De plannen van de rijkste mens ter wereld met Twitter

Veel informatie over wat hij met Twitter precies van plan is, heeft Elon Musk, de rijkste mens op de laneet, nog niet gelost. Toch waren in het persbericht over de overname een paar kernwoorden te lezen die misschien een indicatie kunnen geven.

Open algoritme

Musk zegt van plan te zijn de algoritmes van Twitter ‘open source’ te maken. Het betekent dat hij de broncode van de centrale software achter Twitter publiek raadpleegbaar wil maken. Dat moet programmeurs en onderzoekers meer inzicht geven in hoe Twitter werkt en waarom bepaalde gebruikers bepaalde berichten wel of niet te zien krijgen. Academici en privacyactivisten vragen al langer om meer inzicht te krijgen in de ‘black boxen’ die de grote platformen aansturen.

Die transparantie is een goede zaak, maar ze beantwoordt niet alle vragen. Voor de modale gebruiker blijft het een raadsel welke persoonlijke informatie Twitter over ons heeft, en hoe die data de algoritmes aansturen. Evenmin is duidelijk of Musk alleen inzage wil geven, of dat hij ook zal toelaten dat externe programmeurs mee aan het algoritme kunnen sleutelen.

Spambots verslaan

Musk verklaarde ook dat hij de strijd wil aangaan met bots, geautomatiseerde accounts die massaal worden ingezet om bijvoorbeeld propaganda of haatberichten te verspreiden. Hij voegde eraan toe dat hij ‘alle mensen wil authenticeren’.

Met die belangrijke belofte wil Musk zijn critici van antwoord dienen. Die vrezen dat alle grenzen voor de vrije meningsuiting wegvallen. In de filosofie van Musk is elke mening welkom, als ze maar afkomstig is van een echte mens.

Hoe hij dat doel wil bereiken, is een andere vraag. Hij zal een gebruiksvriendelijk verificatiesysteem moeten invoeren dat - bijvoorbeeld met behulp van e-mailadressen en telefoonnummers - kan vaststellen of achter elk van de ruim 340 miljoen gebruikers een echte mens schuilt. Banken en telecomoperatoren doen dat ook al, maar niet op de schaal van een mondiaal mediaplatform.

Het bestrijden van de bots kan helpen om mensen meer te betrekken bij het platform. Volgens een studie van het Amerikaanse Pew is bijna alle content op het platform afkomstig van maar een kwart van de gebruikers. Dat betekent dus dat driekwart zich niet (meer) aangesproken voelt. Als Musk hen kan terugwinnen, wordt Twitter vanzelf een veel waardevoller medium.

Samenwerken met gebruikers

Musk verklaarde maandagavond ook dat hij uitkijkt naar de samenwerking met de ‘gebruikersgemeenschap’ om ‘het enorme potentieel van Twitter te ontgrendelen’. Die klemtoon op de ‘community’ geeft mogelijk aan dat Musk wil evolueren naar een gedecentraliseerd platform, dat meer wordt aangestuurd door gebruikers en niet door een centrale groep moderatoren.

Een mogelijk model is, een beetje zoals bij de online encyclopedie Wikipedia, de content te laten modereren door de andere gebruikers van het platform. Leden die veel tijd in het platform investeren - als auteur of moderator - zou je dan kunnen belonen met digitale tokens waarmee ze weer andere diensten kunnen kopen. De koers van de dogecoin - een digitale munt die ooit als grap begon, maar door Musk herhaaldelijk gepromoot werd - ging alvast 30 procent de hoogte in toen de overname van Twitter officieel werd.

Maar een decentraal Twitter zou ook heel andere vormen kunnen aannemen. Het bedrijf lanceerde in 2019 het strategische project Bluesky, om een soort universeel standaardprotocol voor sociale media te bouwen. Andere partijen zouden dat protocol kunnen gebruiken om hun eigen platformen op te bouwen, een beetje zoals het internetprotocol HTTP gebruikt wordt om miljoenen websites te bouwen die met elkaar kunnen praten. In de Bluesky-visie zou er niet langer één Twitter zijn, maar heel veel Twitter-achtige platformen die allemaal hun eigen focus en eigen huisregels hebben.

Het is niet duidelijk hoe Musk naar Bluesky kijkt, maar het project heeft wel de steun van de vorige CEO en medeoprichter Jack Dorsey, die openlijk zijn vertrouwen uitsprak in Musk. Het projectteam van Bluesky herinnerde er maandag in een reeks tweets aan dat het sinds kort onafhankelijk werkt van Twitter en dat Musk het project dus niet zomaar kan stopzetten.

Creatief met crypto

Experts gaan ervan uit dat Musk het verdienmodel van Twitter, dat voor 90 procent op advertenties steunt, grondig wil omvormen. Hij gaf eerder al aan dat hij gebruikers veel meer opties wil geven en is een overtuigd voorstander van cryptomunten. Dat opent het perspectief op een platform waar je met een simpele cryptobetaling toegang kan krijgen tot bepaalde diensten, zoals het versturen van je tweets naar een bepaalde doelgroep.

Een huwelijk van een sociaal medium met cryptomunten kan ook de basis vormen van een transactioneel platform, waar je behalve berichtjes sturen ook kunt betalen. Ook daarmee experimenteert Twitter al. Het introduceerde enkele maanden geleden de mogelijkheid een bitcoindonatie te doen aan auteurs die je interessant vindt. Als dat model wordt doorgetrokken, zou je Twitter kunnen ombouwen tot een platform waarop gebruikers allerlei diensten aan elkaar verkopen.

Voor adverteerders breken op Twitter wellicht minder interessante tijden aan. De pleidooien van Musk voor een onbeperkte vrije meningsuiting worden nu al sceptisch onthaald bij reclamemakers. Ze zijn bang dat hun commerciële boodschap straks verschijnt op een platform dat bol staat van leugens en haatboodschappen. Andere platformen als TikTok en YouTube zouden daarvan kunnen profiteren.