De muurbloempjes aan het werk gezet

Zou het niet nuttig zijn als een detector in ons huis ons alert maakte op de aanwezigheid van gevaarlijke virussen en bacteriën, van giftige gassen of radioactiviteit, of van kwalijke schimmels in de verluchtings- of aircobuizen? Om dat allemaal te detecteren hebben we dan wel een uiterst complex en geavanceerd biotechnologisch apparaat nodig.

Maar wacht eens, we hebben toch al allerlei uiterst complexe en geavanceerde biotechnologische apparaten in huis? Kamerplanten meer bepaald. Als we kamerplanten nu eens genetisch ombouwen zodat ze de aanwezigheid detecteren van diverse soorten bacteriën of andere ongewenste dingen die rondzweven in de lucht in huis? Dat is het idee van Neal Stewart, Rana Abudayyeh en Susan Stewart van de universiteit van Tennessee in Knoxville in de VS, respectievelijk een plantkundige en twee architecten.

Ze stellen zich voor dat we op een dag in onze woonkamer een hele binnenmuur vol zullen hebben staan met allemaal verschillende detectorplanten, elk ervan aangepast om te reageren op een andere schadelijke stof, virus of bacterie. Vele van de planten hebben witte bloemen, die van kleur veranderen wanneer er iets gevaarlijks in de lucht zweeft. Bij andere planten zijn het de blaadjes die van kleur veranderen, of in een andere vorm gaan groeien.

Om te weten wat er aan de hand is, maak je met een speciale app op je smartphone een foto van de muur, waarop die precies weet te vertellen 'Opgepast, griepvirussen! Argonconcentratie dalend. Toenemende schimmel in de kelder.'

Daarbovenop is de plantenmuur ook decoratief en rustgevend en zuivert hij de lucht zoals alle kamerplanten dat doen.

De toepassingen van de diagnostische kamerplant hoeven natuurlijk niet beperkt te blijven tot woningen. Ook op school, in het ziekenhuis of op de werkvloer kan een slimme bloemenmuur diensten bewijzen. Zeker als biotechnologen erin slagen de planten voor nog meer dingen gevoelig te maken.

Bijvoorbeeld voor de subtiel geurende gassen die menselijke lichamen uitscheiden, afhankelijk van hun gezondheidstoestand. Zoals een ervaren arts soms aan de geur van een patiënt een ziekte kan herkennen, zou ook de bloemenmuur kunnen helpen bij een diagnose. Misschien vertelt de bloemenmuur dat u zwanger bent of dat de hond naar de dierenarts moet.

Of misschien detecteert de muur de aanwezigheid van stresshormonen. Het wellnesscentrum weet dat het zijn werk goed doet, als alle stressbloemetjes wit blijven.

Ook bedrijven zullen die stressdetecterende planten willen gebruiken. Zogezegd uit bezorgdheid over het welzijn van hun werknemers, om in het oog te houden of het personeel niet onder te veel stress staat. Maar in werkelijkheid zullen ze natuurlijk voor het omgekeerde dienen. 'Jansens, hoe komt het dat de bloemen aan jouw bureau als enige op de afdeling nog wit zijn? Jij moet dringend uit je comfortzone!' Gelukkig is het een klein kunstje om bloemen onopvallend een beetje bij te kleuren.

Steven Stroeykens

Schrijver, wetenschapsjournalist, fysicus en blogger op zandrekenaar.be