Zo wil de nieuwe regering meer mensen aan het werk krijgen

In het regeerakkoord wordt ervan uitgegaan dat iedereen wel eens tijdelijk werkloos kan zijn. Het is dus niet de bedoeling mensen te bestraffen omdat ze enkele maanden tussen twee jobs in zitten. Integendeel, de werkloosheidsuitkering zal de eerste zes maanden zelfs hoger liggen dan nu. Maar de uitkering daalt na die eerste periode ook sterker dan nu het geval is.

Beperking in de tijd

Hoelang iemand een werkloosheidsuitkering kan ontvangen, hangt af van het aantal voordien gewerkte jaren. Een jaar werken in de voorbije drie jaar opent het recht op maximaal een jaar werkloosheidsuitkering. Aanvullend is er per vier extra gewerkte maanden recht op een maand extra uitkering. Wie werkloos wordt na vijf gewerkte jaren heeft dus recht op een uitkering van maximaal twee jaar.

De duur van de werkloosheidsuitkeringen wordt beperkt tot twee jaar. Bij korte periodes van onderbroken tewerkstelling wordt de termijn waarin u een uitkering krijgt verlengd met het aantal gewerkte dagen. Als u tien dagen werkt, dan zult u ook tien dagen langer een werkloosheidsuitkering ontvangen.

Uitzondering voor 55-plussers

Voor werknemers vanaf 55 jaar die werkloos worden, geldt de beperking in de tijd van de uitkering niet. Als ze vanaf 2025 een beroepsverleden hebben van minstens 30 jaar van elk minstens 156 gewerkte dagen, blijft de uitkering ook na twee jaar doorlopen. Het vereiste aantal loopbaanjaren wordt gradueel opgetrokken naar 35 in 2030.

Zelf ontslag nemen en toch een uitkering

Wie tot nu op eigen initiatief ontslag nam, kon geen aanspraak maken op een werkloosheidsuitkering. Voortaan mag een werknemer één keer in zijn loopbaan, weliswaar na minstens tien jaar effectief gewerkt te hebben, zelf ontslag nemen en toch recht hebben op een uitkering. De periode wordt wel beperkt tot maximaal zes maanden. De duurtijd kan één keer worden verlengd met zes maanden voor wie een opleiding voor een knelpuntberoep volgt.

Flexibilisering van de arbeidsmarkt

In het regeerakkoord staan verschillende ingrepen die het kader versoepelen waarbinnen mensen aan het werk kunnen worden gezet. Er komt meer flexibiliteit voor de uurroosters en er komen meer mogelijkheden voor jobstudenten en flexi-jobbers.

Aanpassingen aan de werkuren

Volgens de wet is nachtwerk alleen mogelijk in bepaalde sectoren. Het regeerakkoord biedt nu de mogelijkheid om in alle bedrijven nachtarbeid te organiseren. Bovendien wijzigen de uren. Nachtwerk zal pas starten om middernacht, en niet om 20 uur, zoals dat nu nog het geval is.

Ook de verplichte sluitingsdag sneuvelt. Op grond van de huidige wetgeving moet een handelaar een ononderbroken periode van 24 uur gesloten zijn, beginnend op zondag om 5 uur of om 13 uur. Is de zaak op basis van een uitzonderingsregel toch open op zondag, dan is de handelaar verplicht als compensatie een andere dag in de week te sluiten. Die verplichting verdwijnt.

Ook de invoering van een accordeonuurrooster - weliswaar in overleg met de werknemer - brengt nog meer flexibiliteit. Zo’n uurrooster houdt in dat de maximale arbeidsduur niet langer op weekbasis wordt beoordeeld, maar op jaarbasis. Dat maakt het mogelijk het personeel op de drukste momenten in te zetten.

Uitbreiding flexi-jobs en studentenarbeid

Aanvankelijk waren flexi-jobs beperkt tot de horeca en de retailsector. Binnenkort kunnen flexi-jobbers - mensen die al minstens vier vijfde werken of gepensioneerden - in alle sectoren actief zijn. Bovendien stijgt het maximale jaarinkomen voor flexi-jobs van 12.000 naar 18.000 euro. Volgens Yves Stox, managing consultant bij de hr-dienstverlener Partena Professional, moeten we van die verhoging op korte termijn geen te grote impact verwachten. ‘Uit een steekproef bij meer dan 8.000 flexi-jobbers blijkt dat in 2024 slechts 3,4 procent van hen meer dan het maximumbedrag van 12.000 euro verdiende. Op langere termijn zullen mensen hun gedrag veranderen.’

Voor studenten stijgt het aantal uren dat ze mogen werken van 475 naar 650. In 2023 en 2024 mochten jobstudenten op grond van een uitzonderingsmaatregel tot 600 uur werken. ‘Op basis van de gegevens van bijna 38.000 jobstudenten stellen we vast dat in 2024 90 procent van hen minder dan 600 uur per jaar presteerde. Voor de meerderheid van de studenten is 400 uur voldoende. Zo’n 70 procent werkt tussen 200 en 400 uur per jaar’, zegt Stox.