Japanse NEC mag nieuwe supercomputer VUB leveren

De Vlaamse overheid investeert in de nieuwe supercomputer via het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek (FWO). De machine - twee rijen serverkasten die volgestouwd zitten met krachtige rekenchips - wordt ondergebracht in het nieuwe datacenter van de VUB in Zellik. De extra rekencapaciteit moet vanaf november beschikbaar zijn.

De supercomputer wordt de eerste zogenaamde Tier 1-installatie in Vlaanderen. Dat is een trapje hoger dan de Tier 2-machines die bij verschillende universiteiten te vinden zijn, maar nog niet zo krachtig als de Tier 0-computers, waarvan er in heel Europa maar een handvol bestaan.

De supercomputer is opgebouwd uit een combinatie van klassieke rekenchips (CPU’s) en de grafische chips (GPU’s), die gebruikt worden voor toepassingen in artificiële intelligentie (AI). ‘Die verhouding was een moeilijke afweging’, zegt Ward Poelmans, hoofd Scientific Data & Computing bij de ICT-directie van de VUB. ‘We zien dat veel wetenschappelijke disciplines aan het kijken zijn of en hoe ze AI kunnen gebruiken, maar tegelijk is er ook nog veel behoefte aan klassieke, grote berekeningen, bijvoorbeeld voor fysici die bezig zijn met vloeistofdynamica.

De nieuwe supercomputer zal worden ingeschakeld in het Vlaams Supercomputer Centrum (VSC), een samenwerkingsplatform waarvan de krachtigste computers van alle Vlaamse universiteiten deel uitmaken. De extra rekenkracht staat in de eerste plaats ten dienste van Vlaamse wetenschappers, maar ook bedrijven zullen tegen betaling toegang krijgen tot de supercomputer om onderzoeks- en innovatieprojecten uit te voeren.  

'Dankzij de supercomputer kunnen we wetenschappelijk onderzoek versnellen en onze Europese koppositie in innovatie en onderzoek versterken', zegt Vlaams minister-president Matthias Diependaele (N-VA).

Past in een huiskamer

‘Klimaatonderzoekers behoren tot onze vaste klanten, omdat ze simulaties doen met waanzinnige hoeveelheden data’, zegt Poelmans. ‘Een andere toepassing is het uitvoeren van chemische simulaties. Zo is er een project om op zoek te gaan naar een materiaal om de wanden van nucleaire reactoren te bekleden. Ook astrofysici zijn grote gebruikers. Het onderzoek naar botsende sterrenstelsels of zwarte gaten vraagt om waanzinnig grote berekeningen.’ In de geneeskunde kan de machine onder meer helpen om de hersenfunctie te modelleren of de verspreiding van virussen nauwgezet op te volgen.

Fysiek past de VUB-supercomputer in een doorsnee huiskamer, maar de koeling van de honderden krachtige chips vereist wel extra infrastructuur. De supercomputer beschikt over een systeem van waterkoeling: via dunne buisjes wordt water langs de servers geleid. Poelmans: ‘Het komt binnen aan zo’n 20 graden Celsius en gaat buiten met een temperatuur van 30 graden Celsius. Een heel efficiënt systeem. Onder het gebouw zijn gigantische reservoirs aangelegd die gevuld zijn met regenwater.’

Zonnepanelen

De waterkoeling treedt pas in werking op warme dagen, als de buitentemperatuur boven 19 graden zit. Op heel warme dagen moet ook de airco aan, maar die kan worden gevoed met de stroom van zonnepanelen op het datacenter, klinkt het. De afgevoerde warmte zal worden hergebruikt in de gebouwen op de campus.

De toewijzing van het contract aan NEC gebeurde voornamelijk op basis van drie grote criteria, zegt Poelmans. ‘De prijs, de kwaliteit en de mate waarin de computer makkelijk kan worden uitgebreid zonder dat je alles moet stilleggen. Het is onze bedoeling om over twee jaar extra capaciteit te installeren.’