Pandora Papers: Ruim 1.200 Belgen hebben constructies in belastingparadijzen

1.217 Belgen of inwoners van ons land lieten in totaal 1.215 postbusvennootschappen en trusts oprichten in belastingparadijzen. Dat blijkt uit de Pandora Papers, gelekte documenten van 14 kantoren die dergelijke constructies opzetten. In de Panama Papers van 2016 doken 732 Belgische gevallen bij één kantoor op.

Sommige betrokkenen ruilden na de Panama Papers gewoon het geviseerde kantoor Mossack Fonseca in voor een ander kantoor, zoals het Panamese Alcogal, waarvan nu ook gegevens zijn gelekt. Een Brusselaar bestelde bij Alcogal liefst 56 schermvennootschappen. Zo’n 30 Belgische namen die al voorkwamen in de Panama Papers duiken opnieuw op. De laatste gelekte documenten dateren van begin vorig jaar. 

Mental coach, rapper, bitcoinmiljonair

Niet alleen de rijkste families van ons land gebruiken exotische postbusadressen. De meest uiteenlopende profielen duiken op: een misdaadauteur, een chirurg, een professor, een mental coach, de eigenaar van een beleggingsgids, een Brusselse rapper, een Franstalige radiopresentator, de zaakvoerder van een gokbedrijf tot zelfs een jonge bitcoinmiljonair. Ook heel wat IT-specialisten, zoals webhosts of ontwikkelaars van businesssoftware of van webshopdiensten, blijken inkomsten te laten toekomen in belastingparadijzen. Maar ook naar hier uitgeweken Fransen en Nederbelgen en enkele adellijke families uit ons land: baronnen en baronessen, graven en gravinnen tot een prins.

De leeftijden van de betrokkenen lopen uiteen van een 16-jarig meisje uit Brussel, dat de begunstigde is van een stichting boven drie Panamese postbusvennootschappen, tot een 90-jarige Antwerpse vrouw die al sinds 2008 een postbusconstructie op de Bahama’s heeft.

De Belgen gebruiken zulke constructies niet alleen om zwart geld te verbergen. Er zijn allerlei redenen: geen belasting betalen op bedrijfswinsten of privéopbrengsten, erfbelastingen ontlopen, fiscaal vriendelijk een luxejacht bezitten… 'Op zich is zo'n offshoreconstructie niet illegaal. Maar als je ze alleen voor legale doeleinden gebruikt, verliest ze haar aantrekkelijkheid', zegt Francis Adyns, de woordvoerder van de Belgische fiscus. 'Ze worden dus vaak opgericht om aan de fiscus te ontsnappen of om geld wit te wassen.'

Criminele opbrengsten

Een exotische postbusvennootschap is ook handig als scherm om criminele opbrengsten te verbergen en wit te wassen. In de gelekte documenten duiken Belgische drugsdealers en andere in ons land veroordeelde criminelen op, zoals een man die meer dan 15 jaar geleden is veroordeeld voor een grote fraude. Hij liet zich failliet verklaren, verhuisde naar het buitenland en betaalde nooit de miljoenen euro’s aan schadevergoedingen die hij nog verschuldigd was. Uit de Pandora Papers blijkt dat de man het jaar van zijn veroordeling een schermvennootschap op de Britse Maagdeneilanden opzette, waarin hij zijn persoonlijk vermogen een tiental jaar parkeerde, waarschijnlijk tot de storm was gaan liggen.

In 2015 voerde ons land met de Kaaimantaks een aangifteplicht in voor constructies in belastingparadijzen. Voor het aanslagjaar 2020 is een recordaantal van 2.719 aangiftes gedaan bij de fiscus. Dat waren er vijf jaar eerder nog maar 1.581. De Pandora Papers geven aan dat er nog behoorlijk wat constructies bestaan waar onze fiscus geen weet van heeft.

Na de Panama Papers opende de Belgische fiscus 269 dossiers, waarvan er 255 zijn afgesloten, die tot nu 15,9 miljoen euro opbrachten. Maar uit het laatste rapport van het Rekenhof over de parlementaire Panama Papers-commissie blijkt dat een andere controle van de Bijzondere Belastinginspectie naar één zo’n constructie, met meerdere dossiers, in totaal leidde tot een verhoging van de belastbare grondslag met liefst 754 miljoen euro.

De Tijd bericht een hele week over de belangrijkste en opmerkelijkste Belgische verhalen in de Pandora Papers.