Met 'Senna' blijft Netflix tv-beleving veranderen

Dat na de documentaire van de Brit Asif Kapadia nu ook een fictieserie over de iconische F1-piloot Ayrton Senna verschijnt, is geen grote verrassing. Het is precies 30 jaar geleden dat de drievoudige wereldkampioen om het leven kwam bij een crash op het circuit van het Italiaanse Imola. Bovendien kent de formule 1 een revival, mee dankzij de Netflix-docureeks 'Drive to Survive', die uiteraard via het Netflix-algoritme opduikt als abonnees op zoek gaan naar 'Senna'.

Vooral de insteek van de Netflix-reeks valt op. Het gaat om een Braziliaanse productie in het Portugees - weliswaar doorspekt met Engelse dialogen - en met een Braziliaanse cast. De rol van Senna is voor de relatief onbekende acteur Gabriel Leone (31).

Ted Sarandos, die het CEO-schap bij Netflix deelt met Greg Peters, stak tijdens het analistenpraatje over de jongste kwartaalupdate in oktober zijn ambities met 'Senna' niet weg. 'Wij denken dat de serie een wereldwijde hit wordt, ook al is het in de eerste plaats belangrijk dat ze aanslaat in Brazilië.' In één adem verwees hij naar nog meer ambitieuze (lees: dure) tv-projecten in Latijns-Amerika. 'In Colombia komt de verfilming van 'Honderd jaar eenzaamheid' (naar het boek van Gabriel García Márquez, red.) eraan en in Mexico is er 'Pedro Páramo', gebaseerd op het boek van regisseur Rodrigo Prieto.'

Ambitieuze en creatieve gokken noemde Sarandos het in antwoord op vragen over YouTube, het kanaal dat steeds meer als rechtstreekse rivaal van Netflix wordt gezien in de strijd om kijktijd. Maar YouTube blijft volgens Sarandos een 'do it yourself'-platform, dat in tegenstelling tot Netflix nooit zelf jaarlijks miljarden gaat investeren in producties.

Eenheidsworst

Tot niet eens zo heel lang geleden zouden Amerikaanse mediabedrijven nooit stevig investeren in buitenlandse reeksen. Het Hollywoodmodel was er een van vrij exclusieve export: films en tv-series voor de Amerikaanse markt maken en die mondiaal aan de man brengen. Niet zelden luidde in Europa in linkse kringen de kritiek dat de Amerikaanse platte filmcommercie van onze cultuurbeleving een even grote eenheidsworst maakte als een McDonald's met zijn hamburgers deed.

Dat commerciële en culturele model wordt nu ironisch genoeg door een Amerikaanse multinational hertekend. Het valt niet te achterhalen hoeveel strategie en hoeveel geluk erachter zit, maar twee series gelden als iconisch in de nog jonge geschiedenis van Netflix. Eerst werd het Spaanse 'La Casa de Papel' in 2017 een wereldwijd succes, vier jaar later volgde het Zuid-Koreaanse 'Squid Game'. In de komende kerstperiode lanceert Netflix het tweede seizoen van die hitreeks.

Het internationale succes van Netflix valt niet los te zien van politieke en economische ontwikkelingen. De VS hadden de voorbije 30 jaar omzeggens het rijk voor zich alleen, wat zich deels vertaalde in de voortzetting van hun culturele hegemonie.

Maar Amerika's macht wordt steeds meer gecontesteerd, in de eerste plaats door grote rivaal China, maar ook door opkomende machten als India, Turkije, Saoedi-Arabië en andere ambitieuze naties. De groeiende middenklasse daar prefereert net als bij ons kijkvoer in de eigen taal en met lokale acteurs. De versnippering van de geopolitieke macht trekt zich door in de strategie van Netflix, de nieuwe wereldleider op het vlak van televisie.

Maat der dingen

De positie van Netflix als nieuwe maat der dingen blijkt ook uit vragen die Disney-topman Bob Iger van analisten kreeg tijdens de jongste kwartaalupdate. Disney is zo'n beetje het culturele verlengstuk van Amerika's tijdperk als enige supermacht. Of Iger anders dan zijn concurrenten niet veel te weinig inzet op lokale content en daarin veel agressiever moet worden, klonk het fijntjes.

Het stoere antwoord van de onverstoorbare CEO was dat Disney alleen al dit jaar miljarden verdiende met twee kaskrakers uit de Disney-stal: 'Inside Out 2' en 'Deadpool & Wolverine'. Binnenkort volgen nieuwe releases in de 'The Lion King'- en 'Moana'-franchises. Iger: 'Die miljardenopbrengsten geven aan dat onze producties wereldwijd op lokale markten werken. Als je de concurrenten evalueert, zijn het eerder zij die geen films van ons niveau hebben, en daarom meer verspreid in lokale producties investeren.'

Zoals vaker zit het bij een intelligente CEO als Iger iets ingewikkelder in elkaar. Disney loste de afgelopen week een salvo aan Japanse en Zuid-Koreaanse producties die het de komende jaren voor zijn streamingplatform zal maken. En sinds kort staat op Disney+ de Spaanstalige reeks 'La Máquina', met in de hoofdrollen Gael García Bernal en Diego Luna, van wie de beroemdheid hun thuisland Mexico ver overstijgt.

Vlaams tv-landschap

Bij ons blijft het vooralsnog wachten op grote ma­noeu­vres van Netflix. De voorbije jaren was het bedrijf hier vooral actief als coproducent van tv-producties. 'Er is eerder sprake van een krimp- dan van een groeiscenario', zegt een insider uit het Vlaamse tv-landschap. 'Netflix mikt op de grote taalgebieden, waar het dankzij voldoende schaal de meeste risico's afdekt en vervolgens op wereldwijd succes kan mikken. Vlaanderen is veel te klein om ervan uit te gaan dat het lokale tv-landschap evenveel zal bieden als de grote buitenlandse platformen alles overnemen en lokale mediabedrijven verdringen.'