Goede doelen hangen voor hun werking aanzienlijk af van wat gulle gevers hen nalaten of schenken. Vorig jaar ontvingen ze bruto bijna 330 miljoen euro uit erfenissen, ofwel iets meer dan 900.000 euro per dag.
Dat is voor een deel te danken aan het populaire duolegaat, waarbij niet alleen een neef of vriend als erfgenaam wordt aangeduid, maar ook een of meerdere goede doelen. Dat type testament is interessant omdat de neef of vriend erdoor meer van de nalatenschap overhoudt dan als hij rechtstreeks zou erven. En ook het goede doel gaat er op vooruit, ook al moet het alle erfbelasting voor zijn rekening nemen.
Goede doelen betalen immers slechts 8,5 procent erfbelasting, terwijl het tarief voor de neef of vriend oploopt van 25 tot 55 procent.
De consternatie was dan ook groot toen de Vlaamse regering in oktober 2019 aankondigde dat het duolegaat in zijn huidige vorm op de schop zou gaan. Vlaams minister van Begroting Matthias Diependaele (N-VA): ‘ Het was uitgegroeid tot een techniek van fiscale planning. De gift aan het goede doel diende vaak louter om de erfbelasting voor de verre familie of de goede vriend maximaal beperken. Dat druist in tegen de geest van het systeem.’
Geen fiscale optimalisatie meer
Het duolegaat an sich blijft ook na juli volgend jaar mogelijk, maar het zal geen fiscale optimalisatie meer opleveren voor de belastingfactuur van de neef of de goede vriend. Om te vermijden dat goede doelen door die aanpassing op droog zaad komen te zitten, besliste de Vlaamse Regering vrijdag de erfbelasting voor goede doelen af te schaffen. Ook de schenkbelasting verdwijnt en zakt van 5,5 aar 0 procent.
‘Dat zal mensen aanzetten meer te schenken of na te laten aan goede doelen, want elke eurocent gaat voortaan naar het goede doel zelf en niet naar de belastingen’, meent Diependaele.
Als compensatie voor wie wil nalaten aan verre familie of vrienden wordt daarnaast de vriendenerfenis ingevoerd. Eerder was een plafond van 12.500 euro aangekondigd voor het bedrag dat kan worden geërfd aan 3 in plaats van 25 procent, maar de Vlaams regering besliste dat op te trekken tot 15.000 euro. ‘Die 15.000 euro kan gespreid worden over meerdere beste vrienden, maar de korting bedraagt maximaal 3.300 euro’, verduidelijkt Diependaele.
Check uw testament
De startdatum is voorzien op 1 juli 2021. Het geldt voor overlijdens vanaf die datum. Dus ook voor wie al eerder een testament met een duolegaat opstelde, maar pas na die datum overlijdt. Wie met zo'n duolegaat werkt, gaat dus best na of hij zijn testament wil aanpassen. Dat kan op elk moment.
