Facebook staat voor grootste test in zijn bestaan

Vandaag en morgen kijkt de baas van ’s werelds grootste sociale netwerk, Facebook-CEO Mark Zuckerberg, de vertegenwoordigers van circa 300 miljoen Amerikanen in de ogen. Het is de eerste keer dat het platform met 2,1 miljard leden, klassiek een gesloten bastion, in de interne machinerie laat kijken.

Het sociale medium had weinig andere keuze. Het schandaal rond het enorme datamisbruik door het Britse databedrijf Cambridge Analytica viel niet zomaar weg te wuiven. Het was de crisis te veel, na de schandalen rond de Russische beïnvloeding van de Amerikaanse presidentsverkiezingen in 2016.

Waar moet u vanavond (vanaf 20:15 uur) op letten bij het volgen van de twee hoorzittingen, in de Senaat en het Huis? Een overzicht.

1. Hoe komt CEO Mark Zuckerberg over?

Tot nu toe kon Zuckerberg altijd vermijden dat hij voor het Congres moest verschijnen. De Facebook-topman is immers geen geboren spreker. Wanneer hij moet spreken, zoals op de jaarlijkse F8-conferentie voor ontwikkelaars, is hij in een ‘vriendelijke’ omgeving en kan hij terugvallen op zijn grijze T-shirt en jeans en volgens een strak script verlopende uiteenzettingen.

Het is afwachten hoe Zuckerberg overeind blijft in een vijandige omgeving en in pak en das. Volgens de New York Times werkt Facebook samen met het kantoor WilmerHale aan een totale transformatie van zijn CEO. Maar dat garandeert niet dat hij overeind blijft bij onderbrekingen, bijkomende vragen of uitvallen van de parlementsleden.

2. Zijn de al genomen maatregelen voldoende?

Zuckerberg beloofde op 22 maart, vlak na het uitbreken van schandaal rond Cambridge Analytica, voor het Congres te getuigen. In dat tijdskader van bijna drie weken ondernam Facebook al een reeks maatregelen. Zo greep het fors in op de hoeveelheid data die externe bedrijven uit het platform kunnen halen. Sinds gisteren krijgen gedupeerde Facebook-gebruikers ook de melding of ze al dan niet betrokken waren bij het Cambridge Analytica-fiasco.

Maar tegelijk doken andere netelige kwesties op. Zo biechtte Zuckerberg tijdens een conferencecall met journalisten op dat de publieke informatie van het gros van de Facebook-gebruikers vast al eens ‘gescraped’ (‘afgeschraapt) was geweest. Dat was te wijten aan een functie waarmee je Facebook-leden kon opzoeken via hun e-mailadres of telefoonnummer.

3. Verschuilt Zuckerberg zich achter onwetendheid?

Een van de grote vragen in het Cambridge Analytica-schandaal is hoelang Facebook al wist dat het bigdatabedrijf persoonsgegevens zonder toestemming exploiteerde voor politieke doeleinden.

Volgens het financiële persagentschap Bloomberg konden medewerkers in voorbereidende vergaderingen niet bepaald adequaat op die vraag antwoorden. Ook op de vraag of nog andere partijen op Facebook fake news verspreiden dan wel data misbruiken, dreigen stiltes te vallen.

Gisteren schorste Facebook nog een ander databedrijf, CubeYou, dat gegevens verzamelde via valse voorwendselen en ze doorspeelde aan marketingbedrijven. Dat suggereert dat nog niet alle lijken uit de kast gevallen zijn en Zuckerberg geen sluitende antwoorden kan geven. Het kan de roep om regulering alleen maar versterken.

4. Hoe reageren beleggers tijdens de hoorzittingen?

Voor Facebook-beleggers wordt het vandaag en morgen bibberen en beven. Tweemaal vindt de hoorzitting plaats tijdens een normale handelsdag op Wall Street. De eerste sessie is er om kwart over twee ’s middags plaatselijke tijd voor twee Senaatscommissies, de tweede morgen om tien uur in het Huis.

Sinds het losbarsten van de rel rond Cambridge Analytica verloor het aandeel van Facebook al 15 procent. Het bedrijf is ‘nog maar’ 460 miljard dollar waard. De koers kan gekke capriolen maken als de man urenlang op de rooster wordt gelegd.