Zeebrugse autoterminal mist Chinees BYD door aanslepende procedures

‘Vroeger kregen we altijd een uitzondering op de eis om een mi­li­eu­ef­fect­rap­por­ta­ge te maken, maar nu niet meer. We hebben die afgelopen zomer opgesteld en hopen die voor het eind van het jaar af te ronden. Al met al verliezen we anderhalf jaar’, zegt Marc Adriansens, de directeur van de ICO-autoterminals in ons land. Jaarlijks worden in de ICO-terminals in de havens van Zeebrugge en Antwerpen ruim 2,5 miljoen auto's verwerkt.

Terwijl de rest van de havens, en in het bijzonder de containerterminals, het moeilijk heeft door de kwakkelende wereldhandel en sputterende mondiale conjunctuur, kunnen de autoterminals het werk nauwelijks aan.’ Het enige dat nog goed draait in de haven zijn de auto's’, zegt Adriansens.

De oorzaak is in één woord samen te vatten: China. Chinese autobouwers zijn bezig aan een ongezien offensief op de Europese markt. De Nationale Bank constateerde dinsdag dat 'de invoer van elektrische voertuigen uit China in 2019 nog nauwelijks bestond', maar dat 'vanaf midden 2021 een plotse en sterke groei merkbaar' is.

Naast de groei van de verkoop van elektrische auto's in ons land, zijn veruit de meeste Chinese elektrische auto's die in ons land aankomen bestemd voor de doorvoer. Vooral Frankrijk, Nederland en Noorwegen zijn op dit moment de belangrijkste afzetmarkten, blijkt uit de cijfers van de Nationale Bank.

De explosieve groei van de toestroom van Chinese e-auto's in Europa was eerder dit jaar al de aanleiding voor de voorzitster van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, om een onderzoek te openen naar de 'Chinese autobouwers die met hulp van staatssubsidies de Europese markt overspoelen'. Dat kan ertoe leiden dat Europa zijn importtarieven op Chinese auto's fors optrekt. Nu geldt een heffing van 10 procent op de import van auto's uit China. De Verenigde Staten hanteren een tariefmuur van 27,5 procent.

Ondertussen komen maandelijks 20.000 tot 30.000 Chinese elektrische auto's via de autoterminals in de Vlaamse havens binnen. Adriansens’ ICO is dé toegangspoort voor Chinese automerken tot de Europese markt en dat blijkt dit jaar meer dan ooit. Tegen eind dit jaar rekent Adriansens erop dat er ‘meer dan 200.000 Chinese elektrische auto's gepasseerd zijn via de haven van Zeebrugge'. Vijf jaar geleden was het aantal e-auto's uit China dat in Zeebrugge aankwam nog op de vingers van één hand te tellen.

De voor die toestroom van elektrische auto's noodzakelijke laadinfrastructuur heeft ICO inmiddels liggen. Op de ICO-terreinen staan elf grote windmolens en op de parkings staan ruim 300 laadpalen. Binnenkort komen er nog eens 200 bij.

Bij de toestroom van auto's uit China gaat het niet alleen om Chinese merken als MG, BYD, Aiways, Xpeng, Nio, Omoda en Hongqi, maar ook om Europese merken die hun auto’s in Chinese fabrieken laten maken. Zo komen nog altijd veel Tesla’s op de Europese markt uit de Gigafactory in Sjanghai, bouwt BMW zijn elektrische SUV iX3 in de Brilliance-fabriek in Shenyang en komen per definitie alle Polestar-modellen uit een Geely-fabriek. Volvo’s veelbelovende kleine elektrische SUV, de EX30, wordt ook volledig in China gemaakt. ICO verwacht vanaf november jaarlijks minstens 100.000 exemplaren van de EX30 per boot binnen te krijgen.

Om die extra aanvoer van Chinese auto’s te kunnen opvangen breidt ICO uit in Zeebrugge. De huidige capaciteit van de Zeebrugse ICO-autoterminals van 100.000 auto’s volstaat niet meer. En omdat de ruimte in de haven beperkt is, wil Adriansens een parkeergarage van meerdere verdiepingen bouwen waar tot 13.000 extra auto’s gestald kunnen worden. Een investering van 55 miljoen euro.

Maar de vergunningsmolen draait traag, zeker sinds Adriansens te horen kreeg dat hij niet langer een uitzondering krijgt voor de verplichting om een milieueffectrapportage op te stellen. Adriansens snapt er niets van: ‘Het is helemaal niet logisch om alles nog eens te onderzoeken. De gronden zijn ingekleurd als havengebied en dus klaar voor exploitatie. Het Ineos-arrest van de Raad voor de Vergunningsbetwistingen in juli maakt het alleen maar moeilijker.’

De vertraging van anderhalf jaar die dat volgens Adriansens heeft opgeleverd, had tot gevolg dat het snelst groeiende Chinese automerk, BYD, Zeebrugge links laat liggen en zijn auto’s in de havens van Amsterdam en Rotterdam op Europese bodem doet landen. ‘MG wilde meer auto’s bij ons lossen, maar dat hebben we jammer genoeg moeten weigeren. En er zijn nog autobouwers die we hebben moeten afwijzen', zegt Adriansens.

Adriansens hoopt BYD alsnog naar Zeebrugge te kunnen halen als de nieuwe parkeergarage met een beetje geluk tegen de zomer van 2025 in gebruik kan worden genomen. ‘Het bedrijf wil nog altijd heel graag komen, omdat wij in tegenstelling tot de Nederlandse havens ook maritieme aansluitingen naar Scandinavië en het Middellandse Zeegebied hebben.’