Lopen de beurzen te ver voor op de reële economie?

Zware rellen in de Verenigde Staten, escalerende handelsgeschillen tussen Washington en Peking en grimmige economische data die bewijzen dat de economie in een ravijn is gestort, in normale tijden zouden de beurskoersen fors corrigeren, maar ditmaal trekken de beleggers zich van al dat onheil weinig aan.

Daar zijn verschillende redenen voor. In de eerste plaats durven beleggers al te kijken naar het postcoronatijdperk, nu de lockdownmaatregelen overal ter wereld geleidelijk worden afgebouwd en de economische activiteit weer kan hervatten. Nergens is de productiecapaciteit vernietigd. Er is dus potentieel om de fabrieken op een veel hoger toerental te laten draaien als daar vraag naar is.

'De marktwaarde is een weerslag van de waardering van toekomstige winsten', zegt strateeg Sean Markowicz van de vermogensbeheerder Schroders. 'Het weerspiegelt niet alleen de huidige economische omstandigheden, maar vooral ook die in de toekomst. De economische data vertellen alleen maar wat in het verleden is gebeurd.'

Niet excessief

Beleggers beseffen dat 2020 een rampjaar wordt voor de bedrijfswinsten. Gemeten naar de verwachte winst voor dit jaar zijn de beurzen peperduur. Analisten gaan uit van een winstdaling met 20 procent voor de bedrijven uit de S&P500-index. Dat komt neer op een koers-winstverhouding van 22, een peil dat we sinds de dotcomzeepbel in 2000 niet meer hebben gezien.

Het is echter onverstandig om je te baseren op winsten tijdens een pandemie. Voor wie denkt dat de historische winsten snel zullen terugkeren, zakt de waardering. Rekening houdend met de winstschattingen voor corona de wereld teisterde, noteert de S&P500 tegen 17,4 keer zijn winst. Dat is nog altijd relatief duur, maar niet excessief.

Sommige beleggers geloven daarom dat de huidige koersen nog instapmogelijkheden bieden voor de lange termijn. De Bel20 heeft slechts de helft van zijn coronaverlies goedgemaakt, de S&P500 al twee derde.

Virus neemt in kracht af

Ten tweede is de schrik voor het coronavirus fors afgenomen. In de meeste landen verbeteren de coronacijfers elke dag. Ondanks de versoepelingen blijft een tweede grote besmettingsgolf uit. Italiaanse dokters verklaarden zelfs dat het virus zelf in kracht is afgenomen bij diegenen die besmet worden.

Een derde, zeer sterke steunpilaar is de ongeziene stimulus van de centrale banken en de overheden. Die beseften al van bij het ontkiemen van de pandemie dat ze massaal moeten interveniëren om te voorkomen dat bedrijven met duizenden tegelijk op de fles gaan, waardoor de miljoenen tijdelijke werklozen een permanent werklozenleger zouden vormen. De Federal Reserve injecteerde al 4.000 miljard dollar in de economie. Ook Japan en Europa gooien alle sluizen open.

Leger van stal gehaald

'De Fed heeft zijn hele leger van stal gehaald en gebruikt het ook. De centrale bank helpt op die manier veel kleine bedrijven te overleven. En ze helpt om stress in het financieel systeem te voorkomen. Dat is van enorm belang', zei CEO Jamie Dimon van JP Morgan vorige week. Hij wees er ook op dat de meeste gezinnen deze crisis voorlopig goed doorstaan, ook al werden tientallen miljoenen Amerikanen werkloos en verwachten sommigen zelfs een nooit geziene neergang van het Amerikaanse bruto binnenlands product (bbp) met 40 procent in het tweede kwartaal.

'Uit onze gegevens van het consumentenbankieren merken we dat de gemiddelde Amerikaan er financieel veel gezonder voorstaat dan bij de vorige crisis in 2008. De situatie is helemaal niet vergelijkbaar', suste Dimon.

Tina is springlevend

Omdat de centrale banken ook massaal obligaties aankopen, blijft de rente laag. Daardoor kunnen bedrijven en gezinnen zich goedkoop financieren maar het ondersteunt ook de beurzen. Beleggers beseffen dat de rente nog heel lang heel laag zal blijven, waardoor ze bereid zijn meer te betalen voor aandelen. De dividenden van de toekomst worden met andere woorden veel meer waard. Tina - there is no alternative voor aandelen - is weer helemaal terug.

Ondernemers weer positiever

Ten slotte trekt de markt zich op aan de economische cijfers die langzaam verbeteren. Zowel in de VS, Azië als in Europa verbetert het ondernemersvertrouwen, historisch een goede voorspeller voor de beursrichting. Hoewel het sentiment nog op een zeer forse krimp wijst, zijn de Amerikaanse ondernemers in de industrie voor het eerst sinds januari weer positiever.

Gevaren

Al die bemoedigende signalen en ondersteunende factoren stutten de beurzen. Al blijven veel gevaren schuilen. Een heropflakkering van het virus waarbij de overheden opnieuw lockdowns invoeren, is het grootste risico. Ten tweede zullen sommige bedrijven, vooral uit de zwaarst getroffen sectoren, failliet gaan.

Ten derde dreigt een ontslaggolf de economie blijvende schade te berokkenen, iets waar de markt wellicht te weinig rekening mee houdt. Bedrijven als Scania, Lufthansa, Samsonite, Renault en honderden andere kondigden de voorbije dagen tienduizenden ontslagen aan. Een hoge werkloosheid weegt vanzelfsprekend op de economische groei en op de bedrijfswinsten. Pas dan komt de reality check met de beurzen.

De aandelenmarkten kunnen als een hond aan een leiband tijdelijk vooroplopen op hun baasje - de reële economie - of soms zelfs achterop huppelen. Maar ooit moeten ze weer samen zij aan zij lopen, wist de Hongaarse beurskenner André Kostolany al. Hopelijk haalt het baasje de hond in.