge moest uitkomen. En toen stond SBS plots in de etalage. En voelden we dat er in die derde piste wel potentieel zat.’

Bloed, zweet en tranen

Het draaide licht anders uit.
Vandenhaute: ‘Dat is een proces geweest van bloed, zweet en tranen. We waren intern niet klaar voor die overname, we hebben het avontuur onderschat. De relatie tussen productiehuis en zender zat niet juist. Het productiehuis dacht in zijn creatieve enthousiasme en overmoed dat het die zender even naar zijn hand zou zetten. Dat was niet de juiste instelling, het gaf intern de foute dynamiek.’

‘Tegelijk barstte in de markt een gevecht op leven en dood uit. Plots waren de Reyerslaan en Medialaan - een kwarteeuw gezworen vijanden - de beste vrienden. Plots werden bedragen in de markt gepompt waar wij gewoon niet tegenop konden. Het duopolie lokale spelers probeerde de nieuweling de markt uit te duwen. De komst van VIER heeft alles op scherp gesteld.’

Had u snel door dat het misliep?
Vandenhaute: ‘We zijn begonnen op 17 september 2012. Die dag waren de kijkcijfers behoorlijk goed. Maar op dag twee klapten ze al in elkaar. Dan weet je het, hé. Televisie is genadeloos. Mensen lusten iets of lusten het niet. En je weet dat pas als het op het scherm komt.’

‘Kijk naar het programma dat het productiehuis De Mensen nu voor VIER heeft gemaakt, ‘Karen maakt een plaat’. Daar was vooraf veel enthousiasme over, het is gemaakt door talentvolle mensen en het draait rond de populaire Karen Damen. En dan wordt het gelanceerd en de kijker blijkt er niet voor te vallen. Oké. Iedereen in tv heeft dat al meegemaakt. Ik herinner me nog toen Bart Peeters overstapte naar VTM. Hij ging alles platspelen met ‘De liegende doos’ en ‘De vliegende doos’. Maar de kijker hield er niet van en strafte de programma’s genadeloos af. Dat is hard voor iedereen die erbij betrokken is. Maar het verschil met onze situatie was dat VTM er niet mee stond of viel. Bij ons lustte de kijker het hele schema niet. En dan heb je een probleem. We holden eigenlijk meteen achter de feiten aan. Dat woog ook intern. Mensen twijfelden plots aan hun plaats in het verhaal. Er zijn toen ook mensen vertrokken.’

Geen rancune

Had u meer trouw verwacht?
Vandenhaute: ‘Ik heb het al vaker gezegd: succes is een enorm verbindende factor. Als het goed gaat, is het heel makkelijk de neuzen in dezelfde richting te houden. Als het moeilijk gaat, heeft iedereen een mening over hoe het wel zou moeten. Terwijl er op zo’n moment weinig kant-en-klare oplossingen zijn. Ik was ook maar achter de situatie aan het hollen, ik probeerde er ook maar grip op te krijgen. Pompen of verzuipen. Maar ik denk dat ik er wel in geslaagd ben het persoonlijke van het zakelijke te scheiden. Mensen maken nu eenmaal keuzes. Pas op, ik heb wel gevochten om goede mensen aan boord te houden. Bij sommigen is dat ook gelukt. Over de mensen die wel zijn vertrokken, koester ik geen negatieve gevoelens. Ik heb geen talent voor rancune. Het is zo gelopen, het is nu zo.’

‘Maar het is wel heel zwaar geweest. Ook persoonlijk. Ik ben mezelf geweldig tegengekomen. In een bepaalde periode heb ik niet bepaald de beste Wouter laten zien. De hele situatie is voor een stuk ook met mij aan de haal gegaan.’

Hoe bedoelt u?
Vandenhaute: ‘Je komt in overlevingsmodus. Het gevoel dat je het allemaal niet belopen krijgt, is bijzonder zwaar te dragen. Het gekke is, ik kende dat gevoel al. Toen we ruim 25 jaar geleden ‘Het huis van wantrouwen’ maakten, had ik dat ook. Maar het verschil is dat waar we toen aan sleurden, wel succes had. Uit dat succes haal je de energie om door te gaan. Terwijl een nederlaag net energie vreet. Op dat vlak is niets menselijks mij vreemd.’

Hebt u ergens spijt van?
Vandenhaute: ‘Mijn parcours overspant nu drie decennia. In die periode heb ik veel dingen gedaan waar ik trots op ben en heb ik veel fouten gemaakt. Zoals de balans in elk mensenleven, zeker? Maar of ik nu spijt heb van de beslissing om SBS over te nemen? Nee, dat helemaal niet.’

‘Bij SBS is het niet helemaal gelopen zoals we in gedachten hadden. Maar dat wil niet zeggen dat ik niet trots ben op wat er vandaag ligt. We hebben een productiehuis dat qua creatieve televisie nog steeds koploper is in Vlaanderen en we hebben een volwaardige commerciële speler uitgebouwd die niet meer weg te denken is in dit tv-landschap. Het glas is altijd halfvol voor mij.’

Flanders Classics

Sport lijkt nu erg belangrijk te worden in uw leven. U bent eigenaar van Flanders Classics en u hebt de voorbije maanden geprobeerd RSC Anderlecht over te nemen.
Vandenhaute: ‘Of dat nu belangrijker wordt dan vroeger, weet ik niet. De dingen die je nu noemt, heb ik gedaan voor de verkoop van De Vijver Media. Mijn rol als voorzitter geeft me de nodige mentale vrijheid om met verschillende dingen bezig te kunnen zijn.’

Waar liggen uw ambities nog?
Vandenhaute: ‘Moeilijk te zeggen. Ik ben altijd een intuïtieve mens geweest. Als ik op mijn carrière terugkijk, denk ik: ongelooflijk waar mijn gevoel me overal gebracht heeft. Zo sta ik er nu ook nog steeds in. Ik ben nog maar 56. Er zullen nog dingen op mijn pad komen waar ik mijn gevoel in zal kunnen volgen. En de kans is groot dat die mogelijkheden op het kruispunt van media en sport liggen. Maar wat dat juist zal zijn en of het in het voetbal zal zijn, dat weet ik nog niet.’

Is voetbal nog een optie, nu de ploeg van uw hart is verkocht?
Vandenhaute: ‘Ondernemen en supporteren kan je scheiden, ja. Mijn supporterschap voor Anderlecht is de voorbije maanden misschien ook wat uitvergroot, omdat ik met het dossier bezig was. Ik heb altijd en overal graag voetbal gezien, van Genk en Standard tot Waregem en Brugge. Tot in Oostende toe (lacht). Ik ben in de eerste plaats een liefhebber van mooi voetbal.’

Er zijn geen financiële details bekend van de Telenet-deal. Maar het is wel duidelijk dat u geld hebt verloren aan dat verhaal. Een harde dobber?
Vandenhaute: ‘Erik en ik zijn allebei vijftigers, logischerwijs hebben we de rekening gemaakt van waar we nu staan. We hebben alles op een rij gezet. Niet alleen De Vijver Media, ook alles wat we daarnaast hebben opgebouwd. Dan moeten we vaststellen dat we niet de grote financiële sprong voorwaarts hebben gemaakt waar we zeven jaar geleden dat risico voor hebben genomen. Maar evengoed blijkt nu dat we ons risico aardig hebben afgedekt. Er komt nu cash binnen, en we hebben nog een paar andere zaken lopen. Voorlopig is onze tussenstand best behoorlijk. Uiteraard hebben sommige ondernemers van mijn generatie het financieel veel verder geschopt. Maar daar zit ik niet mee. Het financiële is nooit mijn drijfveer geweest.’

Wat is uw drijfveer wel?
Vandenhaute: (denkt na) ‘We zijn hier maar enkele tientallen jaren, en in die periode wil ik proberen zo intens mogelijk te leven. Door dingen te doen die ik graag doe. En dat is wat ik nu doe, hier op het kruispunt van sport en media, de twee domeinen die ik het beste ken en waar ik mij op mijn plaats voel. Zolang ik hier dingen kan ondernemen, samen met mensen die ik graag heb, ben ik gelukkig.’

‘En ik wil kunnen dromen. Van Anderlecht heb ik vijf maanden gedroomd. Ik ben erachteraan gegaan, heb een plan opgesteld, een visie uitgetekend, daar mensen enthousiast voor gemaakt. Daar heb ik mij geweldig mee geamuseerd. Dat plezier kan niemand mij ontnemen, ook al is het niet gelopen zoals ik het wilde. Je weet dat als je voor zo’n dossier gaat, er op het einde maar één winnaar kan zijn. In de sport heb je nog een podium waar de tweede en de derde op geëerd worden. Dat bestaat niet in het bedrijfsleven. Je wint of je verliest. Maar ik ben een sportman. Ik kan daar goed mee om.’