Voortaan wat stiller

De coronacrisis heeft duidelijk gemaakt dat afzondering ook een deugddoende werking heeft. Afzondering laat je toe in stilte te werken. Het leven op kantoor is een aanslag op het concentratievermogen. De stoorzenders zijn er niet te tellen en niet te mijden: collega’s, bezoekers, irritante telefoonriedels, gezellige koffiecorners, rommel, printers en bovenal eindeloze vergaderingen over van alles en nog wat.

Een van mijn kinderen, toen nog maar zeven jaar oud, vroeg me ooit toen ik ’s morgens de deur uit ging: ‘Papa, ga je werken vandaag of ga je vergaderen?’ Een niet zo onschuldige vraag uit een onschuldige kindermond.

Hoewel Zoom, het digitale equivalent van de middeleeuwse martelkamer, ook het thuiskantoor is binnengeslopen, heeft de quarantaine toch meer tijd voor reflectie gebracht. De wereld, met inbegrip van de economie en de beurs, is complexer dan ooit. De notie ‘complex’ komt uit het Latijn en betekent ‘met elkaar verweven’. De globalisering en technologie hebben het aantal mondiale connecties exponentieel doen stijgen.

Om vat te krijgen op die complexiteit heb je tijd en stilte nodig. We zouden er goed aan doen, als de coronacrisis achter de rug is, stilte in ere te herstellen. Werkgevers kunnen stille ruimtes voorzien. Er kunnen afspraken worden gemaakt over stille dagen, waarop we elkaar onder geen beding mogen storen.

Zaagbladeffect

Stilte wordt te vaak geassocieerd met eenzaamheid en inactiviteit. Stilte is een essentieel onderdeel van probleemoplossing en goede besluitvorming. Wie constant gestoord wordt, krijgt te maken met het ‘zaagbladeffect’: je hebt steeds meer energie nodig om je opnieuw te kunnen concentreren. Stilte verhoogt de productiviteit.

Stilte is ook de wachtkamer van creativiteit. Archimedes ging alleen in bad toen hij de wet die zijn naam draagt, ontdekte. Het valt te betwijfelen of hij tot dat inzicht was gekomen in een publiek zwembad. Herman Melville, de auteur van 'Moby Dick', schreef ‘Alle diepzinnige gedachten en emoties worden voorafgegaan en gaan gepaard met stilte’.

Stilte is daarenboven uitstekend voor de gezondheid. Het heeft talrijke fysiologische en psychologische voordelen. Stilte verlaagt de bloeddruk en stimuleert de bloedsomloop en vermindert zo het risico op hartfalen. Ze versterkt het immuunsysteem, waardoor we minder vatbaar zijn voor allerlei aandoeningen. Ze verlaagt stress door de adrenaline- en cortisolconcentratie in het bloed te verlagen. Ze voorkomt aderverkalking.

Stilte maakt je zelfs slimmer. Een studie uit 2013 gepubliceerd in Brain Structure and Foundation wijst uit dat stilte leidt tot de aanmaak van nieuwe hersencellen. Na twee uur stilte maakt je brein cellen aan in de hippocampus, het onderdeel van je brein dat je helpt te leren en te onthouden.

Stilte creëert een betere gewaarwording van de omgeving en een hoger zelfbewustzijn. Hoger zelfbewustzijn is een bron van levenskracht en laat je toe het beste uit jezelf te halen. Stilte laadt onze batterijen op. Lawaai en drukte zijn een gif. De Wereldgezondheidsorganisatie noemt geluidsvervuiling niet voor niets ‘een moderne plaag’.

Stilte verbetert ook je sociale relaties, op en buiten het kantoor. We luisteren te vaak om te reageren, niet om te begrijpen, en onderbreken daarom onze gesprekspartners. Wees stil als anderen spreken en je zal beter begrijpen. 90 procent van communicatie is niet-verbaal. Stilte laat je toe die subtiele vorm van communicatie te lezen. Je gesprekspartner zal je er dankbaar voor zijn.

Wie stil kan zijn als het nodig is, stijgt ook in sociaal aanzien. Stilte bewijst dat je over zelfcontrole beschikt, dat je geduldig bent en alle facetten wilt kennen voor je een oordeel velt. Wie het goed kan uitleggen maakt kans op een carrière, wie goed kan zwijgen maakt kans op een grote carrière. Van alle Rolling Stones heeft Charlie Watts de hoogste autoriteit, hoeveel de andere bandleden ook in de schijnwerpers staan. Zoveel voordelen, je wordt er gewoon stil van.

Jan Longeval

Eigenaar Kounselor Consulting BV en adjunct-professor Vlerick Business School