Voor mij een pasta meelworm, alstublieft

‘Cricket cricket cricket.' ‘Excuses’, zegt Alexander Maroy. We zijn amper vijf minuten ver in ons gesprek wanneer we worden onderbroken door de ringtoon van Maroy’s gsm. Een krekel. Hoe kan het ook anders. Maroy staat aan het hoofd van Nusect, gespecialiseerd in meelwormen en sprinkhanen, al zijn er ook kakkerlakken.

De meelworm is het eerste insect dat groen licht krijgt van de Europese voedselautoriteit, het EFSA. Nog even langs de Europese Commissie en dan kruipen ze officieel veilig op ons bord. Verwacht wordt dat snel andere insecten volgen. Krekels bijvoorbeeld.

Aperitiefhapje

Maroy bouwde vier kippenstallen om tot een insectenboerderij. In betere omstandigheden kan een meelworm moeilijk leven. Op een bedje van tarweresten, bij 25 graden Celsius, in vele grijze stapelbakken. Hier woont de meelworm dus: in warme appartementsblokken van acht hoog en drie breed, diep in het Zuidwest-Vlaamse akkerland van Deerlijk.

Ze lijken wel dood. Tot Maroy een grote greep neemt. Honderden gelige wormen kronkelen onmiddellijk over elkaar. 'Na acht weken zijn ze klaar voor de oogst.' Elke week gaat hier drie ton meelworm de deur uit. Meestal levend, als dierenvoeding voor reptielen, maar ook diepgevroren, voor menselijke consumptie.

‘Lekker als aperitiefhapje’, zegt Maroy. ‘De eerste keer halen velen de neus op, maar wat is het verschil met oesters, garnalen of escargots?’ Daar is rationeel niets tegen in te brengen. Insecten eten is trouwens niets nieuws. ‘Meer dan drie miljard mensen doen het dagelijks.’

Ondertussen steekt Lies Hackelbracht haar hoofd door de deur. Haar bedrijf Tor Royal koopt meelwormen bij Maroy. ‘Geroosterde meelworm is perfect bij een slaatje van Pascale Naessens.’ Hackelbracht vertelt zo gedreven over de voordelen van haar fruits de terre dat Jeroen Meus’ uitleg over stoofvlees-friet er niets tegen is.

Bruine suiker

Niet proeven is geen optie. Geroosterde meelworm is luchtig en knapperig. Zoals kroepoek, al kunnen we ons moeilijk voorstellen een volledige zak te verorberen. ‘De toekomst ligt bij verwerkte meelworm’, zegt Maroy. ‘Dan ziet de consument niet wat het is.’ Gemalen meelworm ziet eruit als bruine suiker. Dat strooit een mens al eens gemakkelijker over een salade.

Met 17 officiële kwekers en verwerkers is de Belgische sector nog klein. ‘We doen momenteel een nieuwe telling en verwachten hogere cijfers’, zegt Sabine Van Miert, hoofd van de RADIUS-groep van de Thomas More Hogeschool en coördinator van het Interreg-project ValuSect. Het project strekt zich uit over Noordwest-Europa en zet in op kennisuitwisseling.

'Er is steeds meer interesse in België. Zeker bij landbouwers, waar dit een extra bron van inkomsten kan zijn. Of een manier om hun reststromen te verwerken.’

Ook verwerkers vinden hun weg naar insecten. Zo maken de Goffard Sisters uit Luik meelwormpasta, het Brusselse Kriket zet in op krekelrepen en bij Nimavert kan je zachte gin op basis van meelwormen bestellen.

Insecten worden in de markt gezet als een gezond alternatief barstensvol proteïne. De vraag is of grote ketens overtuigd raken om ze in de rekken te leggen. ‘Hopelijk’, zegt Maroy. ‘Waarom geen Bicky Burger met 10 procent meelworm?’

Eiwit

Ondertussen gaat de tocht in de voormalige kippenkwekerij verder. Op de achtergrond klinkt harde Poolse rap van de medewerkers. ‘Ben je zeker dat je de sprinkhanen wil zien?’, vraagt Maroy twijfelend.

De reden van die twijfel wordt onmiddellijk duidelijk. De geur is scherp. De sprinkhanen, veel groter dan verwacht, zitten in boxen van gaas. Toch springen verschillende ontsnapte exemplaren onze richting uit.

Snel weg hier. Vanuit onze ooghoek zien we nog een flits van enkele medewerksters die levende sprinkhanen in een plastieken bakje steken. 'Voor export naar Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk.’ Op de schouder van een van de dames kijkt een ontsnapt exemplaar toe hoe we een sprintje naar de uitgang trekken.

In een vorig leven was Maroy veearts. Zeker in de pluimveesector raakte hij gedesillusioneerd. ‘Door voeding en genetica weegt een kip van zes weken oud vaak drie kilo. Wij moesten tussenkomen omdat ze door hun poten zakten. Waarmee zijn we dan bezig?'

Dan maar meelwormen en sprinkhanen? ‘De hamvraag is hoe we in 2050 bijna 10 miljard mensen voeden. Willen we bossen blijven kappen voor soja? Willen we de zee blijven leegvissen om vismeel van te maken en nieuwe vissen te kweken? We hebben een alternatief eiwit nodig. Het zal niet anders kunnen.’

Te innovatief

Al is Maroy bovenal ondernemer. ‘Voor een kilo rundvlees heb je tien kilo voer nodig’, rekent Maroy voor. 'Voor een kilo insect is dat slechts 1,8 kilo.’ Er is dus veel minder voedsel nodig om voedsel te produceren.

Insecten drinken bovendien geen water, hebben slechts een kleine ruimte nodig en zitten met duizenden in een bakje. Maroy’s bedrijf Nusect is het grootste in België voor meelwormen. Voor sprinkhanen is het zelfs het grootste in Europa. In vijf jaar tijd deed het twee overnames.

Zijn meelwormen en sprinkhanen een goudmijn? ‘Nee’, klinkt het. ‘Het kweekproces is weinig geautomatiseerd. Veel handen kosten veel geld.’ Een kilo levende meelworm gaat over de toonbank voor 6 euro. Voor een kilo geroosterde betaal je 54 euro.

Ook het gebrek aan kennis is volgens Maroy en Hackelbracht een pijnpunt. ‘Bij runderen en kippen zijn duizenden studies gedaan over de beste voeding, temperatuur, genetica en ga zo maar door. Met meelwormen is alles nog trial-and-error. Het is té innovatief.’

Het Europese project ValuSect van Van Miert wil daar alvast iets aan doen. Via videolessen geven experten professioneel kweekadvies. Geïnteresseerde bedrijven kunnen vouchers tot 40.000 euro ontvangen.

Ondertussen moet Maroy terug naar zijn meelwormen. Of er bij hem vanavond salade met meelworm op het menu staat? ‘Niet echt’, lacht hij. ‘Al zijn de bitterballen niet mis.’