Oxford-Belg: 'Ons vaccin ligt nog altijd op schema'

Eind april werd het kandidaat-vaccin van Oxford, ontwikkeld door researchers van Oxford University, bejubeld toen het met glans een test op zes ingeënte resusaapjes had doorstaan. Resusaapjes staan het dichtst bij de mens.

'Alle aapjes die ons kandidaat-vaccin toegediend kregen (zes van de twaalf, red.) en aan hoge dosissen van het coronavirus blootgesteld zijn, bleken een maand later kerngezond ’, preciseerde de Belg Bruno Holthof, CEO van Oxford University Hospitals, in deze krant.

Maar drie weken later klinkt er her en der lichte kritiek, omdat pas gepubliceerde technische details van de ‘apentest’ volgens sommige Britse immunologen en virologen nu toch enigszins zouden tegenvallen. Zo maakten alle ingeënte aapjes na de besmetting virusdeeltjes aan, klinkt het.

Bovendien was de viruslading in de neuzen van de gevaccineerde en niet-gevaccineerde dieren identiek. ‘Als dit bij mensen gebeurt, zou het vaccin de verspreiding van het virus niet tegengaan’, signaleerde de Britse hoogleraar moleculaire virologie Jonathan Ball.

Longontsteking

‘Dit is geen teleurstellend nieuws’, countert Bruno Holthof de kritiek in een telefonische reactie. ‘De test bij de resusapen was niet opgezet om na te gaan of ze het virus nog zouden kunnen doorgeven, maar uitsluitend om te zien of het vaccin de dieren zou beschermen tegen een zeer hoge dosis virus zodat zij geen longontsteking kregen. Dat hebben we duidelijk bewezen. Of ons kandidaat-vaccin er bij ingeënte mensen ook voor zal zorgen dat ze het virus niet meer zullen overdragen op anderen, zal moeten blijken uit onze klinische testen.’

‘Ik vind het trouwens denigrerend om over het ‘apenvaccin’ te spreken, omdat ons vaccin eerder ook al uitgebreid pre-klinisch is getest in het labo,’ zegt Holthof. Het Oxford-vaccin kreeg ook al groen licht van de Britse geneesmiddelenautoriteit voor een fase-2-test op 1.100 vrijwilligers - van wie de helft het vaccin kreeg, de andere helft niet - in vier Engelse steden. ‘Iedereen is inmiddels gevaccineerd’, zegt Holthof. ‘Ik kan er geen datum op plakken, want we hebben pas resultaten zodra de vrijwilligers in contact komen met het virus.’

Toestemming

De Britse geneesmiddelenautoriteit gaf Oxford ook al de toestemming om een fase-3-test (de laatste voor de commercialisering, red.) te starten bij 10.000 vrijwilligers. ‘De vaccinatie van deze vrijwilligers start in juni en we zullen deels vaccineren in ‘hotspots’ (waar het SARS-CoV-2-virus nog vlot de ronde doet, red.) als Zuid-Amerika en Afrika’, aldus Holthof.

‘Dat is nodig omdat we mensen voldoende moeten kunnen blootstellen aan het virus om snel te kunnen gaan en de werking te kunnen aantonen. In Engeland is dat al moeilijker, omdat het virus er niet meer zo vrij circuleert dankzij de doeltreffende lockdownmaatregelen.’

Holthof blijft vasthouden aan de al eerder gecommuniceerde tijdslijn. ‘Een vaccin tegen september kan lukken als we de doeltreffendheid bij de mens de komende maanden aantonen. De belangrijkste beperkende factor zal zijn of we gevaccineerde vrijwilligers voldoende en snel genoeg zullen kunnen blootstellen aan het virus en vervolgens kunnen aantonen dat ze afdoende beschermd zijn.’

Winter

De vaccins voor de duizenden deelnemers aan de klinische testen zijn al beschikbaar en de productie van meer vaccins vormt alleszins geen remmende factor. ‘Er zullen zeker al 20 miljoen dosissen klaar zijn tegen september en ook voor de winter verwachten we geen probleem.’

‘AstraZeneca neemt de wereldwijde productie en registratie (bij de diverse geneesmiddelenautoriteiten, red.) voor zijn rekening.’ Het Britse farmabedrijf geeft aan klaar te zijn om 400 miljoen dosissen te produceren, en dit en volgend jaar te kunnen opschalen naar 1 miljard dosissen.