Banken laten klant almaar meer betalen

De kosten die banken hun klanten aanrekenen, zijn de afgelopen twintig jaar sterk gestegen. Tussen 1998 en 2017 namen de kosten met 80 procent toe, terwijl de inflatie in diezelfde periode met 46 procent klom. Dat blijkt uit cijfers van de federale overheidsdienst Economie.

Sinds de banken in 1990 met het aanrekenen van kosten begonnen, trokken ze die jaar na jaar op (zie grafiek). De stijging houdt aan tot de financiële crisis in 2007 losbarst, waarna de banken enkele jaren terughoudender zijn.

De jongste vier jaar is opnieuw een sterke stijging merkbaar, van 2 tot ruim 3 procent per jaar. Het nulrentebeleid van de Europese Centrale Bank vreet aan de rentemarge van de banken - het verschil tussen de rente die ze betalen op spaarrekeningen en de rente die ze vragen voor kredieten. En dus gaan ze op zoek naar andere inkomstenbronnen. Een daarvan zijn de kosten die ze klanten aanrekenen. Het gaat onder andere over de kosten voor een rekening, een kredietkaart, een internationale overschrijving of als je in het rood gaat op een rekening.

Een gemiddeld Belgisch gezin betaalt nu jaarlijks 51,6 euro aan bankkosten, schat de FOD Economie. De kosten verschillen evenwel danig van instelling tot instelling, leert een analyse van De Tijd. Zo rekent de spaarbank Argenta heel weinig aan. Een gewone rekening met een bank- en kredietkaart is er gratis, maar de service is beperkt.

Bij sommige banken kunnen de kosten oplopen tot bijna 500 euro per jaar. Dat is het geval voor een gezin waar elke partner een aparte zicht- en spaarrekening heeft, dat een gezamenlijke gezinsrekening heeft, dat af en toe cash afhaalt in het buitenland, dat geregeld een internationale overschrijving doet, dat een kluis huurt en dat een successiedossier moet afwikkelen.

Erg prijzig is in het rood gaan. Dat kost 9 tot 12 procent, afhankelijk van de bank waar je klant bent. Sta je een maand 1.000 euro in het rood, dan kost dat 7,5 tot 10 euro. Maar er zijn ook kosten waarvan heel wat klanten niet op de hoogte zijn. Zo beschikken de meeste mensen over een rekeningverzekering. Zo'n verzekering geeft je nabestaanden recht op een premie als je door een ongeval om het leven komt.

Om de kosten voor klanten te beperken voerde toenmalig minister van Consumentenzaken Freya Van den Bossche (sp.a) in 2003 een basisbankdienst in. Daardoor kunnen klanten voor zowat 15 euro per jaar een bankrekening krijgen en de bijbehorende dienstverlening. Maar zodra je extra diensten wil, betaal je meer.

Volgens Febelfin, de sectororganisatie van de banken, vallen de bankkosten in ons land goed mee. 'België is bij de top in Europa voor het goedkoopste aanbod', klinkt het. Bovendien volstaan de opbrengsten niet om de kosten van het betaalverkeer te dekken, merken bankiers op.